Экскурсияның теориялық негіздері

1. Экскурсияның теориялық негіздері

1.1 Экскурсия мәні және атқаратын қызметтері

Тұңғыш президент және де сол кездегі мемлекет басшысы Н.Ә. Назарбаев өзінің стратегиялық бағдарламасында туристік секторды мемлекеттік қазынаға елеулі табыс әкелуге қабілетті экономиканың перспективалы саласы ретінде қарастыруға болатынын атап өтті. "Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру" атты мақаласында Тұңғыш президент қазіргі қоғамның талаптарына сәйкес елдің болашағына бағытталған нақты басымдықтарды белгіледі. Ең бастысы, біздің рухани кемелдік идеалымыз жоғары болуы керек. Бұл рухани жетілу біздің туризм индустриямыздың дамуының, оның экскурсиялық қызметінің мәні мен мазмұнының негізгі интеграциялық факторларының бірі болатыны сөзсіз.

Туристік компаниялар желісі Алматы, Шығыс Қазақстан, Қарағанды, Павлодар, Шымкент, сондай-ақ Алматы және Астана қалаларында неғұрлым дамыған. Осы өңірлер мен қалалардың туристік ұйымдары жыл сайын туристер мен демалушылардың 88 пайызына дейін қызмет көрсетеді.

Қазақстандық туристердің ең көп баратын орындары: Ресей, Қытай, Германия, Корея Республикасы, Польша, Түркия, БАӘ. Біздің елге Ресей, Қытай, Германия, Корея Республикасы, Пәкістан, Польша, Түркия азаматтары жиі келеді.

Туризм инфрақұрылымын құру үшін қуатты қаржылық инвестициялар қажет. Мұндай қаржылық көмекті тек мемлекет қана көрсете алады. Мемлекетке кіріс әкелетін жоғары дамыған және бәсекеге қабілетті туризм индустриясы қалыптасқаннан кейін мемлекеттік органдар негізінен туризмді дамытуды реттеушілердің қызметіне ауысады.

Туристік қызметті талдау жасасақ, көптеген туристік агенттіктердің экскурсиялық қызметінің әлсіздігін көрсетері сөзсіз. Ол экономикалық дағдарыс кезеңінде туристік қызметтерге сұранысты арттыру және туристік агенттіктердің тиісті тәжірибесі мен білікті мамандарының болмауына байланысты екендігін атап өтуге болады. Бүкіл өркениетті әлем туристердің негізгі ағынын тартуға тырысады, өйткені туризм мемлекеттік бюджет кірістерін толықтырудың маңызды көздерінің бірі болып табылады. Сондықтан Қазақстанға шетелдік туристер ағынын ұлғайту қажет. Осы мақсатта туристік ұйымдардың қызметін, ең алдымен, шығу туризміне қарсы тұратын және қызмет көрсететін экскурсиялық қызметті дамытуға қайта бағыттау қажет.

Курстың мақсаты мен міндеттері: экскурсияларды дайындау мен өткізу тәсілдерін әзірлеу, Қазақстандағы экскурсиялық қызметтің ерекшеліктері, даму шарттары мен перспективалары туралы білімді қалыптастыру:

- студенттерді экскурсиялық мәтіндерді құрастыру әдістемесі туралы ақпараттандыру, түрлі экскурсиялар өткізу;

- әдістемелік, өлкетану, тарихи және т. б. әдебиеттерді талдау, қолдану;

- экскурсиялық жұмысты ұйымдастыру әдістерін меңгеру;

- экскурсия жүргізу техникасын оқыту;

Экскурсиялық қызмет халық арасында мәдени-ағарту жұмыстарының маңызды бөлігі болып табылады. Экскурсияның дамуы әдіснамалық және теориялық негіздерді қажет етті. Экскурсия - көрікті жерлерге, мұражайларға және т.б. бару, оқу және мәдени-ағарту іс-шараларын өткізу мақсатында ұжымдық немесе жеке негізде іскерлік сапар. Экскурсиялық техниканың негізгі міндеттерінің бірі-саяхатшыларға естуге және көруге болатын материалды көруге, естуге және сезінуге көмектесу.

Экскурсиялық қызмет халық арасында мәдени-ағарту жұмыстарының маңызды бөлігі болып табылады. Оның тарихы 100 жылдан асады, ал ең дамыған өткен ғасырдың 70-ші және 80-ші жылдары болды.

Экскурсия-оқытудың негізгі түрі. Сондықтан экскурсия іс-шараның уақыты бойынша емес, тақырып бойынша жүйелендірілгені бекер емес. Экскурсияның бірнеше түрі бар: тарихи, тарихи-әскери, кәсіби, табиғи, сәулет-қала құраушы, әдеби және т. б.

Өткен ғасырлардағы қоғамдық өмір, алғашқы экскурсияларға себеп болды. Көбінесе діни, олар қасиетті жерлерге қажылықпен байланысты болды. Жалпы, саяхат мемлекеттің өмір сүруінің әртүрлі кезеңдерінде әртүрлі функцияларды атқарды, бұл сол ғасырдың мүдделері мен жетістіктерімен байланысты болды.