Отандык фармацевтикалык нарыктаfы өсімдік шикiзаты негiзiндегi iш жургiзетiн препараттар сегментiн талдау

ОТАНДЫҚ ФАРМАЦЕВТИКАЛЫҚ НАРЫҚТАҒЫ ӨСІМДІК ШИКІЗАТЫ НЕГІЗІНДЕГІ ІШ ЖҮРГІЗЕТІН ПРЕПАРАТТАР СЕГМЕНТІН ТАЛДАУ

Дәрілік өсімдік препараттар бірқатар артықшылықтарға ие, әсіресе созылмалы ауруларды емдеуде, соның ішінде асқазан-ішек жолдарының патологияларын емдеуде.

Құрамында антрацен туындылары бар дәрілік өсімдік материалдары іш жүргізетін препараттарды жасаумен айналысатын зерттеушілердің назарында болды және болып қала береді.

Дәрілік өсімдіктің құрамындағы таниндер мен антрацен туындылары тотығу-тотықсыздану процестеріне қатысады және іш жүргізетін, қабынуға қарсы, психотроптық, нефролитикалық және ісікке қарсы әсерге ие. Іш жүргізетін дәрілер ретінде құрамында антрацен туындылары бар таңгут рауғашы, александриялық сана, шырғанақ, алоэ сияқты дәрілік өсімдіктер кеңінен қолданылады.

Мақсаты: Қазақстанның фармацевтикалық нарығындағы іш жүргізетін дәрілер сегментін талдау

Зерттеу объектілері мен әдістері. Іш жүргізетін дәрілер нарығының құрылымына қатысты бастапқы ақпаратты өңдеу және талдау үшін маркетинг құралдарын пайдалана отырып, топтастыру мен жіктеудің статистикалық әдістері қолданылды.

Нәтижелер. Жүргізілген зерттеудің нәтижесінде қазақстандық нарықта тауарлары бар импорттаушы елдердің құрылымына талдау жасалды. Іш жүргізетін дәрілерді жеткізушілер құрылымында қазақстандық өндірушілер ішкі нарықтың 17,6%-ын алып жатыр. Қазақстан Республикасының фармацевтикалық нарығы 6 отандық іш жүргізетін дәрілермен ұсынылғаны анықталды, оның ішінде 3-і өсімдік текті.

Сондай-ақ зерттеулер нәтижесінде тіркелген іш жүргізетін дәрілердің жалпы саны 34 атауды құрайтыны, оның ішінде негізгі үлесті синтетикалық текті препараттар (85,3%) құрайтыны анықталды.

Қорытынды. Қазақстанда дәрілік өсімдіктен жасалған дәрілер нарығын дамыту тиімді және перспективалы болып табылады. Қазақстанның жеткілікті шикізат базасы бар, бұл болашақта отандық фармацевтика өнеркәсібінің қажеттіліктерін қанағаттандыруға мүмкіндік береді, сонымен қатар әлемдік нарықта шикізатты жеткізушілер тізіміне енуге мүмкіндік береді. Отандық өндірушіні қолдау және оның өзіндік ресурстық базасын дамыту арқылы іш жүргізетін дәрілер нарығын одан әрі дамытқан жөн сияқты, бұл өндіріс шығындарын азайтады және дәрілерді қолжетімді және бәсекеге қабілетті етеді.

Түйінді сөздер: маркетингтік талдау, іш жүргізетін дәрілер, фармацевтикалық нарық, отандық және шетелдік өндірушілер.

Ең жиі кездесетін патологиялық жағдайлардың бірі - асқазан-ішек жолдарының аурулары. Асқазан-ішек ауруларының дамуының шешуші факторлары дұрыс емес тамақтану және оның режимін бұзу, стресс себептерінің артуы, төмен физикалық белсенділік және зиянды әдеттер болып табылады. Халықтың едәуір бөлігі әртүрлі жиіліктегі асқазан-ішек жолдарының бұзылуына тап болады, бұл ішектің қиын немесе сирек босатылуында (іш қату) көрінеді. Асқорыту жүйесінің осы функционалдық бұзылыстарын емдеу үшін іш жүргізетін дәрілер қолданылады. Іш жүргізетін қасиеттер әсіресе бірқатар дәрілік өсімдіктерде, соның ішінде рауғаш (Rheum L.) тұқымдасының өсімдіктерінде айқын көрінеді. Осы тектес өсімдіктердің ішінде биологиялық белсенді заттардың бағалы көзі болып табылатын және халық медицинасында асқазан-ішек жолдары ауруларына қолданылатын Қазақстанда өсетін татар рауғашының ғылыми және практикалық маңызы зор. Оның биологиялық белсенді заттардың келесі топтары бар: антрахинондар, таниндер, кумариндер және флавоноидтар, алайда антрацен туындылары мен таниндер басым. Осыған байланысты дәрілік өсімдіктерді және одан алынатын шикізатты жан-жақты зерттеу, оларды стандарттау, дәрілік заттарды алудың құрамы мен технологиясын жасау өзекті ғылыми мәселе болып табылады.