Абай Құнанбаев

Абай Құнанбайұлы 1845жылы 10 тамыз Шығыс Қазақстан облысы,Абай ауданы,Жидебай ауылына жақын Шыңғыстау деген жерде дүниеге келген.Әкесі Құнанбай Өскенбаев болыс басшысы болған аннасы Ұлжан Асанова.Ақынның арғы тегі Орта жүз Тобықты,Арғын ішіндегі Олжай батырдың ұрпағы.Құнанбай 4 әйел алған адам,Абай 2әйелінен туылған.Абай отбасында алты бала болған,Абайдың «атадан алтау,анадан төртеу едім дейтіні» Құнанбайдың екі баласы бәйбішесінен болған.Жас ақын кең пейілді,ел анасы әжесі Зеренің аңыз,ертегілерін тыңдап өскен.

Абай әуелі ауыл молдасынан сауатын ашып,содан соң 10 жасқа толған соң Семейдегі Ахмет Риза медресесінде 3 жыл оқиды.Медреседе араб,парсы тілдерін меңгеріп,медреседе ең үздік шәкірт атанады.Ол өз білімін аз санап шығыс ақындпрының көптеген шығармаларымен танысады.Медреседегі 3 жылында орысша сауатын ашпақ болып «Приходская школаға» қосымша ға түседі.Бірақ бұл оқуын әрі қарай жалғастыра алмай,орысша да,мұсылманша да оқуын аяқтайды.

Абайдың әр қара сөзі бір ғылым деуге келеді,бұл қара сөздерді түсіну үшін ойлау қабілетің жақсы дамыған болу керек. Мысалыға «Бұл жасқа келгенше жақсы өткіздікпе,жаман өткіздікпе,әйтеуір бірталай өмірімізді өткіздік:алыстық,жұлыстық,айтыстық,тартыстық-әурешілікті көре-көре келдік.Енді жер ортасы жасқа келдік;қажыдық,жалықтық;қылып жүрген ісіміздің баянсызын,байлаусызын көрдік,бәрі қоршылық екенін білдік.Ал енді қалған өмірімізді қайтіп,не қылып өткіземіз?Соны таба алмай өзімде қайранмын».Бөл Абайдың алғашқы қара сөзіндегі алғашқы сөйлем,хәкім Абайдың өмірінің соңғы жағында не қыларын білмей,дел-дал болған Абайды көреміз.Абай өмірінің соңында біраз ойланып,толғанып