Парафиндер. Жоғары парафиндерді бөлу

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ

Қ.ЖҰБАНОВ АТЫНДАҒЫ АҚТӨБЕ ӨҢІРЛІК УНИВЕРСИТЕТІ

Факультет   Жаратылыстану

 Кафедра «Химия және химиялық технология»

МӘНЖАЗБА

Мамандығы: 6В07105 – Химиялық инжиниринг

Тақырыбы: «Парафиндер. Жоғары парафиндерді бөлу»

                                                                        Орындаған:Тлеуов Ержан (ХИ-401)

                                                                        Тексерген:Махамбетова Ж.К.

Ақтөбе 2022-23ж

МАЗМҰНЫ

1.КІРІСПЕ.................................................................................................................3

2.ПАРАФИНДЕР.....................................................................................................4

3. ЖОҒАРЫ ПАРАФИНДЕР..................................................................................5

4.ЖОҒАРЫ ПАРАФИНДЕРДІ БӨЛУ...................................................................6

5.ЖОҒАРЫ ПАРАФИНДЕРДІ БӨЛУ ТӘСІЛДЕРІ.............................................7

   5.1. КРИСТАЛДАУ ТӘСІЛІ................................................................................7

   5.2. ЦЕОЛИТТЕРДІҢ КӨМЕГІМЕН Н-ПАРАФИНДЕРДІ БӨЛУ.................8

ҚОРЫТЫНДЫ.......................................................................................................10

ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ...........................................................................................11

1.КІРІСПЕ

Органикалық заттарды өндіру негізінен қазбалы органикалық шикізатқа – көмірге, мұнайға, табиғи газға негізделген. Одан органикалық синтезге арналған шикізаттың барлық спектрі алынады: парафиндер, олефиндер, ароматты қосылыстар, ацетилен, синтездік газ. Қаныққан көмірсутектер органикалық синтездің негізгі шикізат көздерінің бірі болып табылады. Қаныққан немесе парафинді көмірсутектер негізінен төмен молекулалық салмақты, қалыпты жағдайда газ тәрізді немесе сұйық төмен қайнайтын парафинді көмірсутектер: метан, этан, пропан, бутан және пентан. 10-20 көміртек атомы бар жоғары молекулалы көмірсутектер де маңызды рөл атқарады. Төменгі парафин, шамамен. е) Төмен молекулалық парафиндер жеке алынады, олардың негізгі көзі табиғи және ілеспе газдар, газ конденсатты кен орындарының газы, сондай-ақ сутегінің қатысуымен (мысалы, риформинг) мұнай өнімдерін өңдеу процестерінен алынатын мұнай өңдеу газдары. Сұйық және қатты парафиндердің негізгі көзі мұнай болып табылады.

2.ПАРАФИНДЕР

Тек қарапайым коваленттік байланыстары бар ашық тізбекті көмірсутектер қаныққан көмірсутектер немесе парафиндер, номенклатурасы бойынша алкандар деп аталады. Ең қарапайым алкан – метан СН4. Қаныққан көмірсутектердегі С-С байланысының ұзындығы ~ 0,154 нм, С-Н ~ 0,109 нм, бұрышы 109,47°. Басқа алкандарды метанның көміртегі мен сутегі атомдарының арасына бір немесе бірнеше CH2 метилен тобын енгізу арқылы метаннан түзілген деп санауға болады.

Алкандардың жалпы формуласы СnH2n+2. Алкандар – түссіз заттар, әдетте газ немесе сұйық. Көміртек атомдары көп алкандар қатты денелер болып табылады. Көптеген сұйық алкандардың әлсіз, тән «бензиндік» иісі бар. Алкандар судан әлдеқайда жеңіл. Алкандардың негізгі көздері мұнай және ілеспе табиғи газ болып табылады. Шірік және миллиондаған жылдар бойы геологиялық өзгерістер өсімдіктер мен жануарларды құрайтын күрделі органикалық қосылыстарды құрамында төменнен 30-40 көміртегі атомдарына дейін бар алкандар қоспасына айналдырды. Алкандармен бір мезгілде циклоалкандар да түзілді, олар айтарлықтай мөлшерде болады, мысалы, Калифорния мұнайында, мұнай өнеркәсібінде нафтендер деген атпен белгілі.

Табиғи газдың құрамында тек көбірек ұшқыш алкандар бар, яғни. төмен молекулалық алкандар; ол негізінен метаннан және әлдеқайда аз мөлшерде этан, пропан және жоғары алкандардан тұрады.

Мұнайдың фракциялық дистилляциясы әртүрлі фракцияларды шығарады; қайнау температурасы молекулалық салмаққа байланысты болғандықтан, айдау көміртегі атомдарының санына байланысты алкандардың өрескел бөлінуіне әкеледі. Әрбір фракция көміртегі атомдарының әртүрлі сандары бар алкандардың өте күрделі қоспасы және әрбір алкан бірнеше изомермен ұсынылған. Әрбір фракцияның қолданылуы негізінен оның құбылмалылығына немесе тұтқырлығына және оның күрделі қоспа немесе таза қосылыс болуына өте аз байланысты.