Гипертониялық ауру

Гипертониялық ауру.

Гипертензия немесе эссенциальді гипертония– басты белгісі ұзақ және тұрақты түрде артериялық қысымның жоғарылауымен сипатталатын созылмалы сырқат.

Ажыратады:

Біріншілік гипертония –дербес ауру;

Екіншілік – бүйрек потологиясы, эндокринді және жүйке жүйесі аурулар  кезіндегі симптоматикалық сырқат.

Этиология, потогенезі:

-     Психоэмоциональді жүктеме рефлекторлы және гуморальді факторлардың әсерімен қантамырлық орталықтың тежелуіне әкеледі де (гипофиз гиперплазиясы, артық мөлшерде катехоламиндердің бөлінуі, ренин-гипертен жүйесінің белсенуі(бүйрек гиперплазиясы), нәтижесінде қан тамыр тарылады;

-    Тұқымқуалаушылық фактор;

-    Тұзды тағамға деген құмарлық (артериолла қабырғасының сезімталдығын арттырады)

Патологиялық анатомиясы.

Сырқаттың даму ұзақтығын ескере отырып, ауруды үш кезенге бөледі:

      1.Клиникаға дейінгі кезең (транзиторлы гипертония) – артериоллалардың спазмы нәтижесінде артериялық қысым уақытша жоғарылайды, ол артериолланың бұлшықетті қабатының, эластикалық құрылымының, майда артериоллалардың гипертрофиясын дамытады;

      2.Артерияларда кең тараған өзгерістер кезеңі – тұрақты түрд артериялық қысым жоғарылайды. Морфологиялық өзгерістері:

-     Қантамыр өткізгішінің артуы;

-     Артериолла мен майда артериялардың плазматикалық сіңірілуі (қантамыр спазмы гипоксиялық өзгерістерге әкеледі:

*    Фибриноидты некроз;

*    Артериолла гиалинозы (артеросклероз), қантамыр саңлауы күрт тарылалады.

      3.Соңғы кезеңі – қан айналым бұзылысы нәтижесінде мүшелерде екіншілік өзгерістер көрініс береді:

*    Қан құйылу;

*    Некроз;

*    Жүрек, бас миы, бүйректе инфаркт.

Клинико-морфологические формы.

       Гипертониялық ауру кезіңде жүрек, бүйрек, бас миындағы қантамырлық, геморагиялық, некроздық, склеротикалық өзгерістер былай көрінеді:

1. Жүректік түрі – жүректің ишемиялық ауруы;

2.Бас миылық түрі – бас миының қанайналымы бұзылады, нәтижесінде бас миына қан құйылады (диапедез, гематома) да, гоморрагиялық инсульт, ишемиялық инфаркт – ишемиялық инсульт дамиды; Нәтижесінде:

*     Бас миының қызыл жұмсаруы;

*     Бас миы қарыншаларының инсультқа ұшырауы, өліммен аяқталады;

*     Тот басқан түсті қабырғалары бар кисталар (Сорылып жатқан гематома);

3.    Бүйректік түрі.Жедел өзгерістер дамиды:

*     Бүйрек инфаркты ( Тромбоэмболия кезіңде);

*     Артериолонекроз – қатерлі түрі, шумақтардың капиллярлы ілмектері фибриноидты некрозға ұшырайды, бүйрек стромасында ісіну және геморрагиялар дамиды, түтікшелер эпителийінде – ақуызды дистрофия, жасушалық реакция; склероз – қатерлі нефросклероз.