Саясаттану

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ

ҚАРАҒАНДЫ МЕМЛЕКЕТТІК ТЕХНИКАЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ

Л.Г. Матвеенкова, С.С. Қасымова,

Е.Н. Ивлева, О.М. Хмельницкая

САЯСАТТАНУ

Университеттің Ғылыми кеңесі оқу құралы ретінде бекіткен

Қарағанды 2020

ӘОЖ 32.019.5 (07) = 512,122

КБЖ 66.097= 632,4

С 29

Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті жанындағы Республикалық оқу-әдістемелік кеңесінің оқу-әдістемелік бірлестігі мәжілісінің шешімімен жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру ұйымдарына пайдалануға ұсынылады

Шешім: №1 хаттама, 22 қаңтар 2020 ж.

Пікір жазғандар:

Карипбаев Б.И. – философия ғылымдарының докторы, профессор, академик Е.А. Бөкетов атындағы ҚарМУ;

Баймұқанов Е.М. – саяси ғылымдарының кандидаты, ҚР ІІМ Бәрімбек Бейсенов атындағы Қарағанды Академиясы;

Шорманбаева Д.Г. - PhD философия докторы, ҚарМТУ.

Maтвеенкова Л.Г.

С 29 Саясаттану (әлеуметтік-саяси білімдер модулі): Оқу құралы /Л.Г. Матвеенкова, С.С. Қасымова, Е.Н. Ивлева, О.М. Хмельницкая. Қарағанды мемлекеттік техникалық университеті. – Қарағанды: ҚарМТУ баспасы, 2020. – 162 бет.

ISBN 978-601-320-141-2

Оқу құралында саяси ғылымның қалыптасуы мен дамуының негізгі кезеңдері, әлеуметтік феномен ретіндегі билік, қоғамның саяси жүйесінің құрылымы мен қазіргі заманғы мемлекеттердің жұмыс істеу механизмі, адамның саясаттағы орны мен саяси мінез-құлықтың мүмкіндіктері, саяси жаңғыртудың мақсаттары мен мазмұны туралы, сондай-ақ әлемдік саясаттың жаһандық мәселелері мен Қазақстанның халықаралық қатынастар жүйесіндегі орны жайында түсінік беріледі.

Оқу құралы саясаттану курсының типтік бағдарламасына сәйкес құрастырылған және жоғары оқу орындарының барлық мамандықтарының студенттеріне арналған.

ӘОЖ 32.019.5 (07) = 512,122

КБЖ 66.097= 632,4

ISBN  978-601-320-141-2                    ©  Қарағанды мемлекеттік

техникалық университеті, 2020

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ ...........................................................................................4

1 – тақырып. Саясаттану ғылым және оқу пәні ретінде ..............6

2 - тақырып. Саяси ғылымның қалыптасуы мен

дамуының негізгі кезеңдері ..........................................................13

3 - тақырып. Қоғамдық өмір жүйесіндегі саясат.........................40

4 - тақырып. Саяси билік: мәні мен жүзеге асыру

механизмдері...................................................................................49

5 - тақырып. Саяси элиталар және саяси көшбасшылық ...........57

6 - тақырып. Қоғамның саяси жүйесі ...........................................65

7 - тақырып. Мемлекет және азаматтық қоғам ...........................72

8  - тақырып. Саяси режимдер ......................................................86

9  - тақырып. Сайлау жүйелері және сайлау................................94

10 - тақырып. Саяси партиялар, партиялық жүйелер

және қоғамдық-саяси қозғалыстар .............................................102

11 - тақырып. Саяси мәдениет және мінез-құлық .....................114

12 - тақырып. Саяси сана және саяси идеология .......................124

13 - тақырып. Саяси даму және модернизация .........................133

14 - тақырып. Саяси шиеленістер мен дағдарыстар .................138

15  - тақырып. Әлемдік саясат және қазіргі

халықаралық қатынастар ............................................................ 148

ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ........................................159

КІРІСПЕ

Тарихта саясат араласпаған сала жоқ, сол себепті қазіргі қоғам аса күрделі ұйым болып табылады. Бүгінгі таңда өзін саясаттан алшақ ұстайтын, саясатқа араласпайтын адамды табу қиын. Тіпті өзін саясатпен қатысы жоқ деп санайтын адамның өзі де саяси биліктің қабылдаған шешімі мен іс-әрекетіне бей-жай қарай алмайды. Сондықтан да қазіргі кезеңде «егер қазіргі адам саясатпен айналыспайтын болса, саясат бәрібір де онымен айналысады» деген қағида аса өзекті болып отыр, ал саясат туралы білімді меңгеру адамға қоғамдағы өз орны мен атқаратын рөлін, қажеттілігін жете түсінуіне көмектеседі.