Шығармашылық ойлаудың білім беру процесіндегі қалыптасуы

№1-дәріс тақырыбы: Шығармашылық ойлаудың білім беру процесіндегі қалыптасуы.

Дәріс жоспары:

1. Адамзат мүмкіншілігі

2. Жоғары мектепте ойлау дизайнын қолдану

3. Әлем тәжірибелеріндегі ойлау дизайны

Адамзат мүмкіншілігі.

Адам өзіне қоршаған ортадан келіп түскен ақпарат арқылы сыртқы дүние көріністерін тек нақтылап қана қоймай, сонымен бірге қабылданған заттың ішкі және мағыналық талаптарына да назар аударады, заттардың өздері жоқ болса да, олардың тұрқы мен қасиеттерін жобалап таниды, уақыт пен кеңістікке орай болмыс өзгерістерін болжастырады. Мұның бәрі де ойлау процесіне байланысты адамзат мүмкіншілігі. Жантану ғылымында ойлау – тұлғаның шындықты жалпылама және жанама бейнелеуге бағытталған танымдық әрекеті. Түйсік пен қабылдаудан бастау ала отырып, ойлау тікелей сезімдік біліктер аймағынан шығып, нақты қабылдау мен білуге мүмкін болмаған дүние құбылыстарын жанама қорытындылау арқылы біліп, танымдық шектерімізді кеңейтуге жәрдемдеседі.

Жоғары мектепте ойлау дизайнын қолдану.

Жоғары мектепте ойлау дизайнын қолдану маңызды мәселелерге жан-жақты көзқарасты қалыптастыруға және оларды шешудің жаңа жетістіктеріне қол жеткізуге мүмкіндік береді, бұл әсіресе қазіргі заманғы жағдайларда, қоғамға сыни ойлау қабілеті бар, импровизацияға, проблемалық жағдайларда дәстүрлі емес шешімдерді әзірлеуге қабілетті мамандар қажет болған кезде өзекті. Білім беру процесіндегі шығармашылық ойлау әдістемесі бірнеше саланы қамтитын мәселелердің шешімін табуға, сондай-ақ жаңа проблемаларды анықтауға және оларды шешудің алыс жолдарын анықтауға қабілетті адамдарды оқыту тәсілі ретінде назар аударады.

Әлем тәжірибелеріндегі ойлау дизайны.

Әлемнің көптеген жоғары мектептерінде оқу пәндерін оқыту ойлау дизайны технологиясын қолдана отырып жүзеге асырылады. Олардың қатарында Киото технологиялық институты, Токио университеті, Токио технологиялық институты, Чжэцзяндағы Қытай университеті, Сингапур ұлттық политехникалық университеті, Үнді технологиялық институты, Потсдам Университеті (ГФР), Аалто университеті (Финляндия), Стэнфорд университеті (АҚШ), Массачусетс технологиялық институты (АҚШ) сияқты танымал жоғары оқу орындары бар. Ойлау дизайны – бұл инженерлік, іскерлік, педагогикалық және басқа да міндеттерді шешу әдістемесі, аналитикалық тәсілге емес, шығармашылыққа негізделген.

Ойлау дизайнының негізгі элементі аналитикалық емес, эмпатия мен шығармашылық болып табылады, олардың көмегімен кейде ең стандартты емес идеялар мәселені оңтайлы шешуге әкелуі мүмкін. Ойлау дизайнының ерекшелігі – қойылған міндеттерді шешудің жеке тәсілі және мінез- құлықтың жеке сценарийлеріне назар аудару. Әдіснамалық тұрғыдан алғанда, бұл технология белгісіздік жағдайында проблемаларды шешудің эвристикалық әдістеріне жатады, әдетте шығармашылық іздеумен байланысты емес міндеттер қарама-қайшы келетін стандартты емес тапсырмалар деп аталады.

Ойлау дизайны технологиясы педагогикада мүлдем ерекше әдіс емес екенін атап өткен жөн. Оның бастаушысы жобалық оқыту әдісін есептей алады. Ойлау дизайнындағыдай жобалық технологияны іске асыру кезінде нақты өнім жасалады, бұл көбінесе бірлескен жұмыс пен білім алушылардың ой-пікірлерінің нәтижесі болып табылады, бұл жоба бойынша жұмыс нәтижесінде қатысушыларға сәттілік және өзін-өзі тану жағдайын бастан кешкеніне байланысты оларға қанағат әкеледі.

Бұл әдістің негізін қалаушы Г. А. Саймон (1916-2001) әлеуметтік, саяси және экономикалық ғылымдар саласындағы америкалық ғалым, экономика бойынша Нобель сыйлығының лауреаты (1978). «Жасанды ғылым» кітабында Шығармашылық ойлауды өмірлік жағдайларды қалаған жағдайға айналдыру