Физиканы оқытуда оқушылардың ақпараттық сауаттылығын арттыру жолдары

Физиканы оқытуда оқушылардың ақпараттық сауаттылығын арттыру жолдары

Алмағамбетова Айгүл Алдажарқызы – физика-математика кафедрасының аға оқытушысы, п.ғ.к, Қорқыт ата атындағы Қызылорда мемлекеттік университеті.

Исабек Ұлықбек Исабекұлы – физика-математика кафедрасының магистранты, Қорқыт ата атындағы Қызылорда мемлекеттік университеті.

Аннотация

Мектеп дамуының қазіргі кезеңінде дәстүрлі оқыту жүйесін сапалы жаңа білім беру жүйесіне айналдыру міндеті – сауатты, нәтижелі ойлайтын, қоғамдағы өмірдің жаңа жағдайларына бейімделген адамды тәрбиелеу.

Кіріспе

Адам өз өмір бойы пайдаланатын білімнің үлкен жүгі мектепте оқу кезінде қаланады. Онда білім алушылар өздерінің қандай ғылымдарға қабілеті бар екенін, болашақ кәсіби қызмет бағыттарында бағытталған өздерінің бейімділігі мен мүдделерін ескере отырып, қандай қызмет түрлері қолайлы екенін түсінеді.

Физика-жансыз табиғаттағы құбылыстар мен процестерді тек сапалы, сандық деңгейде ғана емес, яғни оларды сипаттайтын физикалық шамалар арасындағы заңдылықтарды зерттейтін ғылым. Сондықтан физикалық тапсырмаларды шешу оқытуда маңызды рөл атқарады және физика сабақтарында оларға уақыттың аз бөлігі берілген.

Физикалық есептер-физика курсын меңгерудің маңызды құралы, өйткені оларды шешу барысында оқушылар алған білімдерін практикада қолдану тәжірибесін алады, оларда әртүрлі құбылыстарды, оқиғаларды талдау, белгісіз адамды іздеу үшін ең жақсы әдістер мен тәсілдерді іріктеуді жүзеге асыру, физикалық және логикалық ойлау және басқа да қабілеттер дамиды.

Графикалық есептер мектептегі физика курсында ерекше орын алады. Бұл осындай міндеттерді шешу оқушының ойлауының барлық операцияларын дамытуына байланысты: талдау, синтез, абстрагирлеу, қорыту, нақтылау. Графикалық түрде ақпаратпен жұмыс істей білу, әртүрлі тура және кері графикалық есептерді шеше білу бойынша оқушының абстрактілі және логикалық ойлауының даму деңгейі туралы айтуға болады.

Негізгі бөлім

Физика, ең күрделі оқу пәндерінің санатына жатады. Педагог алдында негізгі міндет қойылады – пәнге деген қызығушылықты ояту, практикалық маңыздылығын көрсету. Балалар пәнді меңгеруде қиындық тудырмауы үшін, әсіресе физика курсын меңгерудің бастапқы кезеңінде. Оқу-жаттығудың бірқалыпты сабақтарға айналмауы үшін әрбір сабақта балаларда танымдық жаңалықтың жағымды сезімін, қиындықтарды жеңудің қуанышын шақыру қажет.

Білім алушыларда ақпараттық мәдениетті қалыптастыру қажеттілігін атай отырып, оның мазмұнында функционалдық және ақпараттық сауаттылық сияқты компоненттер бөлінеді.

Функционалдық сауаттылық-бұл іс-әрекеттің түрлі салаларындағы стандартты өмірлік міндеттерді шешуге практикалық-бағытталған білім негізінде оқушыларға мүмкіндік беретін білім деңгейі. Ақпараттық қоғамға жақындауына қарай ақпаратпен жұмыс істеу үшін қажетті білім мен іскерліктер функционалдық сауаттылықтың маңызды құрамдас бөлігі болып табылады.

Оқушылардың функционалдық сауаттылығын қалыптастыруды өзектендіру белгілі бір, әлеуметтік маңызды жетістіктерге қабілетті нәтижеге жұмыс істей алатын, функционалдық сауатты адамдардың қоғам қажеттілігімен түсіндіріледі. Әлемдік білім беру кеңістігіне кіру жетістігінің көрсеткіштерінің бірі – функционалдық сауаттылықты қалыптастыру басым міндеттердің бірі ретінде белгіленген білім беру халықаралық стандарттарын орындау болып табылады. Функционалдық сауаттылықты қалыптастыру-бұл динамикалық және шығармашылық, жауапты және бәсекеге қабілетті тұлғаның қалыптасуының шарты.

Оқушылардың функционалдық сауаттылығын дұрыс дамыту үшін сабақтың әр түрлі сценарийлерін қарастыру және жаратылыстану, математикалық және оқырман сауаттылығын ескеру қажет.

Жаратылыстану-ғылыми сауаттылық-бұл адамның жаратылыстану ғылымдарына байланысты мәселелер бойынша белсенді азаматтық ұстанымды атқару қабілеті және оның жаратылыстану-ғылыми идеяларға қызығушылық танытуға дайындығы. Жаратылыстану-ғылыми сауатты адам жаратылыстану ғылымдары мен технологияларға қатысты мәселелерді дәлелді талқылауға қатысуға ұмтылады, бұл одан келесі құзыреттіліктерді талап етеді: құбылыстарды ғылыми түсіндіру, ғылыми зерттеулерді бағалау және жоспарлау, деректер мен дәлелдемелерді ғылыми түсіндіру.