Мутациялық зақымданудың тікелей коррекция жолымен репарациялануы
Автор: alishertubekbaev • Январь 29, 2022 • Доклад • 1,748 Слов (7 Страниц) • 369 Просмотры
Қазақстан Республикасының білім және ғылым министрлігі
әл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық Университеті
[pic 1]
Факультеті: «Биология және биотехнология»
СӨЖ
Тақырыбы:
- Мутациялық зақымданудың тікелей коррекция (түзетілу) жолымен репарациялануы.
- Генетикалық рекомбинацияның механизмдері.
Орындаған: Тубекбаев Алишер БТ 18-24
Тексерген: Алтыбаева Назгуль Абдуллаевна
Алматы
Жоспар:
- Кіріспе
- Негізгі бөлім
- Генетикалық рекомбинацияның механизмдері.
- Мутациялық зақымданудың тікелей коррекция (түзетілу) жолымен репарациялануы.
- Қорытынды
- Қолданылған әдебиеттер
Репарация – тірі ағзалардың мутагендік факторлар әрекетіне байланысты ДНК молекуласында пайда болған бұзылуларды қайта қалпына келтіру қасиеті. Репарация құбылысы тек ДНК құрылысындағы мутациялық бұзылуларды жөндеуде емес, сонымен қатар тұқым қуалайтын аурулардың қалыптасуында, ерте қартаю процесінде, жасушалардың ісіктік трансформациясында (канцерогенез) т.б. маңызды рөл атқарады.
Жалпы, мутациялық өзгергіштік гендер мен хромосомалардағы тұрақты өзгерістер нәтижесінде қалыптасады да, генетикалық материалдың геномдық, хромосомалық және гендік (ДНК молекуласы) деңгейлеріндегі кез келген сандық және құрылыстық бұзылуларға әкеледі. Осыған байланысты, яғни бұзылуларды қайта қалпына келтіру үшін ДНК репарациясы жұмыс істейді.
Генетикалық рекомбинацияның механизмдері
Рекомбинация - гендердің немесе басқа нуклеотидтік тізбектердің жаңа комбинацияларының пайда болуына әкеліп соқтыратын және әртүрлі молекулаларды біріктіру арқылы генетикалық материалды қайта бөлу (ДНҚ немесе РНҚ). Рекомбинация, ДНҚ репликациясымен, РНҚ транскрипциясымен және ақуыздың трансляциясымен бірге эволюция процесінің басында пайда болған іргелі процестердің бірі болып табылады.
Рекомбинация түрлері
Гомологиялық рекомбинация - комплементарлы базалық жұптасуға негізделген, сондықтан рекомбинирленген тізбектер арасында кең гомологияны қажет етеді. Ол гомологиялық молекулалардың тең бөліктерінің алмасуына әкеледі. Тірі организмдерде бұл келесі жағдайларда пайда болады:
|
Сайт-спецификалық рекомбинация - бұл өте қысқа гомологиялық аймақтардың (30-200 а.к.) шегінде инвертирленген қайталанулармен (рекомбинация алаңдары) екі нақты мотивпен қоршалған локуста пайда болатын рекомбинация түрі. Рекомбинациялық белоктар осы жерлермен байланысады. Әдетте, бұл мотивтер бірдей, бірақ әрқашан емес. Оның рөлі:
|
Транспозиция - бұл транспозондардың қозғалуы кезінде пайда болатын рекомбинациялық процестердің кең тобы - жылжымалы генетикалық элементтердің кіші түрі. |
Заңсыз рекомбинация - ДНҚ молекулалары арасында гомологиясыз жүретін барлық рекомбинация процестерін айтады. Ең көп зерттелген мысал - гомологты емес қосылумен қос тізбекті үзілістерді қалпына келтіру. Бұл иммуноглобулиндерді (V (D) J-рекомбинациялау) кодтайтын ДНҚ тізбектерінде қайта орналасуды қамтамасыз ететін ұштардың гомологты емес байланысы. |
Генетикалық рекомбинацияның механизмдері
...