Бауыр патофизиологиясы

Қарағанды Медицина Университеті

Патология кафедрасы

Реферат

Тақырыбы: Бауыр патофизиологиясы

                                                                       Қарағанды 2023

Мазмұны

Кіріспе……………………………………………………………4

Метаболизмнің реттелуіндегі және бұзылыстарындағы бауырдың рөлі…………

Бауыр ауруларының жалпы этиологиясы…………………………..

Бауыр ауруларының жалпы патогенезі…………………………..

Сарғаю…………………………………………………………

Пайдаланылған әдебиеттер……………………………………………………..

Кіріспе.

Өзінің өмірлік белсенділігі үшін организм үнемі қоршаған ортадан әртүрлі заттарды енгізуді қажет етеді. Азық-түлік құрамындағы бұл заттардың негізгі бөлігі асқазан-ішек жолына түседі, онда олар ыдырайды және кейіннен сіңеді. Олар табиғаты бойынша қышқыл да, сілтілі де болуы мүмкін, биологиялық белсенділікке ие, антигендік қасиетке ие, ең соңында улы болуы мүмкін. Олардың ыдырау процесінде жиі улы аралық заттар түзіледі. Осылайша, бұл заттардың жалпы айналымға тікелей түсуі ауыр зардаптарға әкеледі.

Шындығында, асқазан-ішек жолдары мен ішкі ортаның арасында – қан, лимфа және ұлпа сұйықтығы жүйесі, бауыр – гепато- өт шығару жүйесі бар. Дәл осы жерде ішкі ортаның тұрақтылығын сақтауға бағытталған биохимиялық процестердің негізгі бөлігі өтеді.

Бауыр әртүрлі функцияларды орындайды, сондықтан оның қызметінің бұзылуы денеде бірқатар патологиялық өзгерістерге әкеледі. Бауыр патологиясымен, бір жағынан, ас қорыту бұзылады, интоксикация дамиды, тамырлардың тонусы өзгереді, қанның ұюы төмендейді, гемопоэз және иммунологиялық реактивтілік бұзылады. Екінші жағынан, инфекциялық-токсикалық факторлармен байланысты әртүрлі аурулар, диетаның бұзылуы, бауыр патологиясының дамуына әкеледі. Сондықтан бауырдың патологиясын тудыратын себептерді, ондағы патологиялық процестерді білу оның аурулары кезінде организмде болатын барлық өзгерістерді дұрыс бағалау және алдын-ала білу үшін қажет.

Реттеудегі және зат алмасуының бұзылуындағы бауырдың рөлі

Бауырдың экзокриндік және эндокриндік (немесе зат алмасу) қызметтерін негізінен бір жасушалар – гепатоциттер атқарады. Олар өттің пайда болуына және секрециясына, сондай-ақ қанмен бауырға түсетін заттардың көптеген трансформацияларына жауап береді. Бүгінгі күні бауырдың 500-ден астам метаболикалық қызметі белгілі.

Схема бойынша бауырдың келесі негізгі функцияларын бөлуге болады:

1. Ақуыз алмасуы.

1. Көмірсулар алмасуы.

1. Липидтердің алмасуы.

1. Витаминдердің алмасуы.

1. Су және минералды заттардың алмасуы.

1. Өт қышқылының алмасуы және өт түзілуі.

1. Пигмент алмасу.

1. Гормондардың алмасуы.

1. Детоксикация функциясы.

Протеин алмасуы.

Бауырдың ақуыз алмасуына қатысуы бірқатар қосалқы функцияларды қамтиды:

1. Ақуыз синтезі.

1. Ақуыздың ыдырауы.

1. Амин қышқылдарының трансаминденуі және дезаминденуі.

1. Мочевина, глютамин және креатиннің түзілуі.

1. Кейбір аминқышқылдарының меншікті алмасуы.

Белоктардың синтезі негізінен бос аминқышқылдарынан жүзеге асырылады, олар бауырдың метаболикалық қорына үш көзден енеді:

1. Ішектен қақпа венасының қанынан келетін экзогендік бос аминқышқылдары;

1. Эндогендік бос аминқышқылдары және эндогендік ақуыздың басқа да ыдырау өнімдері;

1. Көмірсулар мен май қышқылдарынан зат алмасу процесінде түзілетін аминқышқылдары.

Дене салмағы шамамен 70 кг болатын ересектерде шамамен 12 кг белоктарға жатады, олардың 200-300 г күнделікті тұтынуға және неосинтезге жатады. Оның ішінде бұлшықет ақуыздары 53%, бауыр ақуыздары 20% құрайды. Бұлшықеттерден кейін бауыр ең қарқынды ақуыз синтезі бар орган болып табылады. Бауыр аминқышқылдарынан тәулігіне 50 г ақуыз синтездейді, оның 12 г альбуминді құрайды.

Барлық альбуминдер, 90% -1-глобулиндер (-1-гликопротеин, -1-липопротеин, -1-антитрипсин), 75% -2-макроглобулиндер (церулоплазмин, -2-антитромбин, -2- макроглобулин) және 50% -глобулиндер (гемопексин, трансферрин, -2-микроглобулин, апопротеиндердің едәуір мөлшері). Патология жағдайында бауыр -глобулиндерді де синтездей алады.