Қазақстандағы франчайзингке талдау жасау

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ

Л. Н. Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университеті

Сәулет-құрылыс факультеті

Ғимараттар мен имараттарды жобалау кафедрасы

[pic 1]

                      Кәсіпкерлік және бизнес пәні бойынша реферат

Тақырыбы:Қазақстандағы франчайзингке талдау жасау

Астана

2022

«Франчайзинг» термині француздың «franchise» -жеңілдік, артықшылық, сонымен қатар салық пен жарналардан босату сөзінен пайда болған Франчайзинг дегеніміз:Айрықша құқық кешенінің құқық иеленушісі осы кешенді басқа тұлғаға өтемді негізде пайдалануға беретін кәсіпкерлік қызмет.

   Қазақстан экономикасының жандануына шағын және орта кәсіпкерліктің дамуытікелей әсер етеді.Кәсіпорындардың нарықтағы тұрақтылығын шешу жолдарының,шағын кәсіпорындарды дамытудың тиімді әдістерініңбірі–франчайзинг болып табылады.

Қазір кез келген кәсіпкер өз тауар маркасын дүниеге алып келіп, оны заңды тіркей алады.Бірақ тауар маркасын брендке айналдырып, оны қоғамға танымал ету үшін қыруар қаражат керек. Мұндай инвистицияны Қазақстан кәсіпкерлерінің басым бөлігінің қалтасы көтермейді. Сондықтан қазіргі кезде кәсіпкерлерге франчайзинг арқылы танымал тауар маркасын қолдану құқығын сатып алған өте ыңғайлы.

Соңғы уақыттан бері Қазақстанда франчайзингтік формада дамуға шешім қабылдаған кәсіпкелер ортасы белсенді түрде қалыптасуда. Жалпы елімізде әйгілі франчайзингтік брэнділер пайда болып , сәтті түрде тіршілік танытуда. Мысалы, «1С»,«Zara», «Stradivarius»,«Defacto» «Pizzahut»,«ПланетаСуши»,«Hardees», «Burgerking»,«Starbucks», «KFC» , British Airways , Euro Car т.б.атап өтуге болады.

Қазақстандағы франчайзингтің дамуының бірқатар ерекшеліктерін атап өтуге болады

біріншіден, елімізде бөлшек саудадағы франчайзинг қарқынды даму үстінде болса, ал батыс елдерінде іскерлік франчайзингтің үлесі басым Оған мысал ретінде «Пятерочка» бӛлшек сауда дүкендерінің желісі, «Sela» киімдер дүкені, «DIXIS»,«Евросеть» байланыс дүкендерін келтіруге болады.Екіншіден, отандық франчайзинг нарығының сублицензиялық сипаты, халықаралық франчайзерлердің қазақстандық нарыққа әлі де болса сенімсіздікпен қарап,тікелей қарым-қатынастардың орнына ресей, түрік
субфранчайзерлері арқылы жұмыс істеуді таңдайды.Атап айтқанда, түрік субфранчайзерлері «Mariott»,«Интерконтиненталь» қонақүйлері, «CocaCola» сусындар өндірісі, «Mango» киім дүкендері.Үшіншіден, Қазақстан нарығында шетелдік франшизалар саны басым.Мысалы, «РосИнтер Алматы», «English First»,«Lefutur» компаниялары және т.б.