Сүттің түзілуі және сүт алу технологиясы

Қазақстан Республикасының ауыл шаруашылығы менистрлігі

КЕАҚ «Қазақ Ұлттық Аграрлық Зерттеу Университеті»

«Инженерлік технологиялар» факультеті                                                    «Тағам өнімдерінің технологиясы және қауіпсіздігі» кафедрасы

[pic 1]

РЕФЕРАТ

Тақырыбы: Сүттің түзілуі және сүт алу технологиясы

                                                                    Орындаған: Абдыкеримова Мөлдір

                                      Топ: ТПП-23-06К

                                                    Қабылдаған: Тәжен Қ.П.

Алматы, 2025 жыл

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ..………………….…………………….………………… 3

І.НЕГІЗГІ БӨЛІМ.………..………….…………………….……….4

1.1.Сүттің түзілуінің физиологиялық негіздері………………....………….4

1.2.Сүт алу процесінің технологиясы……………………………………….7

1.3.Сүттің сапасын сақтау және алғашқы өңдеу әдістері……………… ….9

ҚОРЫТЫНДЫ..…………………….…………………….…………………………11

ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ.......……………… 12

КІРІСПЕ

Сүт – ауыл шаруашылығы өнімдерінің ішіндегі ең маңызды тағамдық және технологиялық маңызы бар өнімдердің бірі болып табылады. Оның құрамында адам ағзасына қажетті ақуыздар, майлар, көмірсулар, дәрумендер мен минералдық заттар мол мөлшерде кездеседі. Сүт тек тағам ретінде ғана емес, түрлі сүт өнімдерін өндірудің негізгі шикізаты ретінде де қолданылады. Мал шаруашылығында сүт өндірудің тиімділігі жануарлардың физиологиялық жағдайына, азықтандыру сапасына және күтіп-бағу мәдениетіне тікелей байланысты. Сондықтан сүт түзілуінің табиғи механизмін және сүт алу технологиясын терең білу – өнім сапасын арттырудың маңызды шарты болып саналады.

Жануарлардың сүт түзу қабілеті олардың тұқымдық ерекшелігімен, жасына, азықтану деңгейіне және ұстау жағдайларына байланысты әртүрлі болады. Әрбір сиырдың сүт безінде күрделі физиологиялық және биохимиялық процестер жүреді, нәтижесінде қан құрамындағы заттар өзгеріп, сүтке айналады. Бұл процестерді реттеу жүйесі эндокриндік және жүйке жүйесінің бірлескен қызметіне тәуелді. Азық құрамындағы энергия мен ақуыз мөлшері жеткілікті болғанда ғана сүт түзілуі жоғары деңгейде жүреді. Демек, жануардың сүт беру қабілетін арттыру үшін физиологиялық жағдайын жақсартып, оны ғылыми негізделген технологиямен қамтамасыз ету қажет.

Сауын технологиясы сүт өндірудің ең жауапты кезеңдерінің бірі болып табылады, өйткені ол өнімнің сапасына және микробиологиялық тазалығына тікелей әсер етеді. Қолмен және машинамен сауу әдістері кеңінен қолданылады, бірақ қазіргі заман талабына сай автоматтандырылған жүйелер өнімділікті айтарлықтай арттырады. Машиналық сауу кезінде сауын аппаратының дұрыс жұмыс істеуі мен гигиеналық жағдайдың сақталуы ерекше маңызға ие. Сонымен қатар сауын алдындағы дайындық жұмыстары, яғни желінді жуу, массаж жасау және алғашқы сүт ағынын тексеру сапалы нәтижеге жеткізеді. Бұл процестердің барлығы сүт безінің физиологиялық қызметіне зиян келтірмей, тиімді сауын жүргізуге мүмкіндік береді.

Сүттің сапасын сақтау және алғашқы өңдеу жұмыстары да өндірістің ажырамас бөлігі саналады. Жаңа сауылған сүтте әртүрлі микроорганизмдер тез көбейетіндіктен, оны уақтылы салқындату мен сүзу қажет. Сүтті 4–6°C температурада сақтау оның құрамындағы пайдалы заттардың бұзылуын тежейді және қышқылдану процесін баяулатады. Сапалы сүт алу үшін санитарлық-гигиеналық ережелерді қатаң сақтау, құрал-жабдықтарды таза ұстау және залалсыздандыру шараларын орындау маңызды.

НЕГІЗГІ БӨЛІМ

1.1.Сүттің түзілуінің физиологиялық негіздері