Абай жырға қосқан арулар

“Рымбек  Байсеитов атындағы  Семей қаржы-экономикалық  колледжі”                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                         

Тақырыбы: Абай жырға қосқан арулар

                                                                Орындаған: 1 негізі ҰҚ-1

                                                                Топ жетекшісі: Хусаинова Ж.Х.

                                    2015-2016 жыл                                                                                                                    

         Сөз басын мына өлеңмен бастасақ па деймін:

Махаббатсыз - дүние бос                                                                Хайуанға оны қосыңдар.                                                        Қызықтан өзге қалсаң бос,                                                        Қатының, балаң,  досың бар  - деп келеді.

Махаббатты тек сүйген жарына ғана емес, өз перзентіне , дос-жарандарына махаббатпен қарауға шақырады. Жүрегінде махаббат жоқтарды хайаунға теңеп, махабатсыз бұл өмірдің мән-мағынасы жоқ екеніне көз жеткізіп тұр.                                                                                        Абай сұлу қыз, адал жар, жігіттің сұлтаны, ғашық болу,  сүю,  махаббат ләззаты, тауқыметі,  әйел теңсіздігі, сағыныш  пен  күйініш осы  өмірде кездесетін махаббаттың  бар  белгісі  мен  көрінісін   жазып  кеткен.

Жарқ етпес қара көңлім не қылса да,                                                Аспанда ай менен күн шағылса да,                                                Дүниеде, сірә, сендей маған жар жоқ,                                                Саған жар менен артық табылса да.                                                        Сорлы асық, сарғайса да, сағынса да.                                                Жар тайып, жақсы сөзден жаңылса да.                                        Шыдайды риза болып жар  ісіне,                                                Қорлық пен мазағына табынса да, - деп асыл Тоғжанын армандап қосыла алмай кеткен.                                                                                        Осы өлеңінде Абай жарына деген көңлі таза болса өлеңі де,  аспанда ай менен күн шағылса да қара көңлін еш нәрсе баса алмайтынын, не көрсе де шыдайтынын өлең, әнімен адам айтқысыз түрде жеткізеді.                                        Тоғжан Абайдың алғашқы махаббаты болса, Әйгерім өмірлік жары, Тоғжаннан кейінгі сүйген адамы.

Ал екеуінің портретін  кім оқып жібереді? Портреттерінде ұқсастық бар ма?

Булат Аделия: Тоғжан портреті («Шытырманда», 149, 154-б: «Толықша келген аппақ жүзді, қырлы мұрын, қара көз қыздың жіп-жіңішке қасы да айдай болып қиылып тұр. Қарлығаш қанатының ұшындай үп-үшкір боп, самайға қарай тартылған қас жүрекке шабар жендеттің жебесіндей».                

Сайлауханова Назерке: Әйгерім портреті «Орта бойлы, дәл Тоғжанның өз бойындай. Бет бітімі ақ, ақ-қызылы айнымаған Тоғжан. Бұның да жібек талды, қолаң қара шашы бар. Мұрын, аузы да бір қарағанға , дәл сол сағынышты ғашығының Абайға ерекше ыстық көрінетін аса сұлу, сүйкімді ауыз-мұрнындай. Аз көтеріңкі қырлы мұрын үш жағына келгенде жұмырланыңқырап, өзгеше келісті біткен».