Тұнбаны өңдеу процестері

Мазмұны

I. Кіріспе

II. Негізгі бөлім

1.Тұнбаны өңдеу процестері: нығыздау

2.Тұнбаны өңдеу процесі: тұрақтандыру

3.Тұнбаны өңдеу процесі: сусыздандыру

4.Тұнбаны өңдеу процесі: термикалық кептіру

5. Тұнбаны өңдеу процесі: зарарсыздандыру

III. Қорытынды

Пайдаланылған әдебиеттер

Кіріспе

Тазарту ғимараттарында келіп түсетін сарқынды су құрамындағы минералды ластағыштар (құм, топырақ бөлшектері, майлар, қышқылдар, сілтілер, тұздар), органикалық ластағыштар(тұрмыстық қалдықтар, өсімдік майлар, мұнай өнімдері, өсімдік қалдықтары) және бактериялар (микроорганизмдер, ашытқылар, саңырауқұлақтар, балдырлар) олар еріген, коллоидты және қалқыма заттар түрінде кездеседі.

Сарқынды суды механикалық, биологиялық және физико-химиялық тазарту процесінен кейін тазарту ғимараттарында әр түрлі минералды және органикалық компоненттермен байытылған тұнбалар пайда болады.

Сарқынды суды тазалаған соң көп мөлшерде тұнба пайда болады. Қалалық сарқынды су тұнбасы үшін уытты заттармен улану және микроорганизмдердің жағысыз иісін шығару жағдайы туындайды.

Тұнбаларды өңдеу мынадай процестерден тұрады: тұнбаны нығыздау, тұрақтандыру, сусыздандыру, кептіру.

Жалпы тұнба көлемі шикі тұнбамен нығыздалған белсенді тұнбалардың қосындысы тазаланатын сарқынды судың көлемінің 0,5-1 пайызы иеленумен қатар оның жалпы орташа ылғалдылығы 96,2 пайыз шамамен есептеледі.

Тұнбаны нығыздаған кезде жалпы су көлемінің 60пайызға дейінгі шамадағы су кетеді, ал механикалық сусыздандырған кезде 25пайызға дейін су кетеді. Ал кептіру және тұнбаны жағу кезінде қосымша 10-15пайызға дейін су кетеді.

Бұл кезде тұнбаның салмағы нығыздаған кезде 2-2,5 есе азаяды, сусыздандырған кезде 2,5 есе азайса, кептірген кезде 60 есе, ал жаққан кезде 150есе азаяды.

Тұнбаны өңдеу процестері: нығыздау

Артық белсенді тұнбаның концентрациясын ұлғайту үшін оны өңдеудің алдында әртүрлі құрал- жабдықтармен жабдықталған ғимараттарда нығыздау керек. Тұнбаны нығыздаудың әдістері: гравитациялық, флотациялық ортадан сығу, сүзу.

Тұнбаны гравитациялық нығыздау – тұнбаны нығыздаудың бірінші сатысы, ол тұнбаның бастапқы көлемін минималды энергия шығыны арқылы азайтумен қатар тұнбаны өңдеудегі келесі сатысында жоғары тиімділікті пайда болдырады. Нығыздау кезінде неғұрлым көп су кетсе соғұрлым сусыздандыру процесі экономикалық жағынан тиімді. Гравитациялық нығыздау қарапайым және қолданыста көп тараған.

Белсенді тұнбаны флотациялық нығызда үшін домалақ немесе тік бұрышты формалы резервуарлардың көмегімен қысымды флотация әдісін қолдану керек.

Флотационды тығыздауды тұнба көлемі ауамен тікелей қаныққан кезде, сонымен қатар тазартылған судың айналып шығатын бөлігі қаныққан кезде де жүргізу керек.

1-сурет. Гравитациялы нығыздау

1-тұнбаны беру, 2- стерженді араластырғыш, 3-мөлдірлетілген суды әкету, 4- нығыздалған тұнбаны әкету.

Тұнбаны өңдеу процесі: тұрақтандыру

Тұрақтандыру органикалық бөлшектерді ыдырату жолымен қарапайым біріктіргіштерге бөлу болып табылады. Ең көп қолданыстағы тұрақтандыру әдісі анаэробты шіріту болып табылады.

Тұнбаны анаэробты шіріту метантенктерде, септиктерде және екі қабатты тұндырғыштарда жүреді.

Септиктер – планда төртбұрышты немесе баяу ағыс кезінде қалқыма заттар түсетін дөңгелек тәрізді резервуар болады. Түскен тұнба резервуарда 6 айдан 12 айға дейін аэробты шіріту үрдісі жүреді. Лас