Экологиялық тәрбие мен білім берудің жалпыга бірдей және уздіксіз окургізілуі

ХУтарау. ҚОРШАҒАН ОРТАНЫ ҚОРҒАУ САЛАСЫНДАҒЫ ЭКОЛОГИЯЛЫҚ ТӘРБИЕ МЕН БІЛІМ БЕРУ, ҒЫЛЫМИ ЗЕРТТЕУЛЕР[pic 1]

73-бап. Экологиялық тәрбие мен білім берудің жалпыга бірдей және уздіксіз окургізілуі

Қоғамның экологиялық мөдениетін және мамандардың кәсіби даярлығын арттыру мақсатында мектепке дейінгі, жалпы орта, кә-сіптік-техникалық, арнаулы орта және жоғары білім берудің бүкіл процесі, мамандарды қайта даярлау мен олардың біліктілшн артгыруды қамтитын экологиялық тәрбие мен білім беруде жалпыға бірдей және үздіксіз жүйесі белгіленеді.

Халық арасына экологиялық білім таратуды мемлекеттік органдар және қоғамдық бірлестіктер бүқаралық ақпарат қүралдары арқылы жөне заңцарға қайшы келмейтін езге де тәртіппен жүзеге асырады.

74-бап. Экологиялық білім беру

Оқу орындарының білім беру бағдарына және меншік нысанына қарамастан, оларда экологиялық пәндерді оқыту көзделу тиіс.

Қоршаған ортаға зиянды әсер ететін қызметке байланысты лауа-зымды адамдар мен мамандардың қажетті экологиялық даярлығы болуға және олар қоршаған ортаны қорғау туралы зандар негіздерін білуге міндетті. Басшылар мен мамандардың кәсіби экологиялық даярлығы оларды қызметке тағайындау аттестациялау және қайта аттестациялау кезінде ескеріледі.

75-бап. Қоршаган ортаны қоргау саласындагы гылыми зерттеулер

Қоршаған ортаны қорғаудың ғылыми негіздерін өзірлеу жөне жасау мақсатында зандарда белгіленген тәртіппен ғьшыми-зертгеулер жүр-гізіледі.

Қоршаған ортаны қоргау саласыңцағы ғылыми-зертгеулер төжірибе-конструкторлық және енгізу жүмыстары, олар үлтгық (мемлекеттік) бағдарламаларға енгізілген жағдайда, республикалық бюджет есебінен қаржыландырылады.

Қазақстан Республикасының Президенті Н. НАЗАРБАЕВ.

Ашаты. 1997 ж. шілденің 15-і.

104

//  БӨЛІМ МЕДИЦИНАЛЫҚ СТАТИСТИКАНЫҢ НЕПЗДЕРІ

МЕДИЦИНАЛЫҚ СТАТИСТИКА ЖӘНЕ ОНЫҢ МАҢЫЗЫ.

СТАТИСТИКАЛЫҚ ЗЕРТТЕУЛЕРДІ ҰЙЫМДАСТЫРУ.

СТАТИСТИКАЛЫҚ ЖИЫНТЫҚ

Сабақтьщ мақсаты

1.        Әлеуметтік медицинада және денсаулық сақтау саласында ста-
тистикалық әдістің ең күрделі екенін анықтау.

1. Статистиканың негізгі мақсатын және үғымдарьш түсіну.
2. Санитарлық статистиканың бөлімдері мен оған қатысты
   көрсеткіштерді білу.
3. Статистикалық жиынтықты дүрыс белгілеу, оның түрлеріне
   және негізгі нышандарына түсінік беру және статистикалық зертгеуді
   үйымдастырудың негізгі кезендерімен танысу.

Тақырып бойынша қойылатъш негізгі сүрақтар:

1. Статистикалық негізгі үғымдар.
2. Медициналық (санитарлық) статистика, өлеуметтік медицина
   және денсаулық сақтауды басқару пәнінің негізгі бөлімдеріне түсі-
   нік беру.
3. Статистикалық әдіс - халық денсаулығыы зерттеудегі жөне
   денсаулық сақтау мекемелерінің жүмысын сипатгаудағы негізгі төсіл.
4. Статистикалық зерттеудің негізгі кезеңдері және олардың
   мазмүны.
5. Статистикалық жиынтық, оның түрлері   (жалпы жөне ірік-
   телген).
6. Статистикалық жиынтықтың қал-ыптасу жолдары (бақылау
   санын анықтау және бақылау түрлерін белгілеу).
7. Статистикалық меліметтерді жинау ережесін жасау (есеп
   қүжаттарын және бақылау түрлерін белгілеу).

105

1. Статистикалық мәліметтерді еңцеу ережесі (статистикалық
   кестелер, олардыңтүрлері).[pic 2]
2. Статистикалық мәліметгерді топтастыру.

1. Статистикалық мәліметтерді таддау жөне қорытынды жасау.
2. Статистикалық мөліметтерді талдауда жиі кездесетін қателер.

Сабақтың негізгі мазмүны

Әлеуметтік-медициналық зерттеулерде қолданатын негізгі тәсілдер:

1. Статистикалық
2. Тарихи
3. Сараптамалық
4. Экономикалық
5. Эксперименттік (тәжірибелік).

Осы тәсіддердің ішінде статистикалық әдіс негізгі болып саналады.

Статистика - қоғамдық ғылым, сондықтан да ол қоғамдық қүбы-лыстардың сандық және сапалық өзгерістерінің өзара байланысын зерттейді. Статистиканың негізгі мақсаты қоғамдағы өзгерістердің зандылығын анықтау. Статистиканың салалары өте көп. Мысалы; енеркәсіп, ауылшаруашылық статистикасы, т.б. өндірістерге байла-нысты бөлімдер. Ал медициналық (санитарлық) статистика дегеніміз гигиена және денсаулық сақтау меселелерін зерттеуде қолданады. Медициналық статистиканың екі бөлімі бар: