Кәсіптік білім беру жүйесінде дуальды оқытуды ұйымдастырудың ғылыми теориялық негіздері
Автор: Akku4678 • Март 10, 2019 • Доклад • 953 Слов (4 Страниц) • 929 Просмотры
КӘСІПТІК БІЛІМ БЕРУ ЖҮЙЕСІНДЕ ДУАЛЬДЫ ОҚЫТУДЫ ҰЙЫМДАСТЫРУДЫҢ ҒЫЛЫМИ – ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ
Алиакпарова¹ А.С, Есекешова² М.Д
«Кәсіптік оқыту» мамандығының 4- курс студенті¹, педагогика ғылымдарының кандидаты, доцент, Кәсіптік білім беру кафедрасының меңгерушісі²
С.Сейфуллин атындағы Қазақ агротехникалық университеті,
Астана қ.
Елбасы Н.Ә.Назарбаевтың бастамасымен жүзеге асырылатын Қазақстанның үдемелі индустриялық-инновациялық даму бағдарламасы іске қосылды. Яғни, техникалық және кәсіптік білім беру жүйесін жаңғырту үдерісі басталды, ол елімізге ең тиімді және бәсекеге қабілетті мамандарды береді. Жаңғырту, оқыту жүйесіндегі бірқатар дәстүрлі тәсілдерді өлшеу қажеттілігін анықтайды [1].
Әлемдік тәжірибеде кәсіптік-техникалық қызметкерлерді оқу орнында және жұмыс орнында параллельді оқытуды көздейтін дуалды оқыту жүйесіне сәйкес жүргізіледі. Дуалды оқытудың негізі - маманның біліктілігін жұмыс берушінің талаптарын қанағаттандыратын теориясы мен тәжірибесі арасындағы өзара қарым-қатынас принципі, ол ауыл шаруашылығы өндірісінің қызметкерлерін оқыту сапасын арттырады [2, 3].
Білімнің қосарлы түрі кеңінен танымал және әлемдік тәжірибеде танылған. Осы жүйеге сәйкес жоғары білікті мамандар 60-тан астам индустрияландырылған елдерде оқытылады. Оқу үдерісінің тек қана оқу үрдісінде ғана емес, сонымен қатар мазмұны мен оны ұйымдастыруға қызығушылық танытатын пәндері де бар.
Қосарлы жүйенің мәні білім беру процесінің жұмыс тәжірибесіне біріктіру арқылы мамандарды даярлаудың практикалық бағыттылығын күшейту болып табылады. Мұндай жұмысты ұйымдастыру дәстүрлі формалар мен оқыту әдістерінің басты кемшіліктерін - теориялар мен практиканың арасындағы алшақтықты жояды [4].
Демек, бұл жүйе ауылшаруашылық мамандықтарында кәсіптік оқуды көбінесе оқу орнына емес, комбайндар, тракторлар немесе мал шаруашылығы фермаларында басқаруға мүмкіндік береді. Мектеп оқушыларының 60% -ы іс жүзінде және тікелей жұмыс істейді, ал қалған 40% - колледждегі теориялық білімді алады.
Айырықша сипаттамаларды анықтау үшін біз қызметкерлерді оқытудың қосарлы және дәстүрлі жүйесін өзара салыстырдық (1-кесте).
Кесте – 1.
Дуальды және дәстүрлі жүйенің ерекшеліктері
Дуальды (қосарлы) оқыту жүйесі | Дәстүрлі оқыту жүйесі |
Оқуды ұйымдастыру тәртібін компания жасайды. Мемлекет дамуының қазіргі жағдайы мен даму перспективаларына сәйкес директорлар кеңесі деңгейінде талқыланды. | Кәсіпорындардың қажеттіліктерін есепке алмай, білім беру мекемелерінде бюджеттік орындарды бөлу арқылы бұйрық қалыптастырылады. |
Әр студент бітіргеннен кейін қай жерде жұмыс істейтінін анық біліп, оқу орнына қабылданады. | Экономикалық мүмкіндіктің арқасында олар мүмкіндіктері мен жеке қасиеттеріне назар аудармай, барынша көп студенттерді тартады. |
Аудиторлық сабақтар 30% құрайды. | Оқудың негізгі бөлігі (70%) сыныптарда өткізіледі. |
Оқудың негізгі бөлігі (70%) өндірісте орын алады. | Жұмыс тәжірибесі оқу уақытының 30% -ын ғана алады. |
Өндірістік тәжірибе кәсіпорындардың нақты жағдайына барынша жақын және жеке тәсілге негізделген. | Жұмыс тәжірибесі жұмыс берушілердің талаптарын толықтай қанағаттандырмайды. |
Студенттерге лайықты стипендия беруді жұмыс беруші қамтамасыз етеді. Кепілді жұмыспен қамту, мансаптық өсу және қосымша қайта даярлаудың болмауы. | Мамандарды оқыту мемлекеттік қаржыландыру есебінен жүзеге асырылады. Жұмыспен қамтуға кепілдік жоқ, қайта даярлау мүмкін. Көптеген түлектердің жеке қасиеттеріне және жағдайлардың араласуына байланысты. |
Жоғарыда айтылғандарды ескере отырып, кәсіптік білім берудің қосарлы жүйесіндегі дәстүрлі оқытуға қарағанда негізгі тұжырымдамасы кәсіптік білім берудің практикалық бағыттылығын нығайтуға негізделген, бұл кәсіптік-техникалық мектеп түлектерінің кәсіби ұтқырлығы мүмкіндігін айтарлықтай арттырады.
...