Ауыспалы жіптер моделі .Хилл теңдеуі
Автор: kenzhebek.asel • Март 7, 2021 • Эссе • 1,278 Слов (6 Страниц) • 765 Просмотры
МЕББМ ҚАЗАҚСТАН- НУО КАЗАХСТАНСКО РЕСЕЙ МЕДИЦИНАЛЫҚ РОССИЙСКИЙ МЕДИЦИНСКИЙ[pic 1]
УНИВЕРСИТЕТІ УНИВЕРСИТЕТ
БӨЖ #5
Эссе
«Ауыспалы жіптер моделі .Хилл теңдеуі»
Орындаған: Кенжебек Ә.
Курс:1 курс
Мамандығы: Жалпы медицина
Тобы: 107 Б
Қабылдаған: Ақтан Б.Р., АКТ кафедрасы
Алматы, 2020
МЕББМ ҚАЗАҚСТАН- НУО КАЗАХСТАНСКО РЕСЕЙ МЕДИЦИНАЛЫҚ РОССИЙСКИЙ МЕДИЦИНСКИЙ[pic 2]
УНИВЕРСИТЕТІ УНИВЕРСИТЕТ
«Ауыспалы жіптер моделі. Хилл теңдеуі»
Жұмсақ тіндерге қарағанада бұлшық еттер адамның қозғалысын,тыныс жолындағы ауаның қозғалысын, қанның қан тамырлары бойымен қозғалысын, өзге де атқарылатын қозғалыстарды қаматамасыз ету үшін белсенді жұмыс атқаратытыны белгілі. Бұлшық еттердің биофизикасын түсіну үшін бұлшық еттердің жиырылуының биомеханикасын анықтайтын Хилл теңдеуі, олардың құрылысын, энергиясын және бұлшық ет механикасын бірге қарастыратын математикалық модель ретінде - ауыспалы жіптер моделін қарастыру,бұлшық ет биомеханикасы қасиетін анықтау үшін бұлшық еттің жиырылу күші мен оның көтетеретін жүгінен өзге де әсер ететін шамалар, қарастырылатын Хилл теңдеуінің микроскопиялық моделінің бұлшық ет жиырылуының механикалық модель ретіндегі сипаттамалары мен түсінікеріне тоқталу маңыздылығын ескере отырып, тақырып мазмұнын ашу мақсатындағы маңызды мәселелер мен пункттер қатарынан орын алатындығына байланысты осы пункттерге тоқталатын боламын.
Ауыспалы жіптер моделінде бұлшық еттің максималды жиырылу күші жуан және жіңішке жіпшелердің өзара жабу дәрежесіне пропорционалды болады. Бұлшық еттің миофибриллаларының құрылымыдық бірлігі ретінде саркомерлердің бойындағы өзгерістерді қарастыратын болсақ, саркомер ұзындығы қысқарғанда тек I-дисктер ғана қысқарады, ал А-дисктері болса өз өлшемдерін өзгертпейді. Саркомердің максимал мәнінде жиырылуы үшін миозин көпірлері шамамен 50 қағыс жасауы тиіс. Жылжу процессінің дискреттілігі жиырылу дәрежесінің мөлшерлігін қамтамасыз етеді. Жылжу процессінің дискреттілігі бір мезетте жұмылдырылған көлденең көпірлерге байланысты, ал жылдамдығы жұмылдандырылу жиілігіне тең. Қаңқа бұлшық етінің миоциттері үшін қысқару жылдамдығы 10-20 мкм*С-1-ге тең, ал кардиомиоциттер мәні бір реттілікке төмен. Саркомер 3,6-3,8 мкм-ге дейін созылуы мүмкін. Сондықтан бұлшық етте ешқандай кернеу туындамайды. Бұлшық еттің қалыпты жиырылуы кезінде саркомер ұзындығы 2,5 мкм жуық шамаға тең болады. Саркомер 2,0-2,2 мкм-ге қысқарғанда бұлшық ет максимальді күш жетілдіреді. Алайда оның ұзындығы 1,5-1,6 мкм дейін төмендеуі мүмкін. Бұл жағдайда бұлшық ет кернеуі бәсеңдейді, себебі миозинді филаменттер ұштары Z- жолаққа тіреледі (актин-десминді тор), сондықтан, миозин көпірлерінің қалпы актин филаменттеріне қатысты өзгеріп, күштің әлсіреуіне әкеледі. Сырғымалы жіпшелер теориясы бойынша бұлшықеттің жиырылуы актин мен миозин жіптерінің бір-біріне қатысты сырғанауынан болады. Ауыспалы жіптер механизмі бірнеше сатыларды қамти отырып жүзеге асырылады. Талшықтар торы бір – бірінің ішіне қарай сырғанай қозғалады, соның нәтижесінде бұлшық ет талшықтары қысқарады.Саркомердің қысқару процессінде көпіршелер бірнеше рет бекіп, иіледі , талшықты талшық бойымен қозғайды және босап шығады. Көпіршелер жұмысына энергияны АТФ-тен алады. Қысқарғанда бұлшық еттер көлденең қимасына, бастапқы ұзындығына және өзге де факторлараға байланысты үлкен күш тудырады.
МЕББМ ҚАЗАҚСТАН- НУО КАЗАХСТАНСКО РЕСЕЙ МЕДИЦИНАЛЫҚ РОССИЙСКИЙ МЕДИЦИНСКИЙ[pic 3]
УНИВЕРСИТЕТІ УНИВЕРСТИТЕТ
Бұлшық еттің ұзындығын өзгермейді деп санап, оған әсер етсе онда оның жиырылу күші артады, ал оған тұрақты жүктемемен әсер етсе – қысқарады.
1938 жылы Хилл жүргізген тәжірибелеріне сәйкес х – шамасында жиырылған бұлшық еттен бөлініп шыққан жылу мөлшері мен жүктеме түскендебұлшық ет ұзындығы өзгермейтін күйдегі, яғни изометр режиміндегі бөлініп шыққан жылу мөлшерінің айырмасы бұлшық еттің қысқару нәтижесіндегі айырмасына тең екендігін, тәжірибе нәтижесінде бөлініп шыққан жылу мөлшері жүктің шамасын тәуелсіз екендігін және оның қысқару шамасына тура пропорционал болатындығын дәлелдеп, бұлшық етке әсер етуші сыртқы күш пен тұрақты күшпен әсер ету нәтижесінде қысқару жылдамдығының арасындағы байланысты зерттей келіп жалпы қуат пен сыртқы күштің арасындағы байланысты анықтады, бұлшық еттің қысқару нәтижесінде бөлінген жылу мөлшерінің жүктің шамасына тәуелсіз екендігін және ол қысқару шамасына тура пропорционал болатындығын дәлелдеді:
...