Инклюзивное обучение на уроках английского языка в общеобразовательной школе

Педагогика

УДК 37.013.46

Оспанова

Есказинова Жанар Амантаевна

Баубек Фариза Галимжановна

Карагандинский государственный университет имени Е.А.Букетова,

город Караганда, Казахстан

ИНКЛЮЗИВНОЕ ОБУЧЕНИЕ НА УРОКАХ АНГЛИЙСКОГО ЯЗЫКА В ОБЩЕОБРАЗОВАТЕЛЬНОЙ ШКОЛЕ

Аннотация:  Для Казахстана принцип "инклюзивное образование" во многом значится современным, пока концепция инклюзивного образования "школы для всех" вызывает недоверия и подозрения. Комплекс инклюзивного образования является результативным механизмом прогресса инклюзивного общества, именно в этом его ключевая функция.

Ключевые слова: инклюзия, интеграция, дети с ограниченными возможностями,  тифлопедагогика.                                                                           

Baubek Fariza Galimzhanovna

Karaganda State University after E.A.Buketov,

Karaganda, Kasakhstan

        Inclusive education in the English lesson in a secondary school

Abstract. For Kazakhstan, the principle of "inclusive education" in many ways, is modern, while the concept of inclusive education "school for all" causes of distrust and suspicion. The complex of inclusive education is an effective mechanism for the progress of an inclusive society, in that its key function.

      Keywords: inclusion, integration, children with disabilities, technical drawing.

 «Егер бала біз оқығандай

оқи алмайтын болса, демек

біз сол бала сияқты оқуымыз керек»

Игнасио Эстрада

Қазіргі кезде инклюзивті оқыту негізгі мәселелердің бірі болып табылады. Алдын адамдардан мүмкіндігі шектеулі балалар қайда оқитынын  сұрағанда, үйде, арнайы мектепте немесе мүлде оқымайды деп жауап беруші еді. Ал қазір «Барлық адам тең» деген заңға сәйкес әлемде біршама жаңалықтар мен өзгерістер орын алуда. Бұл мәселе Қазақстанда да назардан тыс қалған жоқ. Аталған мәселе ерекше назар аударуды талап етеді, себебі туа немесе  жүре пайда болған кемістік жылдан-жылға артып жатыр. Мемлекет басшысы балалардың дамуындағы ауытқуларды ерте диагностикалау және ерте түзету міндетін қойды. Білім беру жүйесінде, бала – бақшаларда, жалпы орта білім беру мектептерінде, кәсіби лицейлерде, жоғары оқу орындарында балалардың мүмкіншіліктерін ескеру керек.

Инклюзивті білім беру (ағылшынша «include» - қамту) – барлық балалардың түрлі қажеттіліктеріне бейімделген, барлық адам үшін білімнің қолжетімді екендігін білдіретін білім беру процесі. Оқытудың бұл түрінде жынысына, шығу тегіне, мүмкіншіліктеріне қарамай білім берілерді. «Инклюзивті оқыту» туралы бағдарлама 2006 жылы 13 желтоқсанда БҰҰ-ның келісімімен күшіне енген.

Инклюзивті оқытудың мақсаты - мүмкіндігі шектеулі балаларды психологтық-дәрігерлік-педагогикалық қолдауды іске асыру және инклюзивті білім беруді орындау арқылы тең құқылы тұлға болуға мүмкіндік жасау. Елімізде инклюзивті білімнің нашар дамуы ҚР-да білім беруді дамытудың 2011-2020 жылға арналған мемлекеттік білім бағдарламасында сипатталып, оның жоспарлы дамуына әсер ететін қауіп-қатер ретінде елімізде мүмкіндігі шектеулі балалар мен мүгедек балалардың көбеюі атап көрсетілді және екі кезеңге белгіленген инклюзивті білімді жүзеге асыруға мақсаттары мен міндеттері айқындалды. Бағдарламаны іске асыру нәтижесінде ҚР-да 2015 жылға қарай инклюзивті білім беру мен мүмкіндігі шектеулі балалардың 25% қамту көзделсе, инклюзивтік білім беруге жағдай жасау 30%, 2020 жылға қарай 70% ұлғаяды. Инклюзивті біліммен қамтылған балалар үлесі даму мүмкіндігі шектеулі балалардың 50% құрайтын болады.

Қоғамда ағылшын тілінің рөлі ерекше. Мүмкіндігі шектеулі балалардың ата-аналары балаларына жақсы білім алуына тырысып бағуда. Қазіргі күнде жалпы орта мектептерде де ағылшын тілі сабағында инклюзияны кіріктіру тәжірибеде қолданылып жатыр. Мұнда ең бірінші кезекте мүмкіндігі шектеулі балаларға тоқталып отыр. Мәселен, кейбір мектептер Даун синдромымен ауыратын балаларды ағылшын тіліне үйрету жауапкершілігін алып, күтілген нәтижені алды.

Осындай мектеп мұғалімдерінің бірі ағылшын тілін тіпті қарапайым деңгейде білудің өзі мұндай балаларға өз бетімен әрекет етуге, қатарластарымен қарым-қатынасқа оңай түсуіне көмектесетінін дәлелдеді. Осылайша, инклюзивті білім берудің негізгі тапсырмасы – мүмкіндігі шектеулі балалардың әлеуметтенуін қалыптастыру жүзеге асады.