Инклюзивті білім беру

Перне Мақпал

ЕШТ 33

1. Инклюзивті білім беру – этникалық тегіне, діни сеніміне, экономикалық мәртебесіне және дамуындағы ерекшеліктеріне қарамастан, барлық балалардың білім алуына және әлеуметтік бейімделуіне жағдай жасау үдерісі
   Инклюзивті білім беруге қатысты Философия оның дамуының негізі болып табылады. Ол педагогикалық ғылым мен білім беру жүйесінің дамуына негіз болатын адам және оның табиғи шығу тегі туралы жалпы түсінік береді, сонымен қатар философия инклюзивті білім беру ерекшеліктерін зерттеу процесінде принциптер мен әдістерді қолданудың әдіснамалық негізіне айналады.

Экзистенциализм философиясының негізгі ережелеріне мыналар жатады:

1. әр адамның болмысын зерттеу, оның "Мен" анықтамасы;
2. Сыртқы параметрлер мен қоршаған орта, яғни әлеуметтік көзқарастар мен көзқарастар мүгедек баланың дамуында маңызды емес. Тек жеке тұлғаның ішкі болмысы маңызды рөл атқарады;

1. дамудың кез-келген параметрлері бар адамды таңдау еркіндігі; өмірдің мақсаты маңызды емес, тек адамның бар болуы, оның болуы маңызды болып қала береді;

1. білім беру процесі балаға өзінің "Мен" екенін білуге және оның шектеулі мүмкіндіктеріне қарамастан тағдырын анықтауға көмектесуі керек;

1. білім баланың өзін-өзі тануына бағытталған;

1. балаға өмірдің әдемі екенін және дамудағы ауытқулар оның ләззат алуына кедергі келтірмеуі керек. Тек өлімнен қорқу керек;

1. мүмкіндігі шектеулі баланың әлеуметтік бейімделуі басым орында;

1. көмек көрсету
   

1. Қазақстандық қоғамдағы инклюзивті білім беру мәселесін гуманистік көзқарас тұрғысынан қарастыра отырып, денсаулығына байланысты мүмкіншіліктері шектеулі тұлғалардың да өмірдің өзі таңдаған саласында оқып, жұмыс жасап, табысты болуына мүмкіндіктер жасалуы тиісті екендігінде. Еліміздің тарихына үңілсек, ата-бабаларымыз жетімді жылатып немесе мүмкіндігі шектеулі адамдарға жәбір көрсетіп, қоғамдық ортадан шеттеткен емес. Қазіргі таңда инклюзивті білім берудің мақсаты мен міндеті де осы әлеуметтік қамқорсыз қалған және мүмкіндігі шектеулі тұлғаларға қолжетімді орта қалыптастыру болып табылады..

Инклюзивті білім беру — жалпы білім берудің даму үдерісіндегі әр түрлі қажеттіліктерге ие балаларға қарай бейімдеу арқылы ерекше мұқтаждықтары бар балалардың білім алуына қол жеткізу. Ол, инклюзивті білім беру ортасы – дамуында ерекшелігі бар балалардың әлеуметтенуге және білім, біліктер мен дағдыларды игеруге деген дербес қажеттіліктерін қанағаттандыру үшін құрылатын құндылықты-бағдарланған орта.

1. «Инклюзивті   білім» ұғымы, біздің өмірімізге 1996 жылдан бастап енді, қазір көп елдерде заң жүзінде бекітілген. Бұл Батыс Европада  да, Америкада да, Латын  Америкасына да қатысты. Шет мемлекеттерде  де табыспен жүзеге асуда. Сонымен, инклюзия бұл-қазіргі кездегі қажеттілік. Әр баланың жеке тұлғасы қымбат бола тұра, біздер сенімдіміз, ерекше қажеттілігі бар балаларға әлеуметтік ортаға кіру үшін отбасынан басқа орта керек, басқа  балалармен араласу керек, ата-анадан басқа мұғалім қажет.

Инклюзивті білім берудің негізінде балалардың қандай да бір дискриминациясын жою, барлық адамдарға деген теңдік қатынасты қамтамасыз ету, сонымен бірге оқытудың ерекше қажеттілігі бар балаларға арнайы жағдай қалыптастыру мақсаты жатыр.