Әлеуметтік отбасын зерттеуді жүргізудің этикалық нормалары

Әлеуметтік отбасын зерттеуді жүргізудің этикалық нормалары

Қосымша мәліметтер:

Қазақстанда отбасын және әлеуметтік қатынастарды зерттеу саласында еңбек еткен ғалымдар мен зерттеушілер отбасылық қарым-қатынастар мен оның қоғамдағы рөлін зерттеп қана қоймай, зерттеулер барысында этикалық нормаларды ұстанудың маңыздылығын да атап өтеді. Қазақстандық ғалымдар отбасылық зерттеулер жүргізгенде халықаралық және ұлттық этикалық стандарттарды ескеріп, қоғамның құндылықтарына сай зерттеу әдістерін қолданады. Төменде қазақстандық ғалымдар мен олардың отбасын зерттеудегі этикалық нормаларды қарастыруы туралы ақпарат берілген:

1. Кенжеғұлова Гүлнар Мұқанқызы

• Әлеуметтанушы ғалым, отбасы институтын зерттеу саласында көп еңбек сіңірген. Оның зерттеулерінде отбасылық құндылықтар, әлеуметтік теңсіздік және гендерлік мәселелер қарастырылған. Ол отбасылық зерттеулерде құпиялықты сақтау, отбасы мүшелерінің құқықтарын қорғау және зерттеуге қатысушылардың келісімін алу сияқты этикалық принциптерді ұстану қажеттігін атап көрсетеді.

2. Мұсабекова Гүлнар Оралбайқызы

• Гүлнар Оралбайқызы отбасы және балалардың дамуы бойынша зерттеулер жүргізіп, отбасының баланың тұлғалық қалыптасуына әсерін қарастырады. Ол зерттеулерінде балалар мен ата-аналардың құқықтарын сақтауды және зерттеу процесінде баланың психологиялық қауіпсіздігін қамтамасыз етудің маңызды екенін көрсетеді.

3. Аймағамбетова Назгүл Төлеутайқызы

• Психология және педагогика саласында зерттеу жүргізетін ғалым. Оның еңбектерінде отбасы мен мектеп арасындағы қарым-қатынас, балалардың тәрбиесі мен психологиялық дамуы қарастырылады. Ол зерттеулерде құпиялылық пен ақпараттың жариялану мәселелерін этикалық тұрғыдан қорғау қажеттілігін айтады.

4. Қалиева Жанар Жанғалиқызы

• Әлеуметтанушы ғалым, Қазақстанда отбасы мен некенің әлеуметтік құрылымдары мен трансформацияларын зерттеген. Зерттеулерде мәдени және әлеуметтік ерекшеліктерді ескеру, отбасы мүшелерінің құқықтары мен құндылықтарын құрметтеу сияқты этикалық қағидаларға көп көңіл бөледі.

5. Әлия Сәрсенбаева

• Әлеуметтік ғылымдар бойынша еңбек еткен қазақстандық ғалым. Оның зерттеулерінде әлеуметтік теңсіздік, отбасы институтының өзгеруі және гендерлік мәселелер қарастырылған. Зерттеулерде этикалық нормаларды сақтау қажеттілігін, әсіресе отбасының жеке өміріне араласуда абай болу керектігін атап өтеді.

6. Сатова Зәмзәгүл Жақанқызы

• Отбасы әлеуметтануы мен гендерлік қатынастарды зерттеуде тәжірибесі мол қазақстандық зерттеуші. Зерттеу барысында гендерлік теңдік, әлеуметтік әділдік және құпиялықты сақтау сияқты этикалық қағидаларға үлкен мән береді.

7. Айтқалиева Алма Тұрсынқызы

• Психология саласындағы қазақстандық ғалым. Оның зерттеулерінде отбасының жеке тұлғаның психологиялық дамуына әсері зерттеледі. Ғалым зерттеуге қатысушылардың жеке мәліметтерін қорғау, отбасындағы тұлғалардың психологиялық жағдайын сақтау этикасын қатаң ұстануды маңызды деп санайды.

8. Бейсенова Әлия Тілеуқабылқызы

• Гендерлік мәселелер және отбасылық саясат саласында зерттеулер жүргізген. Ол отбасылық зерттеулерде әйелдер мен балалардың құқықтарын қорғауға ерекше мән береді. Зерттеу барысында интервью және сауалнама жүргізгенде қатысушылардың келісімін алу және оларды қолдау этикасын алға тартады.

Қорытынды:

Қазақстандық зерттеушілер отбасын зерттеу барысында этикалық нормаларды қатаң сақтай отырып, қатысушылардың құқықтарын, құпиялықты және мәдени ерекшеліктерді құрметтеуге ерекше назар аударады. Бұл ғалымдар зерттеу процесінде зерттелушілердің жеке өміріне, олардың құндылықтары мен құқықтарына құрметпен қараудың маңыздылығын үнемі атап өтеді.