Ойлау логиканың объектісі ретінде

Ойлау логиканың объектісі ретінде

Thinking as an object of logic

Иманбекова Гульвира Медетбековна

Imanbekova Gulvira Medetbekovna

аға  оқытушы

М.Х. Дулати атындағы Тараз  өңірлік  университеті

Қазақстан, Тараз қаласы

Куандыкова Эльмира Джамбуловна

Kuandykova Elmira Dzhambulovna

аға  оқытушы

М.Х. Дулати атындағы Тараз  өңірлік  университеті

Қазақстан, Тараз қаласы

Аннотация. Мақалада ойлау логиканың объектісі ретінде қарастырылады. Логика термині гректің "logos" сөзінен шыққан, ол "ой", "сөз", "ақыл", "заңдылық" дегенді білдіреді, сонымен қатар шындықты көрсететін ойлау процесі бағынатын ережелер жиынтығын білдіру үшін де, ойлау ережелері туралы ғылымды және оны жүзеге асыратын формаларды білдіру үшін де қолданылады [1].

Логика - объективті  дүниедегі заттар мен құбылыстардың өзгеруі мен дамуындағы заңдылықтар деп аталады. Бұл ұғым байланыстар мен ойлардың дамуындағы ерекше заңдылықтарды білдіреді. Логика - бұл байланыстар мен ойлардың дамуындағы заңдылықтар туралы ғылым.

Кілт сөздер: логика, ойлау, ұғым, пікір, ойқорытынды, ақиқат, таным, бейнелеу, тіл, адам.

Annotation. The article considers thinking as an object of logic. The term logic comes from the Greek word "logos", which means "thought", "word", "mind", "regularity", and is also used both to express the set of rules to which the thought process that reflects reality is subject, and to express the science of the rules of thinking and the forms that implement it [1].

Logic is the so-called patterns in the change and development of objects and phenomena in the objective world. This concept implies special patterns in the development of connections and thoughts. Logic is the science of patterns in the development of connections and thoughts.

Keywords: logic, thinking, concept, opinion, reasoning, truth, cognition, representation, language.

Логиканы дұрыс ойлау заңдары туралы ғылым немесе дұрыс ойлау бағынатын заңдар туралы ғылым ретінде анықтауға болады. [2].

Ойлау заңы немесе логикалық заң - ойлау процесінде ойлардың қажетті, маңызды байланысы. Логика ойлауды оның бірқатар қасиеттерін ескере отырып зерттейді.

1. Ойлау шындықтың психикалық бейнесі ретінде мидың қоршаған әлеммен өзара әрекеттесуінің нәтижесі болып табылады.        

2. Логикалық мағына ойлаудың ақиқат болу қасиетіне ие, осыған байланысты ойлаудың ақиқат критерийін, оның ішінде құқықтық қызметте анықтау мәселесі туындайды.

Санаға ие адам шындықты бейнелейді, табиғат, қоғам және өзі туралы білім алады. Білімнің мақсаты - кез-келген білімді алу емес, оны қолдану бірқатар шарттарды сақтай отырып, дұрыс нәтижелерге әкеледі. Ақиқит дегеніміз - адамның санасында шындықтың құбылыстары мен процестерін жеткілікті түрде көрсететін білім [3].

3. Танымның сезімдік, эмпирикалық кезеңімен салыстырғанда ойлау танымдық заттар мен құбылыстардың сыртқы, айқын белгілерін ғана емес, сонымен қатар Ішкі, маңызды, әрдайым айқын емес белгілерді де бейнелей алады. Дәл осы белгілер ұғымдарда көрінеді. Олардың арқасында бір ұғымды екіншісінен, бір объектіні басқаларынан ажыратуға болады.

Таным объективті дүниені адам санасымен бейнелеу процесі ретінде сезімдік және рационалдық танымның бірлігін білдіреді.

Сезімдік таным үш негізгі формада жүреді: түйсік, қабылдау, елестету. Түйсік - бұл заттардың жеке сезімдік қасиеттерін бейнелеу- олар түстер, пішіндер, иіс, дәм. Оның сезім мүшелеріне тікелей әсерінен туындайтын объектінің тұтас бейнесі қабылдау деп аталады.

Сезімдік танымның тағы бір түрі - елестету. Елестету – бұл бұрын қабылданған нәрсенің адам санасында сақталған сезімдік бейнесі. Егер қабылдау заттың сезім мүшелеріне тікелей әсер етуі нәтижесінде ғана пайда болады, ал мұндай әсер болмаған кезде ғана елестету  пайда болады.

Сезімдік  таным бізге жеке заттар туралы, олардың сыртқы қасиеттері туралы білім береді. Қоршаған әлемді біле отырып, адам құбылыстардың себептерін анықтау, қоғам және табиғат заңдылықтарын ашуға ұмтылады. Бұл белгілі бір шындықты бейнелейтін  логикалық формалар ойлаусыз мүмкін емес.