Мұхиттардың экологиялық проблемалары және тұщы су ресурстарының сарқылуы

Әл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық Университеті

Экономика және Бизнес Жоғары Мектебі

МӨЖ

Тақырыбы: Мұхиттардың экологиялық проблемалары және тұщы су ресурстарының сарқылуы.

Орындаған: Әшірәлі Ш.Б.

«Инновациялық менеджмент» 1 курс магистранты

Тексерген: Кулумбетова Л.Б.

э.ғ.д., профессор

Алматы 2018 ж.

Жоспар

І  Кіріспе

ІІ Негізгі бөлім

1. Мұхиттардың құндылығы

2. Мұхиттың жағдайына кері әсерін тигізетін адамның іс-әрекеті

2.1 Мұхит суларының ластануы

2.2 Ресурстардың сарқылуы

3. Тұщы су қорларының азаюы

ІІІ Қорытынды

IV Әдебиеттер

Кіріспе

Біздің планетаның бетінің үштен бірі - мұхиттар. Су - бұл бағалы сұйықтық, планетамызға табиғат сыйы. Жер бетіндегі сияқты мөлшерде күн жүйесіндегі ешқандай жер табылған жоқ. Су - бүкіл өмірлік процестердің негізі, Жердегі негізгі қозғаушы процестегі оттегі жалғыз көзі - фотосинтез.

Қазіргі уақытта адамзат жылына 3,8 мың текше метр суды пайдаланады, және  тұтынуды максималды 12 мың текше метрге дейін ғана арттыруға болады. Ағымдағы өсу қарқыны бойынша бұл алдағы 25-30 жылға жеткілікті болады. Жер асты суларын сорып алу топырақ пен ғимараттардың құлдырауына және жер асты суларының деңгейін ондаған метрге төмендетуге әкеледі.

«Дүниежүзілік мұхит» термині ірі кеңестік географ және океанограф Ю.М. Шокальский енгізген. Мұхиттарға расында үлкен қауіп төніп отыр ма? Өкінішке орай, бұл сұраққа жауап берер болсақ, мұхитқа қауіп төнуде, теңіз байлығына деген адамның салғырт қатынасы оның жағдайын нашарлатуда. Соңғы екі-үш онжылдықта адамзат мұхитты ластап, қазірде тіпті мұхиттарда адам қызметінің ешқандай белгілері болмайтын жерлерді табу қиынға соқты. Мұхит суларының ластану проблемасы, адамзат алдында тұрған ең маңызды проблемалардың бірі десек те болады. Ластанудың ең қауіпті түрлеріне келесілерді жатқызамыз: мұнай мен мұнай өнімдерінің, радиоактивті заттардың, өнеркәсіптік және тұрмыстық қалдық судың және химиялық тыңайтқыштардың (пестицидтердің) зияндылығы мұхит суларын ластандыруда.

1. Мұхиттардың құндылығы

Мұхиттардың адам мен барлық тірі ағзалар үшін құндылығы соншалықты зор.  Әлемдік мұхит бұрыннан бері ағзалардың қажетті азықтың  негізгі көздерінің бірі және Жердегі өмірдің жай-күйі болып саналып келеді. Ол бай және әртүрлі флора мен фаунаның ғана емес, сонымен қатар минералдардың үлкен қорын да сақтайды. Бүгінгі таңда мұхиттар планетада ресурстардың ең бай көзі болып табылады. Мұхит биологиялық, минералды ресурстарды өндіруге ғана емес, сондай-ақ, су үсті кемелері арқылы жүзуді  дамытуға, сондай-ақ емдік орта ретінде де қызмет етеді. Соңғы уақытта Дүниежүзілік мұхит аумағын демалу және туризм үшін дамыту мүмкіндіктері артып келеді. Осылайша, мұхит адамзатқа өзінің барлық байлығын сыйлайды, сондықтан қазіргі уақытта оның ұтымды пайдалану проблемасы адамзат үшін маңызды орынға қойылып отыр.

Дүниежүзілік мұхиттың төмен температурасы және оның үлкен жылулық инерциясы маңызды палеогеографиялық рөл атқарады. Оның тереңдік қабаттары Жер жүйесінің ұзақ мерзімді жылу реттегіші қызметін атқарады. Мұхиттың терең массивтерінің бетіндегі жылу алмасуы, сондай-ақ беткі ағыстарының таралуы ондаған жылдар бойы өзгеруі мүмкін, яғни өте жылдам, мұхиттардың мөлшерін есепке алар болсақ, бұл табиғи ортаны бірдей жылдам өзгеруге әкелуі мүмкін.

Су үлкен жылу сыйымдылығымен ерекшеленеді, ол жазғы уақытта жылу жинауға мүмкіндік береді, қоршаған ортаны бүкіл тірідей жойғыш жылудан құтқарады. Қыс мезгілінде мұхит барлық өмірді қатудан құтқарып, жазда жиналған ыстықты өшіреді. Сонымен қатар, мұхит - ылғалдылық көзі (жауын-шашын).