“Индустрия 4.0” концепциясининг жаҳонда ва Ўзбекистонда жорий этиш ҳолати

“Индустрия 4.0” концепциясининг
жаҳонда ва Ўзбекистонда жорий этиш ҳолати

I.Кириш.

1. “Индустрия” концепцияси жахонда жорий этиш жараёни хамда истиқболлари ..................................................................................................

1. Ўрта Осиё минтақасида “Индустрия” қонцепцияси тадбиқ этиш жараёнлари хамда истиқболли йўналишлари ..................................

1. Россия Федерациясида “Индустрия” концепцияси жорий этиш жараёнлари .......................................................................................................

1. Ўзбекистонда “Индустрия” концепцияси  жорий этиш истиқболлари ................................................................................................

II. Хулоса ва таклифлар.

1. Кириш.

Жаҳонда саноат инқилобларининг юз бериши иқтисодий ўсиш суръатларини кескин ошириб, айрим мамлакатларга узоқ вақт давомида жаҳон иқтисодиётининг етакчисига айланиш имкониятини берди.

Бугунги кунда информацион технологияларнинг ривожлан-ганлик даражаси сунъий интилект ва интернет алоқа-сидан фойдаланиш орқали ишлаб чиқаришни рақамлаш-тиришда кенг имкониятлар бермоқда. [pic 1]

Бу эса жаҳонда ишлаб чиқариш жараёнларига инфор-мацион технологияларни кенг жорий этишга асосланган навбатдаги 
саноат инқилобини амалга ошириш учун замин яратмоқда.

Жаҳонда “Индустрия 4.0” деб номланувчи 4-саноат инқилоби яқинлашаётгани илк бор 2011 йилда Ганноверда (Германия) ўтказилган саноат кўргазмасида маълум қилинган.

Бугунги кунда Германия (2011 йил), АҚШ (2012 йил), Европа иттифоқи мамлакатлари, Япония ва Хитой (2014-2015 йиллар) каби давлатларда “Индустрия 4.0” концепциясини жорий этиш орқали иқтисодиётни рақамли трансформациялаш бўйича стратегиялар амалга оширилмоқда.

Ҳалқаро экспертларга кўра “Индустрия 4.0” технологияларини жорий этилиши ишлаб чиқариш самарадорлигини 10%-20%гача оширади ва маҳсулот таннархини пасайтиради.    

“Индустрия 4.0” концепцияси ишлаб чиқариш жараёнларига
реал вақтда ўзаро боғланувчи, мустқил ростланувчи ва ягона тизим сифатида ишловчи киберфизик тизимларни жорий этишни кўзда тутади.

Мазкур концепция қуйидаги 4 та принципга асосланади:

• интернет орқали алоқа қилиш имконини берувчи инсон ва машинанинг функционал мослашувчанлиги;
• маълумот шаффофлиги ва тизимларнинг физик дунёнинг вертуал нусхасини яратиш имконияти;
• машиналарнинг инсонга катта ҳажмдаги маълумотларни бирлаштиришда ва инсон учун хавфсиз бўлмаган бир қатор вазифаларни бажаришда ёрдам кўрсатиши;
• тизимларнинг мустақил ва автоном равишда қарорлар қабул қилиши.  

Шунингдек, “Индустрия 4.0” концепциясини амалга оширилиши
“Катта маълумотлар таҳлили”, “Автоном роботлар”, “Симуляторлар”,
“IT-технологиялар интеграцияси”, “Жиҳозларнинг саноат интернети”, “Киберхавфсизлик”, “Булутли ҳисоблашлар”, “Аддитив ишлаб чиқариш” ва “Қўшимча реаллик” каби технологиялардан фойдаланишни тақазо этади.    

1. “Индустрия” концепцияси жаҳонда жорий этиш жараёни хамда истиқболлари.

Жаҳонда давом этаётган “COVID-19” пандемияси таъсирида 2020 йил якуни билан жаҳон иқтисодиёти 4,4 фоизга қисқарди.[pic 2]

Шу билан бирга, 2020 йилда жаҳонда масофавий таълим, электрон савдо ва ҳодимларнинг уйдан ишлашини ташкил этишга бўлган талаб кескин ошиши иқтисодиётни рақамлаштириш жараёни тезлашишига олиб келди.

Натижада, жаҳонда янги технологиялар учун харажатлар 16,3 фоизга
(+125,3 млрд долл.) ошди ва 891,8 млрд долларни ташкил қилди.

IDC Corporate маълумотларига кўра 2021-2023 йилларда жаҳонда янги технологияларга харажатлар 32,2 фоизга ўсади ва 1 362,0 млрд долларга етади.