Бастауыш сынып окушыларын инновациялык окытудын әдіс-тәсiлдерi

БАСТАУЫШ СЫНЫП ОҚУШЫЛАРЫН ИННОВАЦИЯЛЫҚ ОҚЫТУДЫҢ ӘДІС-ТӘСІЛДЕРІ

Даулетова.Д.Д

Батыс Қазақстан облысы,Жаңақала ауданы,

Д.Нұрпейісова атындағы жалпы орта білім беретін мектеп,

+7 (701) 180 00 97, damok_79_79@bk.ru

Соңғы екі онжылдықта білім беруде көп нәрсе өзгерді. Бүгінгі таңда мына сұрақтар туралы ойламайтын мұғалім жоқ шығар: "Кәдімгі сабақты қалай ерекше етуге болады,қандай  қызықтыратын материал қолдануға болады, қазіргі балалармен заманауи тілде қалай сөйлеу керек?”.

Өмірге деген жаңа көзқарас мектепке жаңа талаптар қояды.Оқыту тәсілін өзгерту уақыты келді, оның орталығында мұғалім емес, оқушының өзі тұруы керек. Оқытудың әртүрлі тәсілдерін сауатты пайдалану ғана оқушылардың өздерін білім алуға итермелейтін жағдай жасауға мүмкіндік береді. Қазіргі студентті танымдық іс-әрекетке ынталандыру өте қиын. Бұл балалар көбінесе барлық мектеп пәндері бойынша оқу материалын қабылдау мен үйренуде үлкен қиындықтарға тап болғандықтан болады.

Мектептегі оқытудың инновациялық әдістері-бұл белгілі бір білім көлемін игеру ғана емес, сонымен қатар іс-әрекеттің әмбебап тәсілдерін игеру, баланы шығармашылық қабілеті мен тиімді әрекет ету қабілетіне сүйене отырып, кейіннен өзі қалыптастыра және өзгерте алатын әдістермен міндеттер мен мәселелерді шешуге үйрету.

Мектептегі оқытудың дәстүрлі және инновациялық әдістеріне салыстырмалы талдау жасай отырып, мектептегі оқытудың инновациялық әдістері балалардың танымдық қызығушылығын дамытуға ықпал ететінін, оқылған материалды жүйелеуге және жалпылауға және талқылауға үйрететінін анықтады.

Оқытудың инновациялық әдістері.Бұл әдістерге оқытуда қолданылатын белсенді және интерактивті формалар кіреді.Белсенді формалар оқушының мұғалімге және онымен бірге білім алатындарға қатысты белсенді ұстанымын қамтамасыз етеді. Сабақ барысында оқулықтар, дәптерлер, компьютер, яғни оқыту үшін қолданылатын жеке құралдар қолданылады.

Интерактивті әдістердің арқасында басқа оқушылармен ынтымақтастықта білімді тиімді игеру жүзеге асырылады. Бұл әдістер оқытудың ұжымдық формаларына жатады, оның барысында студенттер тобы зерттелетін материалмен жұмыс істейді, олардың әрқайсысы орындалған жұмыс үшін жауап береді.Оларға жатады:

• шығармашылық сипаттағы жаттығулар;
• топтық тапсырмалар;
• білім беру, рөлдік, іскерлік ойындар;
• сабақ-экскурсиялар;
• бейнематериалдарды, интернетті, көрнекілікті пайдалану.

Оқушылардың үлкен көлемде ақпаратты игеруі және оны қолдану бойынша практикалық дағдыларды дамыту қажеттілігі мұғалімдердің ақпарат берудің жаңа тәсілдерін, жаңа технологиялар мен оқыту әдістерін жасауына әкеледі, бізді оқыту әдістеріне шығармашылық көзқарас іздеуге мәжбүр етеді.

Бұдан оқытудың инновациялық әдістерінің көздерінің бірі топта да, жеке де жұмыс істей алатын студенттермен жұмыс жасаудың белсенді түрлерін қолдану деп қорытынды жасауға болады.

Мұғалімнің оқытудың белсенді әдістерін қолдануының мақсаты-оқушылардың оқуға және жалпы әлемді тануға деген тұрақты ынтасын қалыптастыру. Ақпаратты білу, есте сақтау және көбейту ғана емес, сонымен қатар оны іс жүзінде қолдану мүмкіндігі студенттерге мектеп пәндерін оқытуда тиімділікті едәуір арттыруға және ақпаратты өңдеу қабілеттерін дамытуға мүмкіндік береді (жіктеу, жалпылау, ұқсастық және айырмашылық және т.б.).

Оқытудың белсенді әдістерін қолданудың артықшылығы педагогикалық іс-әрекеттер мен эксперименттердің тәжірибесі нәтижесінде мұғалімдер мен психологтар алған келесі мәліметтермен негізделген және негізделген, бұл адамның есінде қалады:

• Оқығанның 10% ;
• Естігеннің 20% ;
• Көргендерінің 30% ;
• 50-70% топтық пікірталастарға қатысқан кезде есте қалады;
• 80% оқушы мәселені өз бетінше анықтап, тұжырымдаған кезде;
• 90% білім алушы нақты қызметке, проблемаларды өз бетінше қоюға, шешімдерді әзірлеу мен қабылдауға, тұжырымдар мен болжамдарды тұжырымдауға тікелей қатысқан кезде.

Мұғалім танымдық қызығушылық пен оқуға деген ынтаны қамтамасыз ету үшін инновациялық әдістер мен жұмыс формаларын қолдана отырып, қажеттілікке байланысты өз сабағына кіре алады:

• ойын формалары;
• топтық, жұптық немесе жеке жұмыс;
• оқушылардың өзіндік қызметі;
• проблемалық оқыту;
• диалогты белсендіретін сұрақтар қою;
• жобалау қызметі;
• пікірталас әдісі;
• Ақт.

Оқушылармеен жұмыс жасаудың осы түрлерінің кейбірін толығырақ қарастырайық.Оқушылармен жұмыс жасаудың ойын формасы баланың мектепке бейімделу кезеңінде өте маңызды. Шынында да, мектепке дейінгі кезеңде баланың негізгі қызметі ойын болды, осылайша ол әлемді танып, өзі үшін жаңа білім алды. Мектепте баланың негізгі іс-әрекеті оқу іс-әрекетіне айналады және бала өзін оқушы ретінде қалыптастырудың қиын кезеңін бастан кешіреді және мұғалімнің қолдауына мұқтаж. Мұғалім сабақта ойын элементтерін қолдана отырып, оқушыға осындай қолдау көрсетеді. Бұл балаға негізгі қызмет түрін жұмсақ және қажетсіз күйзелістерсіз өзгертуге және сонымен бірге оқу және танымдық іс-әрекетке деген ынтасын жоғалтпауға мүмкіндік береді, өйткені бұл жағдайда оқу әрекеті ойын әрекетінен "өседі". Ойын процесі баланы тұлға ретінде қалыптастырады, болашақта табысты танымдық іс-әрекетке және құрдастарының да, ересектердің де ортасында қарым-қатынасты жүзеге асыруға қажетті қасиеттерді дамытады. Ойынның қажеттілігін жетекші мұғалімдер оқытудың элементі ретінде мойындайды.