Бастауыш сыныптарда жаратылыстану-математика пәндерін оқыту барысында оқушыларға экологиялық тәрбие беруді жүзеге асыру

Мазмұны

        Нормативті  сілтемелер ...............................................................................3

        Анықтамалар ................................................................................................ 4

        Атаулар мен қысқартулар ...........................................................................5

        Кіріспе ..........................................................................................................6

        1. Бастауыш сынып оқушыларына экологиялық тәрбие берудің теориялық негіздері

        1.1          Мектеп оқушыларына экологиялық тәрбие беру мәселесінің психологиялық-педагогикалық және әдістемелік әдебиеттердегі көрінісі.....12

        1.2 Экологиялық тәрбие берумен байланысты ұғымдардың  сипаттамасы......................................................................................................... ........................24

        1.3  Бастауыш сынып оқушыларына экологиялық тәрбие берудің құрылымдық-мазмұндық  моделі........................................................................35

        2. Бастауыш сыныптарда жаратылыстану-математика пәндерін оқыту барысында оқушыларға экологиялық тәрбие беруді жүзеге асыру

        2.1 Дүниетану пәні мазмұнындағы экологиялық тәрбие беру мәселесі....................................................................................................................45

        2.2. Экологиялық тәрбие беруді жетілдіруде математика пәнібойынша қолданылатын мәтінді есептер жүйесі ................................................................53

        2.3. Педагогикалық эксперименттің мазмұны және оның нәтижелері..60        Қорытынды .................................................................................................70

        Қолданылған әдебиет көздерінің  тiзiмi .................................................72

        Қосымшалар ......................................................................................77

Нормативті сілтемелер

 Магистрлік диссертацияда  келесі нормативтік-құжатттар мен стандарттарға сілтеме жасалынды:

-  Назарбаев Н.Ә. «Қазақстан 2030». Барлық Қазақстандықтардың өсіп-өркендеуі, қауіпсіздігі және әл-ауқатының артуы. – Алматы: Қазақстан, 1997. – 176 б.

-  ҚР  «Қоршаған ортаны қорғау туралы» Заңы.  – Астана, 15.07.1997.

- ҚР  экологиялық білім мен тәрбие берудің ұлттықстратегиясы.

– Астана, 1998.

-  ҚР  «Табиғи және техногенді сипаттағы төтенше жағдайлар туралы» Заңы. – Астана, 2001.

-  ҚР  2004-2015 жылдарға арналған экологиялық қауіпсіздікті сақтау тұжырымдамасы. – Астана, 2004.

- ҚР  2007-2024 жылдарға арналған орнықты дамуға көшу тұжырымдамасы. – Астана, 14.11. 2006.

-  ҚР «Бiлiм туралы» Заңы, 27.07. 2007 ж. //Егемен Қазақстан. – 15.08.2007 ж.

- ҚР  бiлiм берудi дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы. – Астана, 07.12. 2010.

- ҚР мемлекеттiк жалпыға міндетті стандарты. Бастауыш, негізгі ортажалпы орта бiлiм. – Астана, 2010. – 16 б.

Анықтамалар

Магистрлік диссертацияда сәйкес анықтамалары ментөмендегідей терминдер қолданылды:

Экология – [гр. oikos] – үй, тұрақ, мекен және логос – ғылым деген сөзінен шыққан; тұрақ, мекен туралы ғылым деген мағынаны білдіреді, яғни, тірі организмдердің бір-бірімен қарым-қатынасын, байланысын, айнала қоршаған ортасымен, тұрағы немесе мекенімен байланыстыра отырып зерттейтін ғылым[16, 18].

Экологиялық білім – әр түрлі деңгейдегі экожүйе мен геожүйе қызметінің жалпы заңдылықтары мен барлық тіршілік иелерінің (адамды қоса) тіршілік ортасын зерделеу арқылы қоғамды экологияландыру, жаңаша экологиялық ойлау мен  экологиялық дүниетанымды қалыптастыруға бағытталған оқыту жүйесі[16].

Экологиялық тәрбие – адамдарды қоғамдық өмірге және өнімді еңбекке дайындау мақсатында жас ұрпаққа қоршаған ортаны қорғау, табиғатты тиімді пайдалану, оны қайта жаңғырту тәжірибелерін үйрету үрдісі[16].

Экологиялық білік – табиғатты тиімді пайдалану, қоршаған ортаны қорғау, оны тиімді пайдалану мен қайта жаңғыртуды жүзеге асырудағы іс-әрекеттер[22].

Экологиялық қарым-қатынас – табиғатты танып білуге, оны қамқорлығына алуға, қайта жаңғырту  мен сақтауға бағытталған танымдық қызметтің маңызды бөлігі ретінде «табиғат-қоғам-адам» іс-әрекет жүйесіндегі адамның қоршаған табиғи ортамен үйлесімді қатынасы[22].