Қазақ Философиясы

M. ҚОЗЫБАЕВ АТЫНДАҒЫ[pic 1]

СОЛТҮСТІК ҚАЗАҚСТАН

МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ

РЕФЕРАТ

ҚАЗАҚ ФИЛОСОФИЯСЫ

Орындаған: Айтыгешев A.K.

ФМЕН

Топ: Ин(о)-17к

Тексеруші: Бимаканова З.Ш.

Петропавл

2018

Қазақ Философиясы

1. Қазақ философиясының қалыптасып дамуының негізгі кезеңдері.

2. Түркі дүниетанымы – қазақ философиясының бастауы. Әл-Фараби, Жүсіп Баласағұн, Қожа Ахмет Йасауи.

3. Қазақ философиясының сипаты. Қазақ ауыз әдебиетінің түрлеріндегі және ақын – жыраулар шығармашылығындағы философиялық даналық

Қазіргі заманғы қазақ ғалымдары М.Орынбеков, Н. Байтенованың зерттеулеріне сүйене отырып, қазақ халқының философиялық дүниетанымының қалыптасып дамуын шартты түрде мынадай кезеңдерге бөлуге болады: Ежелгі заманнан IX – ғасырға дейінгі кезең – қазақтардың ата – тегінің философиясы (протоқазақтардың философиясы). Бұл кезеңдегі философиялық көзқарастарда діни сипат басым. Түркі тілді халықтардың философиясы, IX – Ғасырдан XV – Ғасырға дейінгі кезең. Оның көрнекті өкілдері бүкіл түркі дүниесіне ортақ тұлғалар – Қорқыт, әл Фараби, Ж. Баласағұн, М. Қашқари, Қ.Йасауи. Бұл кезеңді түркі тілді халықтардың философиясының «Алтын Ғасыры» деуге болады. Аталған ғұламалар көптеген шығармалар мен философиялық еңбектерді дүниеге әкеліп, қазақ философиясының дамуына елеулі үлес қосты.

Қазақ хандығы дәуіріндегі философия, XV – XVIII Ғасырлар аралығын қамтиды, үш бағытта дамыды:

a) Жыраулар философиясы

ә) Билер философиясы

б) «Зар заман» философиясы

        XIX – ғасырдағы ағартушылық философиясы: Шоқан Уәлиханов, Ыбырай Алтынсарин, Абай құнанбаев философиялары – антропоцентристік және экзистенциалистік сипатқа ие.

        XX – ғасырдың 20 – 40 жылдарындағы қазақ философиясы, негізінен, саяси бағытта дамыды: Ә. Бөкейханов, А. Байтұрсынов, М. Дулатов, М. Жұмабаев, Ж. Аймауытов, Ш. Құдайбердиев.