Қазақстанның негізгі көмір бассейндері

СӨЖ №1

1. Қатты және сұйық отынның құрама бөліктері қандай?

Кез-келген қатты немесе сұйық отынның құрамына кіретін негізгі химиялық элементтер: көміртегі с, сутегі Н, оттегі О, азот N және күкірт S. Көрсетілген элементтерден басқа, қатты немесе сұйық отынның құрамында ылғал W және жанбайтын минералдар бар, олар жану кезінде А күлін құрайды. Күл мен ылғал отынды сыртқы балласты деп атайды.

2. Газ отынның құрама бөліктері қандай?

Жанғыш газдардың құрамына: сутегі, метан, басқа да көмірсутекті қосылыстар, күкіртті сутек, жанбайтын газдар, көміртектің қостотығы, оттегі, азот және су буларының аздаған мөлшері, сондай-ақ басқа да элементтер кіреді. Табиғи газ түссіз және иіссіз (құрамында күкіртсутегі болмаса), ол ауадан жеңіл.

3. Жұмыстық, талдаулық, құрғақ, жанатын масса дегеніміз не?

Жұмыстық массасы –бұл жану құрылғысына қызмет көрсету кезінде оның құрамы.

[pic 1]

Талдаулық масса - зертханада жағылатын кептірілген отынға сәйкес келетін құрғақ масса мен ылғалдан тұрады. Отын құрамын бір массадан екінші массаға қайта есептеу коэффициенттердің көмегімен жүргізіледі. Егер отын 102 - 1050 С дейін қыздырылса, онда барлық ылғал буланып, содан кейін сіз отынның құрғақ массасын аласыз. Отынның жанғыш массасына бастапқы органикалық заттардың химиялық элементтері кіреді; сонымен қатар, мұнда минералды жанғыш қосылыстардың күкірті (мысалы, fes2 күкірт колчеданы) қосылады, сондықтан оны шартты жанғыш масса деп атайды.

Құрғақ масса - жанғыш компоненттерден және жану кезінде күлді құрайтын минералдардан тұрады

[pic 2]

Жанатын масса құрамы жағынан органикалық массаға жақын, бірақ күкіртті колчеданның (FeS2) құрамына кіретін колчедан (пирит) күкіртінің болуымен ерекшеленеді.

[pic 3]

4. Отын құрамын бір массадан екінші массаға келтіру кейіптемелері.    

Бір массаны екіншісіне қайта есептеу массалар балансы бойынша

айқындалатын қайта есептеу коэффициенттері бойынша жүргізіледі.

5. Күкірт түрлері.

Күкірт-жер қыртысында химиялық таралуы бойынша он алтыншы элемент. Ол еркін (табиғи) күйде және байланысты түрде кездеседі.