Тепловоздың түрлері

Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министірлігі

Қарағанды мемлеікеттік техникалық университеті

«Өнеркәсіптік көлік» кафедрасы

Бақылау жұмысы

Пән атауы:  «Жалпы көлік курсы»

Орындағын: КазОП-17у тоб. студ.

Кауланов Нуржан Базылұлы

бақылау жұмысы нөмірі № 17/12-268

Тексерген: Хуанган Н.

Қарағанды 2019

Тепловоздың түрлері

1 Тепловоз жалпы анықтамасы

Тепловоз-ішкі жану қозғалтқышы бар автономды локомотив, көбінесе дизельді, оның энергиясы күш арқылы (электрлік, гидравликалық, механикалық) доңғалақ жұбына беріледі.

1924 жылы КСРО-да пайда болған тепловоз ескірген тиімділігі төмен паровоздарды экономикалық жағынан тиімді алмастыра отырып, сонымен бірге пайда болған электровоздарды толықтыра отырып, жолды электрлендіруге Елеулі қосымша шығындарды талап ететін және рентабельді сондықтан салыстырмалы үлкен жүк және жолаушылар ағыны бар магистральдарда болды. Өткен ғасыр ішінде тепловоз конструкциясына көптеген жетілдірулер сыналып, енгізілді: қозғалтқыш қуаты бірнеше жүз жылқы күшінен алты — он екі мыңға (ТЭП80, 4ТЭ10С) дейін және одан жоғары өсті, тепловоздардың әртүрлі түрлерінде қозғалтқыш энергиясын жылжымалы доңғалақ жұптарына берудің әртүрлі тәсілдері пайдаланылады, тепловозды басқару мен қызмет көрсетудің ыңғайлылығы едәуір өсті, атмосфераға шығарындылар төмендеді. Тепловоздар құрылады және әлемде кеңінен пайдаланылады.

Дизельдік қозғалтқыш тепловоз түрлендіреді химиялық энергия жану сұйық отын немесе жанғыш газ (ТЭ4) механикалық энергиясын иінді біліктің айналу, айналу сәтіне, тартуына беріле отырып, беріледі жетекші дөңгелекті парам. Берілістің мақсаты-кез келген салмақтағы поездың кез келген қозғалыс жылдамдығы кезінде дизель жұмысының оңтайлы режимін және тартымның ең жоғары Күшін қамтамасыз ету. Дизель салыстырмалы түрде жоғары айналымда ең жоғары айналу моментін, ең жоғары қуат — одан да жоғары айналымда дамытады. Ең жоғары тартқыш локомотивке орнынан, яғни нөлдік жылдамдықта үйкелгенде қажет. Бұдан әрі поездың екпініне қарай тартым айтарлықтай азайуы мүмкін, яғни локомотивтің гиперболалық тартым сипаттамасы болуы тиіс. Тұрақты токтың паровозы мен электровозы бастапқыда осындай сипаттамаға ие бола отырып, орындау және пайдалану оңай болды және сондықтан бірден кең тарауға ие болды. Дизельдің қозғалтқыш сияқты және тартқыш машина ретінде локомотивтің сипаттамаларын келісуді қамтамасыз ету үшін беру талап етіледі. Тепловоздың локомотив ретінде құрылу тарихы, шын мәнінде, дизельдің бастапқы қозғалтқыш және локомотив ретінде тартқыш машина ретінде сипаттамаларын келісетін берілістің құрылу тарихы бар.

Электр берілісін тепловозда пайдаланған жағдайда дизельмен дизельдің айналуының механикалық энергиясын электр энергиясына түрлендіретін тартқыш генератор айналады. Электр энергиясы доңғалақ жұптарымен механикалық байланысқан тартқыш электр қозғалтқыштарына (ТЭД) беріледі. Электр энергиясы локомотив қозғалысының механикалық энергиясына айналады. Жеке жетек болған жағдайда әрбір ТЭД бір доңғалақ жұбымен байланысты, топтық — бір ТЭД бірнеше доңғалақ жұптарын әкеледі. Гидро бағдарламаны пайдалану кезінде дизель гидроагрегатты, механикалық берілісті ауыстыру қорабын әкеледі.

Тепловоз конструкциясының негізгі элементтеріне шанақтар мен рама, дизель — бір немесе бірнеше, соққы-тартқыш аспаптар (автотіркеу жабдығы), беру элементтері, жүріс (экипаждық) бөлігі — арбалар мен тежегіш жабдықтар жатады. Қосалқы тораптарға — дизельді салқындату және ауамен жабдықтау жүйелері, құм жүйесі, өрт сөндіру жүйесі, электр жабдықтары және т. б. Тепловозда газдизель немесе газ қозғалтқышы болған кезде газ генераторлық секция не қозғалтқышты газбен жабдықтау жүйесі бар сұйытылған немесе сығылған табиғи газды сақтауға арналған жабдық (газодизель немесе айырбасталған дизель) болады.