Эмоционалды интеллект

[pic 1]

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ................................................................................................................

«Эмоционалды интеллект» түсінігі.........................................................................

Эмоционалды құзыреттілік......................................................................................

Эмоционалды зияткерлікті дамыту мәселесі.......................................................

Эмоционалды интеллект модельдері...................................................................

Диагностика әдістері: тестілеу және бағалау.......................................................

Бизнестегі эмоционалды интеллект.......................................................................

Қолданылған әдебиеттер.........................................................................................

Кіріспе

Соңғы уақытта emotional intelligence термині – эмоционалды интеллект – барған сайын танымал бола бастады, бірақ ғылымда бұл ұғымның нақты анықтамасы әлі де жоқ. Алғаш рет EQ (emotional quotinent) эмоционалдылық коэффициенті белгіленуі (IQ-интеллект коэффициенті ретінде белгілі) 1985 жылы Клиникалық физиолог Рувен Бар-Он енгізді. Ал 1990 жылы Джон Мейер мен Питер Саловей «эмоционалдыи интеллект» ұғымын енгізді. Осы саладағы ең танымал Дэниэл Гоулманмен бірге бұл ғалымдар эмоционалды интеллект зерттеулерінде "үштік көшбасшыны" құрайды. Негізі бұл сала бойынша зерттеумен айналысатын ғалымдардың  жалпы саны орасан зор. Бұған көз жеткізу үшін Гоулманның кез-келген кітабын ашып қарасақ, соңында осы сала бойынша жасаған зерттеулерінің сілтемелері көптеген бет алып жатқанын  көре аламыз.

Енді Интернетте, EQToday сайтының мәліметі бойынша, сіз осы құбылысқа арналған 486 000 веб-бетті таба аласыз. Мыңдаған кітаптар мен мақалалар жарық көрді, көптеген құрметті консалтингтік компаниялар эмоционалды зияткерлікті дамыту бойынша тренингтер өткізеді, бірақ кәсіби психологиялық қоғамдастық бұл құбылыстың бірыңғай анықтамасына келе алмады. Эмоционалды интеллектке нақты қабылданған ұғымының болмауы әр ғалымның, жаттықтырушының, кеңесшінің анықтаманы түсіндерген  кезде әрқайсысы өз түсініктерін әртүрлі қылып жеткізіп, таратылуына әкеледі, бұл көбіне ұғымның негізгі ойынан алыстап, сәйкессіздіктерге әкелуі мүмкін.

Көптеген басқа ғылыми ұғымдар сияқты, ғалымдар эмоционалды интеллект деген не екендігі туралы бірден келісе алмайды. Эмоционалды интеллекттің көптеген анықтамалары бар. Рубен Бар-Он, "EQ" аббревиатурасының авторы, мысалы, эмоционалды интеллектті "адамның сыртқы ортадағы қиындықтар мен қысымдарды жеңуге әсер ететін танымдық емес қабілеттер, құзыреттер мен дағдылардың жиынтығы" деп анықтама берген. Дэниэл Гоулман - "өзін және басқаларды ынталандыру үшін және өздерімен және басқалармен қарым-қатынаста эмоцияларды жақсы басқару үшін өз эмоцияларын және басқалардың эмоцияларын білу қабілеті" деген. Жаттықтырушы ғалым емес, практик болғандықтан, біз жаттығу кезінде жұмыс істеуді жеңілдететін және, менің ойымша, осы ғылыми тұжырымдаманың мәнін жеткізетін қысқа анықтаманы қалаймын. Менің көзқарасымыз бойынша, эмоционалды интеллект-бұл сіздің эмоцияларыңыз бен эмоцияларыңызды білу, өз эмоцияларыңыз бен эмоцияларыңызды басқару және осы негізде біздің өзара әрекеттесуімізді құру мүмкіндігі.

Біз эмоционалды интеллект туралы емес, эмоционалды құзыреттілік туралы сөйлескенді жөн көреміз. Жоғары эмоционалды интеллекттің өзі жұмысысындағы  сәттіліктің сенімді болжаушысы болмауы мүмкін. Дегенмен, ол табысқа жету үшін қажетті құзыреттер үшін негіз болу керек.

"Эмоционалды  интеллект" ұғымы

"Эмоционалды интеллект"ұғымын қолдануды негіздеу маңызды. Бұл интеллектуалдық қызметке жатқызуға болатын сезімдер мен эмоцияларды тану, түсіну және ояту мүмкіндігі туралы. Екінші жағынан, эмоционалды реакциялар ой белсенділігіне қарағанда адамның бейімделуі үшін өте маңызды.