Жаһандану үрдісінің білім беру саласына әсері

Жаһандану үрдісінің білім беру саласына әсері

 Мақсаты -  бірегей әлемдік білім беру деңгейін құру.Қазіргі заман талабына сай бәсекеге қабілетті маман дайындау.

Қазіргі уақытта шекаралар жойылған кезде қашықтықтар маңызды емес. "Жаһандану" термині "өзара тәуелділік" және "интернационализация" сияқты ұғымдарды алмастырды,  экономикалық, әлеуметтік және саяси салалардағы халықаралық қатынастар жүйесін дамытудың сапалы жаңа кезеңін сипатады. Жаһандану жан-жақты даму үстінде , адам қызметінің әлеуметтік және жеке өмірдің барлық салаларына, сонымен бірге білімгеде әсер етеді. Жаһанданудың басты артықшылығы-діндердің, мәдениеттердің, дәстүрлердің, менталитеттің өзара байланысын қамтамасыз ету және осылайша адамды әлеммен таныстыру.

 Елбасы Н.Назарбаев «Болашақтың іргесін бірге қалаймыз» атты Жолдауында Қазақстандық қоғамды саяси жаңарту міндетін алға қойды. Бұл міндет жаһандану процесін жүйелі түрде зерттеуді қажет етеді. Ұлттың ұлт болып қалыптасуы үшін тілі мен діні, жері қаншалықты маңызды болса, оның рухани дүниесі де соншалықты мән – мағынаға ие. Ұлттық мәдениет сол халықтың дәстүрлі дүниетаным, тарихи – мәдени және эстетика – этикалық ұстанымын, тілі мен дінін, болмыс – бітімін айғақтап, әлемдік өркениет-тегі орнын айқындайтын рухани құндылықтардың мәйегі. Қазіргі уақытта шекаралар жойылған кезде қашықтықтар маңызды емес.

Әлемдік білім беру кеңістігін әр түрлі елдердің білім беруінің ұлттық жүйелерінің жиынтығы ретінде қарастыруға болады.Кейбір авторлар мұндай жаһандық білім беру кеңістітің бірігуіне ұмтылу үшін өте маңызды екі алғышарт бар екенін атап көрсетті:

1. Бірегей экономикалық кеңістікті құрудың саладары болып табылады, яғни көптеген дамыған елдерді өзіне қосып алып жатқан экономикалық жаһандану.
2. Ғаламшар болашағына қауіп төндіретін жаһандық мәселелердің бар екенін әр адам өз түйсігімен ұғынуы маңызды.

Ғалым В. Лысенконың пайымдауынша жаһандық білім беру адамға әлемге кіруге, заманға сай өмірге кіруге,әлеуметтік, экономикалық,жіне басқада деңгейлеріндегі өзара байланыс жүйесіне үйлесімді енуге көмектесетін маңызды негіздердің бірі болап табылады, оның міндеті әлемді тану мүмкіндігін кеңейту, өз елінің басқа елдермен өзара әрекеттестік механизімдерінің оның әлемдік қоғамдастағы алатын орнын түсінуге және әлемге басқка халықтар көзімен қарауды түйренуге ықпал ету болып табылады.

Әлемдік педагогикада жаһандық білім берудегі тұжырымның негізін қалаушы философ Р.Хенвидің еңбектерін салысьырмалы түрде атап кетуге болады. Ол жаһандану үдерісіндегі білм бберу астарларын қарастыра отрып төмендегідей бес ұстаным ұсынды.

1.  Дүниенің біркелкі еместігін қалдылдау
2. Ғаламшардың жай күйін мойындау
3. Басқа халықтардың мәдениетін түсіну
4. Жаһандық динамиканы білу
5. Адамның саналы таңдауы

 Негізгі бағыттарына институционалдық аспектіні әртүрлі халықаралық құрылымдарды құруды жатқызуға болады: білім беру ұйымдары. Мысалы, ЮНЕСКО жүзеге асырады әлемдік білім беруді қалыптастыру процесін реттеу барлық елдер үшін халықаралық-құқықтық актілерді әзірлейді.Білім беру саласындағы интеграциялық процестердің дамуына ықпал етеді.Білім беру саласындағы тұжырымдамалық аспектіні талдай отырып,әлемдік педагогикалық қоғамдастық тұжырымдамалардың барлық спектрін үш топқа бөлінеді: ассимиляция,басым мәдени және білім беруді дамытуды қамтамасыз етубір үстем ұлттың және біріздендіру салдарынан басқалардың құлдырауы;автономды дамуын анықтайтын мульти мәдени олардың бірегейлігін көрсететін мәдени топтар;әр түрлі мәдениеттерді өзара байытуға бағытталған мәдениет аралық өзара әрекеттесу, өзара араласу арқылы жүзеге асады. Әлемдік өзгерістердің мысалдары процессуалдық аспект, бүкіл әлемде XVII ғасырда енгізілуі мүмкін сынып-сабақ жүйесі, міндетті бастауыш енгізу, содан кейін орта білім беру, сапа стандартты білім беруді әзірлеу және енгізу.Білім берудің жаһандануының жарқын мысалы Болон процесі, оның мақсаты бірыңғай еуропалық білім беру жүйесін құру мақсатында Еуропа жоғары білім кеңістігін жақындастыру мен үйлестіру болды. Қазіргі уақытта Болон процесі әлемнің 46 елін біріктірді.Әрине, жаһандану процестерінің айтарлықтай әсері білім беруге де көрсеткен. Ең маңызды элементтердің бірі жаһанданудың білім беруде  қоғамның ақпараттандырылуы болды, ол  ақпаратты технологиялар мен компьютердің қарқынды дамуымен сипатталады. Заманауи ақпараттық технология бойынша білім беру процесі сапалы түрде  жаңа формада қабылдана бастады. Жаһандану процецсі  перспективаларды ауқымды, кең режимде ақпарат  алуға мүмкіндігі бар болды.  Барлық білім алушылар үшін Online кез келген ақпарат, конференцияларға қашықтықтан қатысу, вебинарлар, әлемдік кітапханалардың кітаптарын, үздік материалдарды пайдалану ғылыми мақалаларды оқып пайдалануға мүмкіндік ашылды.