Атом ядросының физикасы. Атом ядросының құрылымы. Ядролық күштер

Мазмұны

Кіріспе................................................................................................................3

1. Атом ядросының физикасы. Атом ядросының құрылымы. Ядролық күштер...............................................................................................................4

2. Радиоактивті ыдырау заңы...........................................................................7

3. Радиоактивтілікті өлшеу және радиациялық қорғау..................................8

Қорытынды.......................................................................................................13

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі..................................................................15

Кіріспе

Атом физикасы оптикалық спектрлерді зерттеу негізінде 19-20 ғғ.аралығында пайда болды. Ол атомның құрылысын зерттеумен және оның қасиеттерін зерттеумен айналысты. Атомның сандық теориясы әзірленді. Атомдар мен электрондардың қасиеттерін кейінгі зерттеулер микромир заңдарын сипаттайтын кванттық механика — физикалық теорияны құрумен аяқталды. Кванттық механика Атом физикасының теориялық негізі болып табылады,ал ол өз кезегінде тәжірибелі полигон болып табылады. Атом физикасымен түрлі химиялық элементтер атомдарының оптикалық спектрлері, спектрлер заңдылықтарының энергетикалық деңгейлер жүйесімен байланысы орнатылған, атомның ішкі энергиясы квантацияланатынын және дискретті өзгеретінін растады. Радиоактивтілікті зерттеу нәтижесінде элементар бөлшектер-элементар бөлшектер физикасын өзара көбейтуді зерттейтін ядролық физиканың бөлінуі болды. Атомдық физика атом ядроларында болып жатқан процестерді зерттеуде және элементар бөлшектерінің өзара айналуында үлкен табыстарға жетті. Бірақ бұл пән ядроның өзі өзгермейтін, тек электрондық қабықпен ғана өзгермейтін бөлігін зерттейді. Ядролық физика Радиоактивті ыдырау нәтижесінде де, әртүрлі ядролық реакциялар нәтижесінде де болып жатқан атом ядроларының айналуын зерттейді. Ядролық физиканың жетістіктері зарядталған бөлшектер үдеткіштерінің физика және техника жетістіктерін пайдаланбай-ақ мүмкін емес. Қарапайым бөлшектердің түрлі үдеткіштерін құру зерттеушілерге Атом ядроларын және олардың айналуын зерттеудің көптеген мәселелерінде көмектесті. Ядролық физиканың маңызды бөлігі нейтрондардың әсерінен болатын ядролық реакциялармен айналысатын нейтрондық физика болып табылады. Қазіргі заманғы ядролық физика өзара байланысты екі тармаққа — теориялық және эксперименттік ядролық физикаға ыдырайды. Теориялық атом ядроларының және ядролық реакциялардың үлгілерімен жұмыс істейді. Эксперименттік ядролық физика ядролық реакторларды (нейтрондардың қуатты шоғырының көздері ретінде), зарядталған бөлшектердің үдеткіштерін (жеделдетілген электрондардың, протондардың, иондардың, мезондардың және т.б. көзі ретінде), бөлшектердің әртүрлі детекторларын қоса алғанда, қазіргі заманғы зерттеу құралдарының бай арсеналын пайдаланады.  Ядролық-физикалық зерттеулер табиғат құпияларына тереңірек енуге мүмкіндік бере отырып, үлкен таза ғылыми маңызға ие. Сонымен қатар бұл зерттеулер ядролық энергетикада, медицинада, мұзжарғыштардағы ядролық реакторларда, ядролық реакцияларды бейбіт мақсатта пайдалану үшін, материалдарды синтездеу үшін зерттеу үшін де маңызды. Біздің жұмыс ядролық реакцияларға, радиоактивтілікке және ядролық реакциялардың нәтижелерінен қорғау тәсілдеріне арналған.

1. Атом ядросының физикасы. Атом ядросының құрылымы. Ядролық күштер

Кез келген жүйе сияқты микрообъектілердің байланысқан жүйесінің сипаты оның элементтерінің құрамы мен құрылысына ғана емес, сонымен қатар олардың өзара іс-қимылына да байланысты. Дәл осындай өзара іс-қимыл жүйенің байланыстылығы мен тұтастығын анықтайды. Қол жеткізген білім деңгейімен заттың құрылымы туралы түсінік де өзгерді. Микрообъектілердің алғашқы жүйесі ретінде алдымен молекулалар заттың ең аз бірлігі ретінде қарастырылды. Молекуланың құрылымы туралы түсініктердің өзі біртіндеп жетілдіріліп, нақтыланды. Молекуланың құрылымы әртүрлі зарядталған атомдардың немесе атомдардың топтарының өзара әрекеттесуінің арқасында пайда болады деген пікір болды. Бірақ бұл тамаша пікір емес еді. Бұдан әрі зерттеушілер құрылымдарды құру кезінде түрлі атомдар өзара әрекеттесіп қана қоймай, бір-бірін белгілі түрде түрлендіреді, нәтижесінде тұтастық немесе байланысқан жүйе пайда болады. Кейінірек молекулалардың құрылымын элементтің валенттілігі түсінігімен байланыстырады. Бұл бағыттағы одан әрі қадам атомдардан молекулалардың түзілуінде олар бір-бірімен байланысатын кернеу мен энергия дәрежесі қандай рөл атқаратынын зерттеу болды. Мұның бәрінен бастысы - құрылым жүйелік тәсіл тұрғысынан жүйе элементтері арасындағы реттелген байланыс пен өзара іс-қимыл болып табылады, соның арқасында оның жаңа тұтас қасиеттері пайда болады. Молекула сияқты химиялық жүйеде атомдардың өзара әрекеттесуінің ерекше сипаты молекуланың жаңа тұтас қасиеттерін анықтайды.