Синхронды электор машиналары

“ҰЛТТЫҚ МEДИЦИНAУНИВEPСИТEТI” ЭЛЕКТРА ТЕХНИКА

МҰҒАЛІМІ: БАРАКОВА А.Ш.“ФАРМАЦЕВТИКАЛЫҚ ӨНДІРІС

ТЕХНОЛОГИЯСЫ” МАМАНДЫҒЫМЕН ОҚИТЫН

2 КУРС СТУДЕНТІ: САТЫБАЛДЫ ӘМИНА

«СИНХРОНДЫ ЭЛЕКТОР МАШИНАЛАРЫ»

Аннотация 

Синхронды электор машиналардың құрылымы мен олардың қолданылуы, түрлері және  мүмкіндіктері мен артықшылықтары  қарастырылған. Келтірілген суреттер негізінде оларға қолдану тиімділігі көрсетілген.

Түйінді сөздер: синхронды машиналар, генератор, козғалтқыш, синхронды карымталауыш

Тақырыптың өзектілігі. Синхронды электр қозғалтқыштың негізгі артықшылығы қозғалтқыштың қозу тоғын автоматты реттеу арқылы жүзеге асырылатын реактивті энергия бойынша оңтайлы режим алу мүмкіндігі болып табылады. Синхронды қозғалтқыш жұмыс істей алады, егер кәсіпорын үшін реактивті энергияны өндіру қажет болса, онда синхронды электрқозғалтқышы тасымалдаумен жұмыс істей отырып, оны желіге беруі мүмкін.

Мақсаты: Бұл жұмыстың мақсаты синхронды электор машиналарының  құрылымы яғни қалай жұмыс жасайтыны, түрлерін жане кемшіліктері мен артықшылықтарын зерттеу болып табылады.

Кіріспе

Синхронды машиналарда ротордың айналу жылдамдығы статордың айналмалы магнит өрісінің айналу жылдамдығына тең. Осы себептен мұндай машиналар синхронды деп аталған. Синхронды машиналар үш элпінде жұмыс істей алады: генератор, қозғалтқыш және синхронды карымталауыш ретінде. Сондыктан да синхронды машиналар генератор, козғалтқыш және синхронды карымталауыш түрінде шыгарылып, қолданылады. Электр энергиясы негізінен синхронды генераторлармен алынады. Олар жылу, гидравликалық, атом, дизельді (іштен жану), жел энергетикалык, т.б. электр стансаларын да колданылады. Жылу және атом электр стансаларында бірінші козғалтқыш бу турбинасы болса, гидравликалык электр стансаларында су турбинасы, дизель электр стансаларында іштен жану қозғалтқыштары, ал жел электр стансаларында желқалактар болып табылады. Генераторларда бастапқы қозғалтқыштардың энергиясы электр энергиясына түрленетіндігінен, олардың қуаты бірінші қозғалтқыштың қуатына тікелей байланысты. Осы себепті қолданылатын материалдардың беріктігіне байланысты генераторлардың қуаты жылу және атом стансаларында 1200 МВт және одан да коп, гидравликалык стансаларда 800 МВтқа дейін, дизель электр стансаларында мындаган киловатқа дейін, ал жел электр стансаларында 250 кВтқа дейін барады. Аса куатты турбогенераторлар мен гидрогенераторлардың пайдалы әсер коэффициент! оте жоғары 98-99%ға дейін, ал куаг коэффициент! 0,80,9 шамасында болады. Турбогенераторлардың айналу жиілігі 3000 айн/минке дейін, ал гидрогенераторлар негізінен жәй жүрісті болады айналу жиілігі 150 айн/минке дейін. Бір энергетикалық жүйе, әдетте, бірнеше электр стансаларын біріктіреді. Мұнда ондаған, тіпті, жүз деген генератор бір желіге жалғанатындьцохан, олардың кернеулері мен жииіктерінің бірдей және өзгер мей қалуы бүлжытпай орындайтын шарт болып есептеледі. Өйткені, егер генераторлардың кернеулері мен жиіліктері бірдей болмаса, онда генераторлардың өздерінің арала рында энергияның ағыны пайда бола ды да, энергияның шығыны көбейеді, ал кейбір генераторлар энергия көзі емес энергия қабылдагыш ретінде жұмыс істеуі мүмкін. Сондықтан генераторлардың кернеуі мен жиілік тері, активті және реактивті қуаттары бір ортадан диспетчерлік ортадан бакыланып және реттеліп отырылады.

Синхронды машиналар электр энергиясының генераторы ретінде де, қозғалтқыштар ретінде де қолданылады. Дегенмен, ол ЭҚК үшфазалы жүйесінің электро механикалық көзі ретінде кеңірек тараған. Дүние жүзінде электр энергиясын өндіруді айнымалы тоқтың синхронды машинасы-үш фазалы синхронды генератор атқарады. Синхронды айналысқа түсетін алғашқы қозғалтқыштың түріне қарай, турбогенераторлар (механикалық энергия көзі бу трибунасы), гидрогенераторлар (механикалық энергия көзі гидравликалық турбиналар) және дизельгенераторлар (механикалық энергия көзі-іштен жанатын қозғалтқыш-дизель). Жылу электр станцияларында (ЖЭС) және атом электр станцияларында (АЭС) турбогенераторлар, ал гидросанцияларда (ГЭС) гидрогенераторлар орнатылады. Дизель генераторлар негізінде жұмысында электр энергиясы апатты жағдайда да болмай қалуы тиіс нысандарда қосалқы энергия көзі (банктер, әскери нысандар және т.б.) ретінде қолданылады. Аз және орташа ауқымды электр энергияларын тұтынатын жерлерде, оларды пайдалану, асинхронды қозғалтқыштарды пайдалануға қарағанда экономикалық жағынан тиімділігіне қарамастан, синхронды машиналар қозғалтқыш ретінде сиректеу қолданылады. Сондықтан қозғалтқыштар, арнайы жасалатындарынан басқа, қуаттылығы 100 кВт және одан жоғары етіп конструкцияланады. Қуаттылығы жоғары синхронды қозғалтқыштар (СҚ) қуат коэффициенті  және пайдалы әсер коэффиценті (ПӘК) сондай-ақ олардың тұтыну кезіндегіі (желідегі) кернеудің төмендеуіне аса сезімтал еместігінен? асинхронды қозғалтқыштармен бәсекелесе алады. Синхронды қозғалтқыштардың айналдыру моменттері бірінші дәрежелі кернеуге (М 3II), ал АҚ-екінші дәрежелі кернеуге пропорцианал (МЕІЯ) ал технологиялық жұмыс тәртібінің сапасына әсер етед: