Қазақстанның экономикалық әлеуеті және ұлттық байлығы
Автор: sheilabrams • Июль 9, 2022 • Реферат • 3,371 Слов (14 Страниц) • 635 Просмотры
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
Д.Серікбаев атындағы Шығыс Қазақстан мемлекеттік техникалық университеті
БАЯНДАМА
Қазақстанның экономикалық әлеуеті және ұлттық байлығы
Орындаған: Жеңісханова Мәдина Нұрланқызы
Группа: 19-ССК-2
Тексерген: Бухатова Асем Салауатқызы
Өскемен
2020
ЖОСПАР
- Кіріспе
- Қазақстанның ұлттық байлығы
- Қазақстанның ұлттық парктері мен қорықтары
- Қоршаған ортаны қорғау және табиғатты пайдалану
- Қазақстанның пайдалы қазбалары
- Түсті металлургия
- Қара металлургия
- Химия, мұнай өңдеу және мұнай-химия өнеркәсібі
- Машина жасау кешені
- Құрылыс материалдары өнеркәсібі
- Көлік
- Ауыл шаруашылығы
- Сыртқы сауда
- Инвестициялық мүмкіндіктер
- Қорытынды.
- Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
Кіріспе
Ұлттық байлық-қоғам құрған және жинақтаған активтердің ақшалай түрдегі жиынтығын білдіретін макроэкономикалық көрсеткіш. Ұлттық байлық-бұл адамдардың алдыңғы еңбегі нәтижесінде қоғамда жинақталған материалдық тауарлар мен пайдалануға жарамды табиғи ресурстар жиынтығы.. Ұлттық байлыққа мыналар кіреді:
- табиғи байлық
- материалдық құндылықтар
- рухани құндылықтар.
- Ұлттық байлықты өлшеу
Ұлттық байлық статистикасының көрсеткіштер жүйесі келесі көрсеткіштерден тұрады:
- байлықтың болуы (көлемі) және құрылымы;
- оның маңызды бөліктерін көбейту;
- барлық байлық пен оның құрамдас элементтерінің динамикасы;
- ел аумағында байлықты орналастыру;
- табиғи ресурстарды қорғау және оларды толықтыру.
Ұлттық байлық-тауарлар өндірудің, қызметтер көрсетудің және адамдардың өмірін қамтамасыз етудің қажетті шартын құрайтын ел ресурстарының жиынтығы. Қазіргі статистикалық түсініктерге сәйкес ұлттық байлық көлеміне мыналар кіреді:
а) қаржылық емес өндірістік активтер (Негізгі қорлар, материалдық айналым қаражатының қорлары, құндылықтар);
б) өндірілмеген активтер, оның ішінде материалдық (Жер, жер қойнауының байлығы, табиғи биологиялық және жерасты су ресурстары) активтер);
в) материалдық емес активтер (өнертабыстарды пайдалануға лицензиялар, берілетін шарттар және т.);
г) қаржы активтері (монетарлық алтын, валюта, акциялар, қарыздар және т. б.)
Дәстүр бойынша, ұлттық байлық дегеніміз-белгілі бір уақыт ішінде жиналған адамдардың еңбегі.
Қазақстанның ұлттық байлығы
Ұлттық байлық сөздің кең мағынасында ұлттың қандай да бір жолмен немесе басқаша иеленетінінің бәрін білдіреді. Ұлттық байлыққа тек материалдық байлық қана емес, сонымен бірге барлық табиғи ресурстар, климат, өнер туындылары және басқалар кіреді. Бірақ мұның бәрін бірқатар объективті себептерге байланысты есептеу өте қиын. Сондықтан экономикалық талдау тәжірибесінде ұлттық байлықтың көрсеткіші сөздің тар мағынасында қолданылады.Сөздің тар мағынасында ұлттық байлыққа адам еңбегі арқылы делдал болған және оны көбейтуге болатын барлық нәрсе жатады. Басқаша айтқанда, елдің ұлттық байлығы-бұл белгілі бір уақытта өз тарихында осы ел жинаған материалдық және мәдени игіліктердің жиынтығы. Бұл көптеген ұрпақтар еңбегінің нәтижесі.Ұлттық байлық өзінің құрылымында келесі негізгі элементтерден тұрады.Ұлттық байлықтың бірінші және маңызды элементі өндірістік қорлар деп саналуы керек. Олар ұлттық байлықтың ең үлкен үлесін алады. Бұл ең алдымен негізгі өндірістік қорларды білдіреді, өйткені олардың техникалық деңгейі негізінен әлеуметтік өнімнің өсу мүмкіндіктерін анықтайды. Негізгі өндірістік қорлардан басқа, ұлттық байлықтың құрамына айналым қорлары — еңбек объектілері кіреді. Айналымдағы өндірістік қорлар негізгі өндірістік қорлардың шамамен 25% құрайды. Ұлттық байлыққа материалдық қорлар мен резервтер де жатады. Бұған айналым саласындағы дайын өнімдер, кәсіпорындар мен сауда желілеріндегі материалдық қорлар, Мемлекеттік резервтер және сақтандыру қорлары кіреді. Функционалдық тұрғыдан алғанда, материалдық резервтер мен қорлар күтпеген жағдайларда экономиканы тұрақтандырушы рөлін атқарады. Олар конъюнктуралық өзгерістер мен табиғи катаклизмдер кезінде өндірістің тұрақтылығы мен үздіксіздігін анықтайды. Бірақ сақтандыру резервтері мен қорларының мөлшері туралы мәселе ерекше тұр. Жетекші индустриялық мемлекеттердің тәжірибесі олардың айтарлықтай ауқымды болуы және өндірістік әлеуеттің кемінде 25% - ын құрауы тиіс екенін куәландырады. Ұлттық байлық-бұл елдің экономикалық жағдайының маңызды көрсеткіші, ол өзінің өндірістік қызметі барысында қоғам құрған және жинаған тауарлардың ақшалай жиынтығын білдіреді. Кең мағынада қоғамның материалдық емес, рухани құндылықтарын қамтиды. Ұлт байлығының үш көзі әрдайым танылды: жер, Еңбек және капитал немесе табиғи, өндірілген және адам капиталының жиынтығы. Капиталдың барлық үш түрін де, олардың дамуын да сипаттайтын көрсеткіш жалпы ішкі өнім болып табылады. Соңғы бес жыл ішінде экономикалық өсудің жоғары қарқыны байқалуда
...