Акустика. Дыбыстық диагностикалық әдістерді медицинада қолдану

[pic 1]

«С.Ж. АСФЕНДИЯРОВ АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ МЕДИЦИНА УНИВЕРСИТЕТІ» КЕАҚ

НАО «КАЗАХСКИЙ НАЦИОНАЛЬНЫЙ МЕДИЦИНСКИЙ УНИВЕРСИТЕТ ИМЕНИ С.Д.АСФЕНДИЯРОВА»

Биофизика курсымен қалыпты физиология  кафедрасы

Студенттің өзіндік жұмысы

№

Тапсырмалар

Анықтамасы

Формулалар және сандық шамалары

1

Дыбыс қарқындылығын (интенсивтиілігін) есептеу формуласы

Дыбыс интенсивтілігі – толқынның таралу бағытына перпендикуляр қойылған бірлік бет (S) ауданы арқылы уақыт (t) ішінде дыбыс толқыны таситын энергия мөлшеріне тең.

Дыбыс интенсивтілігі ол таралып отырған ортаның қасиеттеріне тікелей байланысты.

[pic 2]

2

Есту және ауырсыну шегінің мәндері

Есту мүшесінде дыбыстың жоғарлығы, қаттылығы және ырғвғы субъективті түрде ерекшеленеді. Есту сезімінің бұл сипаттамалары дыбыс толқынының тербеліс жиілігі, толқын интенсивтілігі және гармониялық спектрі сияқты объективті сипаттамалармен байланысты.

Дыбыстың қаттылығы есту мүшесінің шектік деңгейін көрсетеді. Қаттылық дыбыстың инетенсивтілігіне тәуелді. Бұл тәуелдік дыбыс толқыны әсерінің құлақ сезімталдығына негізделген күрдеоі сипат алады. Сезімталдық – құлақтың физиологиялық қастиеті, дыбыс толқынның физикалық сипаттамасына тәуелді.

I0=10-12 Вт/м2 немесе Р0=2*10-5 Па

3

Аудиометрия

Есту шапшаңдығын өшеу әдісі. Әдетте есту шегінің нүктелер қисығын әрьүрлі жиіліктерде анықтайды. Естудің төмендеуі алыеған мәлімет пен қалыпты жағдай арасындағы айырмашылықпен децибел арқылы көрсететін сызбаны аудиограмма деп атайды.

4

Дыбыстың физикалық сипаттамалары

Дыбыстың негізгі физикалық сипаттамалары: жиілік, амплитуда, спектр, қарқындылық

5

Дыбыстың физиологиялық  сипаттамалары

Дыбыстың негізгі физиологиялық сипаттамалары: жоғарылық, тембр, қаттылық

6

Вебер-Фехнер заңы

Берілген дыбыстың қаттылық деңгейі (тербелістің бірдей жиіліктерінде) оның интенсивтілігі І- дің естілу шегі І0-ге қатынасының логарифміне тура пропорционал

E=klg(I/I0)

7

Доплер эффектісінің математикалық сипаттамасы  

Егер толқын көзі ортаға қатысты қозғалатын болса, онда толқын сызықтары арасындағы арақашықтық қозғалыстың жылдамдығымен бағытына тәуелді. Егер толқын көзі қабылдағышқа қарай бағытталатын болса, яғни, өзі шығаратын толқынды қуып қуып жететін болса, онда толқын ұзындығы азаяды, өзі шығаратын толқыннан қалып қойса – толқын ұзындығы артады.

[pic 3]