Мәдениет ескерткіштері

Сұрақтар

1.Мәдениет ескерткіштері .

Тарихи және мәдени ескерткіштердің зерттелуі Елімізде археологиялық қазбалар нәти жесінде ежелгі адамдар мекен еткен ко қоныстарда , тұрақтарда , қалашықтарда , қорандарда адам еңбегінің белгісі ретінде олардың пайдаланған еңбек құралдары , тұрмыстық заттары , қару - жарақ түрлері әйел адамдардың Әшекей бұйымдары тағы басқа заттар табылуда . Осылайша жүз жыл , тіпті мың жылдықтар бұрын ата бабаларымыз мекендеген аймақтарда сол заманның өмірі шаруашылығынан мағлұмат беретін тарихи жер қабаттары қалтынтасып отыр . Алғашқы облыс территориясындағы археологиялык жумыстар  Ә.Марғұланнын басшылығымен 1956 жылы бастау алды . Экспедиция Сарайшық қалашығына археологиялық жұмыстар жүргізіп өлкеміздің бұл ескерткіштің тарихты жете меңгерген үлкен мүмкіндік берді . 1975-1983 жылдар аралығында КСРО Ғылым Академиясы Археология инсти- тутының Орал - Еділ бойы экспедициясы ның жетекшісі Л.Л. Галкин Қызылқоға ауданында және Жайық өзені бойындағы корғандарға археологиялық барлау мыстарын жүргізіп , зерттеді . Қазақстан Республикасы Ғылым Академиясының Ә . Марғұлан атындағы Археология инсти- тутының Батыс Қазақстан археологиялық экспедициясы 1989-2004 жылдар аралығыында тарих ғылымдарының кандидаты 3.Самашевтың басшылығымен Жылыой Мақат Құрманғазы аудандарына архео- логиялық зерттеу жұмыстарын жүргізу нәтижесінде неолит және ерте темір дәуіріне жататын көптеген тұрақтар мен қорғандар аныкталды .[pic 1]

Қазіргі кезде Қазақстан жеріндегі ескерткіштер ерекше қорғауға алынып жатыр . Ескерткіштер дегеніміз ол келешек ұрпаққа қалдыратын хат сияқты . Тарих және мәдениет ескерткіштерін қорғау, оларды зерттеу мен насихаттау мемлекеттік деңгейдегі шара болып табылады. Қазіргі таңда «Таңбалы» тарихи-мәдени қорық мұражайының Жартас суреттерін қалпына келтіру және ғылыми зерттеу, қор сақтау бөлімі осы бағытта тыңғылықты жұмыс жасап келе жатыр. Бөлім мамандары жыл сайын археологиялық зерттеулер арқылы Таңбалы аумағынан ғасырлар куәсі болған жартас суреттері мен қорған-қабірлердің, тұрақтардың орнын тауып, зерттеп тізімге алып келеді.

Ескерткіштерді түпнұсқа қалпында сақтау қазіргі таңда өзекті мәселенің бірі болып отыр. Көптеген тарихи-мәдени мұралар жеке тұлғалардың жауапсыздығынан өзгерістерге ұшырап, кейбір жағдайда жойылып кету қаупі төніп отырады. Осы орайда жергілікті халық аталған тарихи-мәдени мұраларымызды бүлінуден, зақым келтіруден қорғап, өсіп келе жатқан жас ұрпаққа ескерткіштерді қорғау елдің, бүтін халықтың баға жетпес асыл қазынасы екенін түсіндіріп, насихаттап, мектептерде өтілетін тәрбие жұмыстарына енгізсе, оның келешек ұрпақты өз елінің мәдениетіне, өткен тарихына жанашырлықпен қарайтын, ұлтжанды етіп тәрбиелеуде маңызы зор

[pic 2]

2005-2007 М.Касеновтын және мәденист ескерткіштерін аныктау максатындағы экспедициясы Қызылқора , Жылыой  аудандарына археологиялык зерттеу жумыстарын жургізіп, орта гасырлык Карабау Кызылкорган. Корганша Актебе калашыктарын, неолит дэуiріне жататын Жолай,Сарышағғыл тұрактарын, сонымен жылдары басшылығымск археолог тарих Қызылкоға, катар, Сонымен А. Fарифолла бастылык еткен Атырау об- лысы тарих және археолегия орталыгынын зерттеу жумыстарының нәтижелерінің аныкталып еcепкe коптеген коргандарды аныктады.