Дәрiлiк түрлер технологиясында дозалау

Тапсырма 2

Өздік жумыс

ТФП-319

Сихимбаева Мадина

7 апта тапсырмасы:

Тақырыбы: Дәрiлiк түрлер технологиясында дозалау.

Тапсырмалар:

1. Дәрiлiк түрлер технологиясында массасы бойынша дәл дозалауды қалай қамтамасыз етуге болады?

Кез келген дәрілік препаратты дайындау процесі міндетті түрде дәрілік және қосымша заттарды дозалауды көздейді. Дәрілік заттардың фармакологиялық әсері молекулалардың құрылымына және физика-химиялық қасиеттеріне ғана емес, дозасына да байланысты. Дәріхана тәжірибесінде мөлшерлеудің үш әдісі қолданылады - массасы, көлемі, тамшылары бойынша. Заттың массасын өлшеу үшін таразы деп аталатын құрылғылар қолданылады. Дәріхана тәжірибесінде негізінен тетік қолданылады-дәріханалық қол және тарир (рецепт) таразы, бұл заттың массасын оны стандартпен ( шайнек немесе тепе-теңдік) салыстыру негізінде анықтауға мүмкіндік береді.

Дәрілік түрді дайындау процесі әртүрлі мақсаттағы дәрілік және қосымша заттардың массасын өлшеумен тығыз байланысты операциялар кешені болып табылады. Босатылатын дәрілік формалардың дәлдігіне қойылатын жоғары талаптар дәріханада жүргізілетін өлшеу операцияларының мәнін айқындайды. Фармацевт мөлшерлегіш құрылғылардың құрылысы мен жұмысын және оларға қойылатын метрологиялық талаптарды мінсіз білуге тиіс.

Дәріхана тәжірибесінде мөлшерлеудің 3 әдісі қолданылады: көлемі, массасы, тамшылары бойынша.

Салмақ бойынша мөлшерлеу (өлшеу) – жиі қолданылады, өйткені қатты және сұйық заттарды іліп қоюға болады.

Салмақ бойынша мөлшерлеу әдетте 2-ші кластағы рычаг таразыларында жүргізіледі және эталондық массалармен (салмақтармен) салыстырғанда дене салмағын көрсетеді. Бұл:

- дәріханалық қол таразылары

- үстел

- тарорлық (таразы)

Дәріханалық қол таразылары-сусымалы дәрілік заттарды өлшеуге арналған. Олар 4 өлшемде келеді - ВР - 1,0; ВР - 5,0; ВР - 20,0 және ВР-100,0. Сандар осы таразыларда өлшеуге болатын максималды массаны көрсетеді. Осы таразылардың және басқалардың құрылғысымен біз практикалық сабақта жақынырақ танысамыз.

Тарир таразысы-қалың, Ұнтақ тәрізді және сұйық заттарды өлшеу үшін қолданылады, өлшеу 2 операциядан тұрады - теңдестіру (тарифтеу) және өлшеу.

Кәдімгі үстел таразысы – көп мөлшерде жазылған сұйық заттарды немесе сусымалы заттарды өлшеу үшін қолданылады.

Дәл мөлшерлеуді қамтамасыз ету үшін кез-келген таразы 4 метрологиялық қасиетке ие болуы керек:

Тұрақтылық-тепе-теңдік күйінен шығарылған таразылардың 4-6 тербелістен кейін бастапқы күйіне оралу мүмкіндігі.

Адалдық-Жүктің массасы мен өлшенген дененің массасы арасындағы дұрыс қатынасты көрсету мүмкіндігі.

Сезімталдық-шыныаяқтарда жатқан жүктемелер арасындағы минималды айырмашылықты көрсету мүмкіндігі.

Оқылымның тұрақтылығы-бірдей жағдайларда дене салмағының бірнеше анықтамаларында бірдей нәтижелерді көрсету мүмкіндігі.

Дәрі-дәрмектің белгілі бір массасын өлшеуге жеткілікті салмақ бар ма деп ойлайсыз ба?

Денені өлшей отырып, біз оның массасын халықаралық метрологиялық шаралар жүйесі бойынша бірлік ретінде қабылданған өлшеммен салыстырамыз. Масса бірлігі ретінде килограмм алынады. Күнделікті дәріхана тәжірибесінде дәрілік заттың массасын өлшеудің негізгі бірлігі грамм болып табылады. Грамм үлестерінің бірліктерінің атаулары "деки", "санти", "милли"латын префикстерінің көмегімен жасалады. Дәрілік заттарды өлшеген кезде әртүрлі салмақтарда – грамм және миллиграмм салмақтарда жиынтықталатын гірлерді пайдаланады. Грамм салмақтары-стандартты цилиндрлік денелер, басы бар. Миллиграмм шайнектер әртүрлі пішіндегі пластиналар түрінде болады (шаршы, үшбұрыш, алтыбұрыш). Салмақтарда масса көрсетілген және тексеру таңбасы қойылады.