Ұнтақтау. Фармацевтикалық өндірістегі ұнтақтау. Ұнтақтау түрлері. Ұнтақтағыш машиналар, жұмыс істеу принципі

Оңтүстік Қазақстан медицина академиясы

Дәрілер технологиясы кафедрасы

Реферат

Ұнтақтау. Фармацевтикалық өндірістегі ұнтақтау. Ұнтақтау түрлері. Ұнтақтағыш машиналар, жұмыс істеу принципі

Орындаған: Сапархан Д.

Тобы: В-ФҚБ-02-16

Қабылдаған: Алтынбекова А.А.

2018-2019 оқу жылы

Жоспар

1. Кіріспе
2. Негізгі бөлім

1. Ұнтақтаудың негізгі әдістері
2. Ұнтақтау теориялары
3. Ұнтақтағыш машиналар, жұмыс істеу принциптері

1. Қорытынды
2. Пайдаланылған әдебиеттер

Кіріспе

        Ұнтақтау – қатты заттар бөліктерін механикалық жолмен әсер ету жолымен өлшемін кішірейту процессі. Бұл процессті фармацевтикалық өндірісте әртүрлі мақсатта пайдаланады. Ұнтақтау еріту, экстракциялау, кептіру және т.б. сияқты процестерді қамтамасыз ететін қосымша процесс болып табылады. Ұнтақтау нәтижесінде ұсақталған материалдардың беті ұлғаяды, бұл ерітуді, химиялық әрекеттесуді, материалдан биологиялық белсенді заттардың шығарылуын едәуір жылдамдатады, термиялық өңдеуді және шығаруды тездетеді. Жаңа беттер сыртқы күштердің ұсақталған қатты заттағы молекулалық тарту күштерін жеңуі нәтижесінде пайда болады. Заманауи идеяларға сәйкес қатты заттарды ұнтақтау материалдағы механикалық күштердің әсерінен ішкі кернеулер пайда болады және материалдың созылу күшіне жеткенде, соңғысы бұзылады. Сыртқы әрекет тоқтаған кезде, молекулалық күштердің әсерінен жарықтар жабылуы мүмкін, ал дене тек серпімді деформацияға ұшырайды. Химия өнеркәсібінде ұнтақтау көбінесе технологиялық процестің бастапқы немесе аралық кезеңі болып табылады, мысалы табиғи минералды шикізатты ұнтақтау, бірақ ол сонымен қатар тәуелсіз процесс ретінде әрекет ете алады, нәтижесінде тауарлы өнімдер (минералды тыңайтқыштар, пигменттер) пайда болады. Ұнтақтау процестері жаңа беттерді қалыптастыруға, бөлшектердің деформациясы кезінде ішкі үйкелісті жеңуге және материал мен машинаның жұмыс бөліктері арасындағы үйкелісті жеңуге арналған энергия шығынымен байланысты. Ұнтақтаудың энергия шығындары екі белгілі теорияның негізінде анықталады: беті мен көлемі.

2.1  Ұнтақтау теориялары

    Ұнтақтау:

- заттарды еріту, сығындау және т.б. процесстердің жил дамдығын қамтамасыз ету үшін көмекші операция болып келеді;

- таблеткалар, ұнтақтар және т.б. өндірісінде негізгі (басты) операция болып келеді.

        Бұл процесстің негізгі сипаттамасы – дисперстік дәрежесі. Ол бөлшектердің бастапқы орташа өлшемінің /Дб/ және процесстен кейін орташа өлшемінің /Дк/ қатынасы болып келеді:

Дд=Дб:Дк

Бастапқы және майдаланғаннан кейінгі бөлшектері әртүрлі формалы болғандықтан, олардың өлшемін електің көмегімен анықтайды. Ұнтақталу дәрежесі ірі ұнтақтау үшін 3-6-дан 100-ге дейін аралықта және ұсақ және жұқа ұнтақтау үшін ұнтақталу дәрежесі одан жоғары болады. Фармацевтикалық технологияда қолданылатын ұнтақталу түрлері келесі кестеде көрсетілген.

Материалды орташа ұнтақтауды құрғақ күйінде, майда және жұқа ұнтақтауды – құрғақ күйде де, ылғал күйінде де; коллоидты – суда жүргізеді. Ылғал күйінде ұнтақтағанда біртекті өнім алынады, өнімді алу оңай және шаң түзілуінсіз жүреді.

Ұнтақтау процестері жаңа беттерді қалыптастыруға, бөлшектердің деформациясы кезінде ішкі үйкелісті жеңуге және материал мен машинаның жұмыс бөліктері арасындағы үйкелісті жеңуге арналған энергия шығынымен байланысты. Ұнтақтаудың энергия шығындары екі белгілі теорияның негізінде анықталады: беті мен көлемі. Ұнтақтауда келесідей теориялар қарастырылады:

...