Қазақ халық ертегілері арқылы бастауыш мектеп оқушыларын адамгершілік тәрбиелерін қалыптастыру жолдары

«АСТРАХАН АУДАНЫ БІЛІМ БӨЛІМІНІҢ ЖАНЫНДАҒЫ  «АЛТЫН ДӘН» БАЛАЛАР БАҚШАСЫ» МЕМЛЕКЕТТІК КОММУНАЛДЫҚ ҚАЗЫНАЛЫҚ КӘСІПОРНЫ

КУРСТЫҚ ЖҰМЫС

Тақырыбы: «Қазақ халық ертегілері арқылы бастауыш мектеп оқушыларын адамгершілік тәрбиелерін қалыптастыру жолдары»

Орындаған: Омарбекова А.Д.

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ................................................................................................    3

І ТАРАУ. Бастауыш мектеп оқушыларын адамгершілікке тәрбиелеудегі халық ертегілерінің маңызы.

1. Қазақ халқы ертегілерінің тәрбиелік мәні........................................  6
2. Бастауыш мектеп оқушыларын тәрбиелеуде қазақ ертегілерінің моральдық-этикалық артықшылықтары..........................................   12

ІІ ТАРАУ.Қазақ халық ертегілеріндегі оқытудың әдістемелік негіздері.

2.1. Ертегі – ұлттық құндылықты дәріптейтін қозғаушы күш..................... 17

2.2. Қазақ ертегілерінің өзіндік құрылымы мен көркемдік ерекшеліктері.....2

ҚОРЫТЫНДЫ........................................................................................26

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі................................................................28

КІРІСПЕ

Ертегі - көркем және әдеби шығарма. Ол өскелең ұрпақ үшін тәрбиелік құрал болып табылады. Балалар мен ертегі ажырамас ұғым. Қазақ халық ертегілері - ауызша халық шығармашылығының ең алғашқы салаларының бірі. Қазақ халық ертегілері- әкеден балаға мұра  болып  ауызша қазақ тілінде берілетін және ежелгі дәуірден бүгінгі күнге дейін даму, өсу, есею процесінде жүретін асыл мұраның бірі. Қазақ халық ертегілерінің асылдық қасиеті, оның дүниеге келуі сонау ерте заман болса да, бүгінгі біздің дәуірімізде қажеттілігі күшейіп мән — мағынасының артып отыр. Ертегілер халқымыздың тарихын, дүниетанымын, тұрмысы мен салт-дәстүрін, әдет-ғұрпын, нанымы мен сенімін білдіреді. Ертегілер қоғам дамыған сайын, өзгеріп, түрленіп,  адамның да ой-санасын өскен, өмірге деген көзқарасы өзгереді. Осылайша, балаларды халық шығармашылығына деген қызығушылыққа тәрбиелей аламыз. Таныс ертегілерді айтып, әсерлерді сипаттап, ертегілерден жұмбақтарды тауып, ертегінің соңын ойлап табуды үйретеміз.

Көркемдік-сөйлеуге,ертегілерді драматизациялауда ертегі кейіпкерлерінің диалогтарын мәнерлеп жеткізуге үйрету. Оқу процесінде балалардың сөздік қорын байыту. Коммуникативтік дағдыларды қалыптастыру. Туған жерге, өз халқына деген мақтаныш пен сүйіспеншілік сезімдерін тәрбиелеу. Балаларды тұрмыс-тіршілігімен, қазақ халқының салт-дәстүрлерімен, қазақ фольклорымен таныстыру. Қазақ халық ертегілері арқылы мейірімділікке, адамгершілікке баулу.

Әр халықтың өз ертегілері бар және олардың барлығы ұрпақтан-ұрпаққа негізгі адамгершілік құндылықтарды; жақсылық, достық, өзара көмек, еңбекқорлықты жеткізеді."Бұл халықтық педагогиканың алғашқы және керемет әрекеттері", - деп жазды К. Д. Ушинский. Бұл жағдайда ешкім халықтың педагогикалық данышпандығымен бәсекелесе алмайды.

Осылайша, ауызша халық шығармашылығының шығармалары өз халқының дәстүрлеріне деген сүйіспеншілікті қалыптастырып қана қоймай, жеке тұлғаның патриоттық рухта дамуына ықпал етеді.

Мектепке дейінгі жас-әр адамның өміріндегі ең жауапты кезеңдердің бірі. Дәл осы жылдары денсаулықтың негіздері, баланың үйлесімді ақыл-ой, адамгершілік және физикалық дамуы, адамның жеке басы қалыптасады. Қоғам дамуының қазіргі  жоғары технологиялар кезеңінде мұғалімдер балаларды жақсылыққа, бақытқа, махаббатқа, ғажайыптарға, яғни ертегіге деген сенімін сақтауға тырысады. Баланың әлемі соншалықты нәзік және осал, кейде ересектер оны ирониямен, келеке-мазақпен, немқұрайдылықпен, суық рационализммен бұзады. Сондықтан біз балаларға ертегі айтуға тырысамыз. Бұған тек тақырыптық орта ғана емес, сонымен қатар сүйікті кейіпкерлердің балалар мерекелеріне қатысуы да ықпал етеді.Қазақ халық ертегілерінің кейіпкерлерімен танысу, ең алдымен, баланың сөздік қорын байытады, қазақ халқының салт-дәстүрлерімен таныстырады.