Аналитикалық химияда әрекеттесуші массалар заңын иондық тепе-теңдіктің әр түріне қолдану

[pic 1]

Қазақстан Республикасының Денсаулық Сақтау Министрлігі

«Оңтүстік Қазақстан Медицина Академиясы» АҚ

«Химиялық пәндер» кафедрасы

РЕФЕРАТ

Тақырыбы: Аналитикалық химияда әрекеттесуші массалар заңын  иондық тепе-теңдіктің әр түріне қолдану.

                                                                           Орындаған:Мұсағали Аяжан

                                                                           Тобы:ФӨТҚА-03-21

                                                                           Қабылдаған: Рысымбетова Ж.Қ

Шымкент 2023

Мазмұны:

1.Кіріспе.

2.Әрекет ететін масса заңы.....................................................................................2

3.Аррениустың электролиттік теориясының негізгі ережелері......................2-3

4.Әлсіз электролиттер теориясы........................................................................3-4

5.Ерітіндінің иондық күші. Белсенділік және белсенділік коэффициенті....4-5

6.Дебай-Гюккельдің күшті электролиттер теориясының негізгі ережелері...............................................................................................................5-8

7.Ерітіндінің иондық күшінің иондық белсенділік коэффициенттеріне әсері.....................................................................................................................9-11

8.Қорытынды.........................................................................................................12

9. Глоссарий...........................................................................................................13

10. Пайдаланылған әдебиеттер.............................................................................14

-1-

Әрекет ететін масса Заңы-химиялық реакцияның жылдамдығы әрекеттесуші заттардың концентрациясының көбейтіндісіне пропорционалды.Яғни, химиялық тепе-теңдік жағдайында реакция өнімдері белсенділігінің көбейтінділерінің стехиометриялық коэффициенттерге тең дәрежеде бастапқы заттар белсенділігінің көбейтіндісіне қатынасы берілген температурада, қысымда және берілген еріткіште тұрақты шама болып табылады. Реакция жылдамдығының константасы температураға, әрекеттесуші заттардың табиғатына байланысты, бірақ олардың концентрациясына тәуелді емес.

Электролиттер-ерітінділер мен балқымаларда иондарға ыдырауға қабілетті заттар. Оларға иондық және ковалентті полярлық байланыс түрі бар қосылыстар (тұздар, қышқылдар, негіздер, су) жатады. Электролиттердің еріткіштің әсерінен иондарға өздігінен ыдырауы электролиттік деп аталады.

Аррениустың электролиттік теориясының негізгі ережелері:

1. Электролит ерітінділерінде молекулалардың иондарға өздігінен ыдырауы (диссоциациясы) жүреді, нәтижесінде ерітінді электр өткізгіш болады.

Электролиттің диссоциациялану дәрежесі (α) формула бойынша есептеледі:

[pic 2]

Мұндағы,  n-иондарға ыдырайтын молекулалардың саны; N-ерітіндідегі еріген зат молекулаларының жалпы саны.

2. Диссоциация дәрежесіне байланысты электролиттер күшті және әлсіз болып бөлінеді. Алайда, бұл бөліну шартты болып табылады, өйткені еріткіштің табиғатына байланысты бір зат күшті де, әлсіз электролит те болуы мүмкін.

3. Бір негізді қышқылдар мен бір қышқылды негіздер бір сатылы, көп негізді қышқылдар мен көп қышқылды негіздер көп сатылы диссоциацияланады. Негізінен диссоциация бірінші сатыда жүреді.

Амфотериялық электролиттер (амфолиттер) қышқылдық және негізгі типтер бойынша бір уақытта диссоциацияланады. Оларға көптеген металл гидроксидтері жатады: Al(OH)3, Cr(OH)3, Fe(OH)3, Zn(OH)2, Sn(OH)2, Pb(OH)2, Be (OH)2, және су.

-2-

Әлсіз электролиттер теориясы

Әлсіз электролиттерге сулы ерітінділерде қайтымды (ішінара) диссоциацияланатын ковалентті қосылыстар жатады. Оларға мыналар жатады:

а) барлық дерлік органикалық және көптеген бейорганикалық қышқылдар: H2S, H2CO3, HNO2, HCN, және т. б;

б) суда ерімейтін негіздер, сондай-ақ NH4OH,