Заттардың МКТ тәжірибе жүзінде негіздеу

Орындаған:Турлан Ляззат ФИ-21

№2 СОӨЖ тақырыбы  Заттардың МКТ тәжірибе жүзінде негіздеу

Зат құрылымының молекулалы-кинетикалық құрылымы теориясын көптеген бақылаулар мен тәжірибелердің жалпылама қорытындысы ретінде М.В.Ломоносов жасады.
МКТ-ның негізгі қағидалары
• Барлық денелер микробөлшектерден (атомдардан немесе молекулалардан) тұрады.
• Бөлшектер бейберекет қозғалыста болады. Әрі бұл қозғалыстың жылдамдығы дененің температурасына тәуелді. Сондықтан оны жылулық қозғалыс деп атайды.
• Бөлшектер бір-бірімен өзара әсерлеседі. Дене бөлшектерінің арасында тебілу күштері де тартылу күштері де болады.

МКТ-ның негізгі қағидаларын дәлелдейтін тәжірибелік дәлелдемелер:
1. Заттар бөлінгіш.

Заттардың бөлінгіштігін дәлелдеу үшін бізге қағаз бен қайшы керек.Қайшы мен қағазды қиямыз ,яғни заттардың бөлінгіштігін көрсетеміз.
2. Газдар сығылғыш.

Газдардың сығылғыштығын дәлелдеу үшін бізге шприц керек.Білетініміздей шприцтегі ауаны шығарамыз,яғни бұдан газдың сығылғыштығын дәлелдейміз.
3. Газ кез келген көлемді алады.

Газдың кез келген көлемге сыятынын күнделікті өмірде де көруге болады.Кеңістік бар жерде газда тарайды.
4. Диффузия –бір зат молекулаларының екінші зат молекулааралық кеңістігіне ену құбылысы.

Диффузия дененің агрегаттық күйіне және температураға байланысты болған соң бір зат молекулаларынан екінші зат молекулааралық кеңістігіне ене алады.Мысалы мұзды алатын болсақ,ол су болып еріп кете алады,қантты шайға салсақ шай молекулаларымен араласып еріп кетеді.
5. броундық қозғалыс –сұйықта немесе газда қалықтаған бөлшектердің жылулық қозғалысы.

 №2 СӨЖ тақырыбы Сұйықтағы диффузияның жылдамдығының температурадан тәуелділігін бақылау

Қарапайым сөзбен айтқанда диффузия бір заттың молекулалары мен екінші заттың молекулармен араласуы.Диффузия үш ортада жүреді: газдарда, сұйықтарда, қатты денелерде.Газдардағы диффузия ең жылдам, бірнеше секунд немесе минутты алады. Сұйықтардағы диффузия бірнеше минуттан бірнеше сағатқа дейін созылуы мүмкін. Қатты денелердегі диффузия бірнеше жылға созылады. Бірақ бұл процестерді температураны көтеру арқылы немесе сыртқы әсерлер арқылы жеделдетуге болады.Диффузия құбылысы біздің өміріміздің барлық саласында: тамақтану, жануарлар мен өсімдіктердің тыныс алуы.

        Заттың температурасы неғұрлым жоғары болса, молекулалар жылдамырақ қозғалады. Демек, жоғары температурада араластыру процесі тез жүреді.

           Газдардағы диффузия тез, көбіне бірнеше секунд ішінде жүрсе, сұйықтықтағы диффузия тұтас минуттарға, кейде тіпті бірнеше сағатқа созылады. Бұл көбінесе заттың температурасы мен тығыздығына байланысты.

Тәжірибе

Мақсаты:
диффузия сұйықтықта қалай жүретінін және оның температураға тәуелділігін түсіну

Жабдық: ыстық суы бар стакан,салқын суы бар стакан,жасыл ерітінді,пипетка.

Барысы:
Алдымен біреуінің ішінде ыстық суы бар,ал екіншісінде салқын суы бар сткандарды аламыз.Бірдей уақыттта екеуінеде жасыл ертіндіні саламыз.Және бақылаймыз.Салқын суға қарағанда ыстық суда ерітіндінің суда тез ерігенін көреміз.Сонымен мынадай қорытынды шығаруға болады:температура сұйықтықтағы диффузия ағымына әсер етеді және температурла неғұрлым жоғары болса,диффузия соғұрлым тез жүреді.