Балалардағы гипогликемия

 Әдеби шолу

Тақырыбы: Балалардағы гипогликемия

Зерттеуші: Құрманғажы Ақбота Нұрланқызы

Группа: 1110

Факультет: Жалпы медицина

Ғылыми жетекші: Долинная В.Т. – Балалар аурулары пропедевтика кафедрасының доценті

Ғылыми консультант: Ордабаева И.Н. – Эпидемиология және биостатистика кафедрасының оқытушысы

Мақсаты: Балалардағы гипогликемиялық жағдайдың әртүрлі себептерін зерттеу.

Кіріспе:

       Гипогликемия-көмірсу алмасу патологиясының қалыпты(< 3,58 ммоль/л) ГПК деңгейінің төмендеуімен сипатталатын типтік түрі [5]. Жыл сайын аурудың таралуы халықтың жас топтарында дамып келеді.

      Әр түрлі жас топтарындағы DCCT (Diabetes Control Complications Trial) зерттеулері гипогликемияның жоғары қаупіне байланысты жас ересектермен салыстырғанда қант диабетін өтеу үшін балалар жасы ең қиын болып қалатынын көрсетті [2].

      Гипогликемия өте кең таралған проблема болып табылады, онымен көптеген жағымсыз салдарлар, ең алдымен, орталық жүйке жүйесі мен жүрек-қантамыр жүйесіне әсер етумен байланысты [4;6]. Осы себептерге байланысты бүгінгі таңда қант диабетімен байланысты жағдайлар денсаулық сақтаудың өзекті мәселесі болып табылады.

Негізгі бөлім:

      Негізінен гипогликемия балаларда өмірдің бірінші аптасынан бастап байқалады. Көбінесе бұл анадағы қант диабетінің,  ұрықтың ауыр гипоксиясының немесе жаңа туған нәрестенің асфиксиясының болуымен байланысты. Бауыр патологиясының тұқым қуалайтын, туа   біткен және алынған түрлері балалардағы гипогликемияның жиі кездесетін себептері болып табылады. Олар созылмалы гепатитпен, гепатодистрофиямен, бауырдың уытты зақымдалуымен, ферментопатиямен, гепатоциттердің мембранопатиясымен көрінеді [3].

      Сондай-ақ, гипогликемия-бұл тамақтану жеткіліксіздігі бар балаларда жиі кездесетін асқыну. Тамақтанудың ауыр түрі бар балаларда гипогликемияның      дамуына әкелетін көптеген себептер бар. Біріншіден, тамақтану жеткіліксіздігі бар балаларда бұлшықет атрофиясына байланысты организмдегі глюкоза қоры азаяды. Екіншіден, глюкоза тепе-теңдігін қалпына келтіру механизмдері бұзылады, соның арқасында ақуыздар мен майлар глюкозаға айналады. Үшіншіден, иммундық жүйенің тамақтану жеткіліксіздігі бар балаларда жиі кездесетін инфекцияларға реакциясы кезінде глюкоза да жұмсалады [9].

      Гипогликемияның жиі салдары гипогликемиялық реакцияның, гипогликемиялық синдромның және гипогликемиялық команың қалыптасуы болып табылады [3]. Ең көп таралған түрі – гипогликемиялық реакция. Гипогликемиялық реакция-бұл көмірсулар алмасуының типтік өзгерісі, ол қан плазмасындағы глюкоза концентрациясының қалыптыдан тез уақытша төмендеуімен сипатталады. Гипогликемиялық реакцияның себептері Жаңа туған нәрестелердегі босанғаннан кейінгі гипогликемия, ораза басталғаннан екі-үш күнге жедел гиперинсулинемия, денені глюкозамен жүктегеннен кейін өтпелі айқын гиперинсулинемия (қанттың көп мөлшерін қолданған кезде) болуы мүмкін [1].

      Ерте және үлкен жастағы балаларда гипогликемиялық реакция әртүрлі жолдармен көрінеді.  Мысалы, жас балаларда ол келесі белгілермен көрінеді: дүмпулер, тітіркену, пирсингтік айқай (гипер қозғыштық синдромы), құрысулар, апноэ, регургитация, дене температурасының тұрақсыздығы, тахикардия, тахипноэ, артериялық гипотензия, терлеудің жоғарылауы. Егде жастағы балаларда гипогликемиялық реакция, әдетте, көрінеді: төмен ГПК деңгейі, жеңіл аштық сезімі, бұлшықет дірілдері, тахикардия. Бұл симптомдар әлсіз білінеді, олардың күшеюі физикалық немесе психоэмоционалдық жүктемемен байқалады [7].

      Гипогликемиялық синдром-көмірсулар алмасуының бұзылуының жиі кездесетін түрі [8]. Ол қан плазмасындағы глюкоза мөлшерінің 3,3–2,5 ммоль/л дейін тұрақты төмендеуімен сипатталады [3]. Келесі көрініс - гипогликемиялық кома.  Гипогликемиялық кома–қан плазмасындағы глюкоза мөлшерінің 2,0-1,5 ммоль/л-ден төмен төмендеуімен, есінің жоғалуымен және организм тіршілігінің айқын бұзылыстарымен сипатталатын, көбінесе өліммен аяқталатын көмірсулар алмасуы патологиясының типтік түрі [3].

      Көбінесе нәрестелердегі гипогликемия екі клиникалық нұсқамен көрінеді: