Психологияның анықтамасы

Психологияның күнделікті өміріміздегі маңыздылығын талқылау үшін алдымен психологияның не екенін түсінуіміз керек. Психологияның анықтамасы-мінез-құлық пен психикалық процестерді ғылыми зерттеу; дегенмен, оны өмірдегі көптеген басқа нәрселерге қолдануға болады. Өмірде біз жасайтын барлық нәрсе психологиямен байланысты. Психология-бұл біздің кім екенімізді, неге осындай екенімізді және кім бола алатынымызды зерттеу. Психология ерте замандардан келе жатқан бiлiм салаларының бiрi. Оның дүниеге тұңғыш келген жерi ежелгi Греция. «Психология» терминi гректiң екi сөзiнен тұрады: оның бiрiншiсi «псюхе»-«жан», екiншiсi «логос» - «iлiм», сонымен, бұл сөз «жан туралы iлiм» деген ұғымды бiлдiредi. Бiрақ, психолгияны «жан туралы iлiм» демей, психика туралы ғылым деп түсiнген дұрыс. Психология-бұл адамның ішкі жан дүниесінің жай-күйі. Адам психикасы оның формаларында әр түрлі: бұл сезімдер, ойлар, тәжірибелер, ниеттер — бұл адамның ішкі әлемін құрайтын негіздер, ол іс-әрекеттер мен әрекеттерде, басқа адамдармен қарым-қатынаста көрінеді. Психология-өзін-өзі тану құралы. Адам психикасы туралы білім ғасырлар бойы жинақталған және біз бірнеше кітап оқып, өзімізді тану жолын қысқарта аламыз.

Психология көптеген өмірлік жолдарда маңызды, оның неге соншалықты маңызды екендігінің бір мысалы-өмірге қауіп төндіретін көптеген ауруларға қатысты жүргізілген зерттеулер. Психология арқылы психологтар Паркинсон ауруы, Альцгеймер ауруы және басқа да көптеген неврологиялық ауруларды зерттеді. Бүгінде біз бұл аурулар туралы бұрынғыға қарағанда көбірек білеміз, ғалымдар тіпті осы аурулардың құрбандарына көмектесетін дәрі-дәрмектер жасай алды. Психология білім беру жүйесінде де өте маңызды. Мектептерде интеллект тесттерін қолдана отырып, оқушыларды бағалауға және оларға мектепте қажетті көмек көрсетуге болады. Мысалы, IQ тесті балаларды "дарынды бағдарламаларға"орналастыру үшін жасалады. Бұл тест арқылы студенттерге өздеріне сәйкес қарқынмен оқытудың ең жақсы сапасын алуға кепілдік беріледі. Екінші жағынан, бұл тестілер мұғалімдер мен оқытушыларға мектеп өмірінің белгілі бір салаларында қандай оқушыларға қосымша көмек қажет болуы мүмкін екенін білуге мүмкіндік береді. Психологияның маңызды болуының тағы бір себебі - алдыңғы зерттеулердің бізге берген түсінігі. Мысалы, психологияны үйрену арқылы біз ақыл мен дененің қалай жұмыс істейтінін түсінуді үйренеміз және оларды түсіну арқылы өмірде стрессті бақылау, уақытты басқару және тиімдірек үйрену