Терпендік дәрілік препараттар

Қазақстан Республикасы Ғылым және Жоғары Білім Министрлігі

«М.Әуезов атындағы Оңтүстік Қазақстан  университеті»

«Химия және фармацевтикалық инженерия» кафедрасы

   ЭССЕ

Тақырыбы: Терпендік дәрілік препараттар.

Орындаған: Асқар Жулдызай

Тобы: ХТ-20-9K1

Қабылдаған: Атырханова Қ.К.

Терпеноидтар - олардың оттекті туындылары (спирттер, кетондар, альдегидтер, карбон ышқылдары). Көптеген терпендердің құрылысы изопренді фрагменттердiң бiр-бiрiмен «басы-аяғы>> принципі бойынша жалғасқан. Терпеноидтардың құрамындағы көміртек саны әр уақытта 5 еседен құралып отырады: 10,15,20,25 және т.б. Жалпы формуласы: (C5H8)n.

Терпендер және олардың дәрілік препараттарын талдау Терпендер - құрамында 2,3 немесе бiрнеше изопрен калдығынан тұратын көмірсутектер (2-метилбутадин-1,3)

H2C = C - CH = CH2

Классификациясы

а) құрамындағы изопренді фрагменті бойынша:

1) (C5H8)2 - монотерпендер;

2) (С5Н8)3 - сесквитерпендер;

3) (С5Н8)4 - ди немесе битерпендер;

4) (С5Н8)6 - уштерпендер;

5) (С5Н8)8 - Тетратерпендер;

6) (С5Н8)n - политерпендер.

б) құрылысы бойынша

1) ациклді

2) полициклді (моно, би, три т.б.).

Физикалық қасиеті

Ментол, терпингидрат ак кристалды ұнтақтар, валидол - сұйықтық. Терпеноидтардың барлығының (терпингидраттан баскасы) - өздеріне тән өткір иісі болады. Иістің терпендердін құрылысына байланысты болатыны зерттелген. Мысалы: құрамында 10 көміртегі атомы бар терпендердің иісі өзгеше Ментол мен бициклдi терпен-камфорының иісі бір-бірінен өзгеше, екеуі де циклдi, бiрақ ментол спирттер қатарына жатады, ал камфора-кетондар қатарына жатады. Терпингидраттың иісі жоқ, бірақ концентрлі күкірт қышқылымен әсер еткенде, терпенеолдың иісі шығады (МФ Х басылымы бойынша өзі екендігін осылай анықтайды). Ментол – камфорамен қосылғанда эвтектикалық қосылыс түзеді, мұны дәрі дайындағанда ескеру қажет. Сулы ментолдың құрамында неоментол коспасы болуы мүмкін, себебі неоментол сұйқтық. ментолдың құрылысындағы 3 ассиметриялык көміртегі атомына байланысты 4-кеңістік, цис, транс изомерлері, оңға және солға бұратын изомерлері және рацемат түрі кездеседі. Ментол ұшқыш, балку температурасы 41-440 С. Бұл топтағы дәрілік препараттар суда ерімейді, органикалық еріткіштерде, майларда ериді. Сондықтан ментолдың спирттік және майдағы ерітінділері жағар май түрінде, аэрозоль түрінде колданылады.