Аштық қашан басталды?

Аштық қашан басталды?

1921 жылы мамырда егіcтік түрі қолайлы болды және астық түсімі орташа немесе орташа деңгейден төмен болмайды деп күтілді, бірақ шілдеде басталып ұзаққа созылған құрғақшылық, содан кейін көптеген жерлерде қара бұлттай қаптаған шегірткелер толқыны егінді толығымен жойды. Қырреспубликадағы аштықтың алғашқы сәті шаруаларды жаппай қоныс аударумен, мұқтаждыққа ұрынған аш босқындардың қалаларда шоғырлануымен қатар жүрді, олардың арасында ауру мен өлім етек алды. Көшеде қараусыз қалған көптеген киім­сіз балалар пайда болды. Аш­тыққа байланысты, 1921 жылы 15 шіл­деде қызметіне кіріскен ҚазОАК жа­нындағы АКОК құрылды. Орталық комис­сия аштыққа қарсы күрес жөнін­дегі жоспарды дайындауды және хал­ко­маттардың аппараттарын пайдалана отырып, олар­ға тапсырмалар беру басшылығын ұйымдастыруды өз мойнына алды. Комиссариаттар ішіндегі жұмысты бірік­­тіру және жұмысты күшейту үшін осы комиссариаттардың жанынан аш­тар­ға көмек комиссиялары құрылды.

Жергілікті жерлерде жұмысты орындау үшін атқару комитеттерінің жанынан ашыққандарға көмектесетін гу­бер­ниялық және аудандық комиссия­лар ұйымдастырылды. Балаларды орналастыру ашыққан балаларға қызмет көрсету саласындағы жұмыс бойынша Орталық Комиссияға бағындырылған, ашыққан балаларға көмек көрсету жө­ніндегі осы комиссияның секциясы ретінде болған ҚазОАК жанындағы Балалардың өмірін жақсарту жөніндегі орталық комиссияға тапсырылды.

Апат мөлшерін анықтау үшін Жер-су халкоматына, Азық-түлік халкоматына және Орталық статистикалық басқармаға күйіп кеткен және жиналған астықтың мөлшері туралы, сондай-ақ тұқымдық және азық-түлік астығына қажеттілік туралы статистикалық мә­лі­меттерді әзірлеу тапсырылды. Ор­­талық Комиссияның тапсырмасы бойынша губернияларда азық-тү­лік дайындауды ұйымдастыру және үй­лестіру Азық-түлік халкоматы мен Қырғыз Орталық одағымен  (Қырғыз Орталық одағы – ҚАКСР Тұтынушылар қоғамының орталық одағы) бірге және олардың жергілікті органдарына жүктелді. Со­нымен қатар кооперация органдарына сатып алу және тауар алмасу ар­қылы өз бетінше дайындау ісін­дегі халықтың ынтасын біріктіру тапсырылды. Мұндай тапсырма кооперация ісі еді. Партиялық және кәсіподақ ұйымдары мен Қырглавполитпросвет  (Қырглавполитпросвет – ҚАКСР Ағар­ту халкоматының Бас саяси-ағарту комитеті) үлес пен табыстың пайыздық аударымдары арқылы [халықты] қайы­рымдылық жасауға шақыру жолымен азық-түлік қорын арттыруға ықпал жасау үшін жұмылдырылды. АКОК тап­сырмасы бойынша Азық-түлік халкоматы мен Орталық Одаққа азық-түлікті тіркеу мен сақтау, аткомдар мен Орталық одақтың жергілікті жерлердегі органдарына олардың қатысуымен бөлу жүктелді. АКОК тапсырмасы бойынша тамақтандыру пункттерін, асханаларды ұйымдастыру Азық-түлік халкоматына, Әлеуметтік қамсыздандыру халкоматына, Қырғыз Орталық одағына және олардың жергілікті жерлердегі органдарына тапсырылды. АКОК тапсырмасы бойынша ашыққан мұқтаж адамдар үшін үйлер мен түнеу орындарын ашу, сондай-ақ материалдық қорларды қабылдау, сақтау және бөлу әлеуметтік қамсыздандыру органдарына жүктелді. Ашыққандардың табыс табуы үшін кең ауқымды қо­ғамдық жұмыстарды ұйымдастыру және жүргізу Еңбек халкоматының қа­тысуымен Қырөндірісбюросына, Жер-су халкоматына, коммуналдық бөлім­ге жүктелген, сондай-ақ Кир­г­лав­кустпромға  (Кирглавкустпром – ҚАКСР Қолөнер мен ұсақ өндіріс ісі жөніндегі бас басқармасы) және кооперативтік ұйымдарға ашыққан білікті жұмыссыздарды шикізатпен, құрал-жабдықтармен, тапсырыспен қамтамасыз ете отырып, оларды ұсақ қолөнер мен өндіріс артельдеріне бірік­тіру жүктелді.