Түркі тілдерінің жіктелуі

ТҮРКІ ТІЛДЕРІНІҢ ЖІКТЕЛУІ

Мазмұны

Кіріспе

1 Түркі тілдерін зерттеудің теориялық негіздері

1.1 Түркі тілдерін жіктеудің түрлері

1.2 Түркі тілдерін жіктеудің қағидаттары

1.3 Қазақстанның түркі тілдерінің қазіргі жағдайы

2 Қазақ тілінің түркі тілдерімен салыстырмалы талдауы

2.1 Қазақ тілі түркі тілдерінің бірі ретінде

2.2 Қазақ тілінің түркі тілдеріндегі орны және ұқсастығы

Қорытынды

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі

Қосымша

Кіріспе

Зерттеу жұмысының өзектілігі. Түркі тілдері - біртұтас түркі тектес туыстық тілдер. Түркі тілдес халықтардың күрделі ұзақ тарихы нәтижесінде түркі тілдері қандай да бір дәрежеде барлық (фонемалық, морфемалық, лексикалық, синтаксистік) деңгейлерде өзгерістер алды. Сонымен қатар түркі тілдері ортақ сипаттарды сақтап қалды. Белгілі бір түркі тілін үйретуде басты мақсат басқа тілді үйрену емес, өз ана тілінің белгісіз соқпақтарына қызықты саяхат жасау, оны тарихи ретроспективасында одан да тереңірек тану. Түркі тілдері әрдайым әлемдік лингвист ғалымдардың назарын аударып, белсенді зерттелді. Студенттерді түрлі ғылыми теориялармен, көрнекті түрколог ғалымдардың еңбектерімен таныстыру, тәжірибе көрсетіп отырғандай, студенттерде оқытылатын тілді де, өзінің ана тілін де, тереңірек және кеңірек тануға деген тұрақты қызығушылық пен ұмтылысты қалыптастыруға өте көмектеседі. Оқытудың мақсаты, қоршаған ортаның қолайлылығы және осы ортада тілді үйрену қажеттілігінің дәрежесі сияқты экстралингвистикалық факторларды ескеру қажет. Бұл түркі халықтарының арасында әртүрлі қолданылатын әліпбилер мысалында қарастырылған. Тілді оқыту бағдарламасын дайындау кезінде аудиторияның мақсатты тілмен танысу дәрежесі де өте маңызды. Жалпы, жұмыс әдіснамалық және ғылыми-әдістемелік негіздерді түбегейлі әзірлеуді, әртүрлі түрдегі академиялық және оқу сөздіктерін, қандай да бір түркі тілін үйренушілерге көмектесетін оқу құралдарын дайындауды талап ететін жаңа жұмыс деп танылды.

Түркі тілдерін жіктеу әлі күнге дейін қанағаттанарлық жауап алмаған, сондай-ақ түркі тіл біліміндегі ең басты және маңызды мәселе болып табылады. Өткен ғасырда жасалған жиырмадан астам жіктелімдердің ішінде сәтті де, негізінен, шатастырылған, қарама-қайшы, жеткіліксіз және қате, сұрауға жауап бермейтін жіктелімдер болды. Соңғы жылдары басталған Иранның түркі тілі немесе халач түркі тілі туралы зерттеу жұмыстары қайтадан барлық түркі тілдері мен диалектілерін салыстырумен, олардың жаңа жіктелуімен айналысып, елеулі жіктемелерді қарастырудың маңыздылығын көрсетті.

Бұл жұмыстың негізгі мақсаты түркі тілдерінің жіктелім жүйесін талдау, сондай-ақ қазақ тілінің түркі тілдес зерттеу болып табылады.

Зерттеу объектісі түркі тілдерінің жіктелім жүйесі болып табылады.

Зерттеу мақсатына қарай мынадай зерттеу тапсырмалар белгіленді:

- түркі тілдерін жіктеудің түрлерін теориялық түрде зерттеу;

- түркі тілдерін жіктеудің қағидаттарын анықтау;

- қазақстанның түркі тілдерінің қазіргі жағдайы белгілеу;

- қазақ тілінің түркі тілдерімен салыстырмалы талдауды ұйымдастыру.

Қазақ тілінің түркі тілдерінде тән ерекшеліктері зерттеудің мәні