Шпаргалка по "Психологии"

БИЛЕТ № 8

1. Басқару психологиясының негізгі ұғымдарын табыңыз.

Басқару-ұйымның маңызды мақсаттарына қол жеткізуге бағытталған үйлестірілген іс-шаралар жүйесінің жиынтығы. Басқару психологиясы оның синонимдері менеджмент, ұйымдастырушылық психология, ұйымдардың психологиясы ұғымдары болып табылады. Менеджмент-бұл басқару, басшылық, дирекция, әкімшілік. Менеджер-бұл басқару функцияларын жүзеге асыратын субъект "менеджер" сөзі ұзақ уақыт бойы шетелдік басқару тәжірибесіне енген. Менеджменттегі маңызды практикалық қағида келесі тұжырым болып табылады- "кім басқарады — өндірмейді, кім өндіреді — тегістемейді" (в. Зигерту және Л Ланг). Басқару мәселелерін қазіргі неміс зерттеушілері

В. Зигерт пен Л. Ланг басқарудың осындай анықтамасын береді "басқару - бұл адамдарға басшылық жасау және тапсырмаларды адамгершілікпен, үнемді және ұтымды түрде орындауға мүмкіндік беретін құралдарды пайдалану" . Белгілі американдық ғалым П Друкер сонымен қатар "басқару" ұғымына анықтама береді. Оның көзқарасы бойынша " басқару -бұл ұйымдастырылмаған қызметті түрлендіретін ерекше қызмет түрі

тиімді мақсатты және өнімді топқа жиналғандар".

Ұйым-1. Белгілі бір маңызды мақсаттарға жету үшін белгілі бір іс-шаралар өткізілетін құрылым

2 басқару функцияларының бірі

Топ ұйым деп аталуы үшін бірнеше міндетті талаптарды орындау қажет. Оларға мыналар жатады: а) өздерін осы топтың мүшесі деп санайтын кем дегенде екі адамның болуы,

б) осы топтың барлық мүшелері ортақ деп қабылдайтын соңғы күй немесе нәтиже ретінде кем дегенде бір мақсаттың болуы;

в) өздері үшін маңызды мақсатқа жету үшін саналы және әдейі бірлесіп жұмыс істейтін топ мүшелерінің болуы

Басқару психологиясы кешенді ғылымның бөлігі болып табылады

басқарма

Басқару психологиясының мақсаты ~ ұйымдық жүйелердің тиімділігі мен өмір сүру сапасын арттыру жолдарын әзірлеу

Басқару психологиясының пәні-менеджерлердің (менеджерлердің) негізгі басқару функцияларын орындауда жүзеге асырылатын қызметі

Басқару психологиясының мазмұны-адам, топ және тұтастай ұйым қызметінің психологиялық аспектілерін дамыту

БАСҚАРУ ПСИХОЛОГИЯСЫНЫҢ КӨЗДЕРІ

а) басқару тәжірибесі;

б) психологиялық ғылымның дамуы;

в) ұйымдардың әлеуметтануын дамыту

2. Лидерліктің негізгі теорияларын бағалаңыз.

Басқару ғылымында жетекшілік және басшылық деп айыруға болады. Басшылық әрқашан өкіметпен байланысты, басшыларды тағайындайды  және  олар өкілеттікті қолға  алып,  ресми түрде  әрекет істейді.

         Жалпы лидер келесі компоненттер негізінде туындайды: эмоциялық, іскерлік, ақпараттық.

Эмоциялық лидер топ жүрегі.

Іскерлік лидер топ қолы.

Ақпараттық лидер топ миы.

Лидер белгілі бір мақсатқа жету үшін адамдарды біріктіре алуға қабілетті.

Лидер қасиеттері: интеллегентілік, инициатива, өзіне деген сенімділік, шешім шығара алу, көрегендік, мотивациялық қабілеттер.

Басшы биліктің әр түрін қолданады: қысымға негізделген билік, марапаттауға негізделген билік, эксперттік билік, эталонды немесе үлгі билігіғ заңды билік.

 Жетекшілік теориялары:

1. Р. Бейлз лидерлік рөлдер теориясы. Яғни жетекшінің белгілі бір рөл атқаруы.

2. Қырлар теориясы яғни жетекші адамның жаратылысынан лидерлік қасиеттер (харизма құдай берген қасиет) болу керек.

3. Интерактивті теория әркеттестік нәтижесінде лидердің пайда болуы.

4. Ситуативті теория яғни жетекшілік белгілі бір жағдайдың арқасында пайда болады.

Бұл теория негізін салған Э.Фидлер. Ол лидерлік жағдайларға үш фактор әсер етеді деген.

 1. жетекші мен қызметкер адамның арасындағы өзара қатынас.