Тәуекел түрлері және классификациялары

1-дәріс тақырыбы: Тәуекел түрлері және классификациялары

Сабақтың мақсаты: Қауіпсіздік қызмет сервисіндегі негізгі түсініктеріне теориялық сипаттама беру.

Қарастырылатын сұрақтар:

1. Қауіпсіздіктің мағынасы мен туристерді қорғау.

2. Кешінді жүйенің қауіпсіздік шаралары.

3. Қауіпсіздік міндеттері.

1. Қауіпсіздіктің мағынасы мен туристерді қорғау.

Қауіпсіздік-организмнің ішкі және сыртқы қауіптерден қорғану шаралары.  Көптеген тәжірибиеден көрсеткендей адамның қандай да бір іс-әрекетінің бәрі пайдадан бұрын экологиялық бұзылуларға немесе жарақаттауға, тіпті өлімге әкеліп соғатын кері нәтижелерді туындатады, абсолютті қауіпсізді іс-әрекетті қамтамасыз теу мүмкін емес, яғни кері әсер қаіпсіздігі әрқашанда болып тұрады. Сондықтан қауіпсіздікті адамды қорғаудың кешенді жүйесі ретінде түсіну керек. Қызмет көрсету түрі күрделенген сайын бұл қызметтен қорғану жүйесі де кешенді болады.

2. Кешенді жүйені келесі қауіпсіздік шаралары құрайды:

1. құқықтық
2. ұйымдастырушылық
3. экономикалық
4. техникалық
5. санитарлы-гигиеналық
6. емдік-профилактикалық

Адам іс-әрекетнің потенциальды қауіпсіздігі бар кезде адамзатқа әрқашан кері әсерін тигіуі бола бермейді.  Бұндай жағдайды жасау үшін үш шартты орындау керек:

1. қауіп міндетті түрде болады
2. адам қауіптілік әсерінің зонасында болады
3. адам жеткілікті қорғаныста бола алмайды.

3. Қауіпсіздік міндеттері.

Сонымен, қауіпсіздік- бұл белгілі бір деңгейдегі қауіптің пайда болуын жоққа шығару мүмкіндігіндегі іс-әрекет. Бұл  3 негізгі міндетті шешкенде ғана жүзеге асуы мүмкін:

І міндет – іс-әрекетті зерттеу кезіндегіқауіптерді идентификациялау (детальды талдау).  Идентификациялау келесі реттілікпен жүзеге асуы керек: мекен ету ортасының элементтері анықталады, яғниадамға төнетін қауіптердің пайда болуын тексеру. Бұдан кейін қауіптің қарастырылып отырған іс-әрекеттегі сапалық, сандық, кеңістіктегі және уақытына байланысты идентификациялау керек.

ІІ міндет- белгілі бір қаржы жұмсау кезіндегі жақсы қорғаныс тәсілдерін таңдауда адамдардың  қорғау шараларын ұйымдастыру және анықталған қауіптердің туындауы ортасын анықтау.

ІІІ міндет – берілген іс-әрекеттердегі қалғаг қауіптерден қорғау шараларын ұйымдастыру. Бұл шаралар мекен ету ортасына немесе немесе адамға қауіп туындаған кезде қолданылады( зардап шегушіге бірінші көмек көрсету немесе медициналық көмек, қоғамды қылмыстық элементтерден тазарту, ғимараттарда немесе құрылыс нышандарында тексеру жүргізу, көлік апатындағы зардап шегушіні шығарып алу, ластанған аймақтарды тазарту және т.б.).

Үшінші міндетті біздің елде денсаулық сақтау, мемлекеттік санэпидембақылау, өрт қауіпсіздігі, оқыс оқиғаларды ликвидациялау бөлімдері, электржелілердігі, трубалардағы болатын апаттардың алдын алу қызметтері, радиациялық және химиялық қорғау қызметтері, милиция, прокурор бақылау және т.б. тексеріп қауіпсіздікпен қамтамасыз ету.

Қауіп- энергетикалық жағдайымен, қоршаған ортаға  белгілі бір жағдайларда қандай да бір шығын келтіретін адамдардың іс-әрекетінен пайда болатын қарама – қарсы құбылыс. Қауіп - бұл қауіпсіз өмір әрекетіне қатысты түсінік.

Нақты іс-әрекет кезінде қауіптің пайда болу көздері төмендегілер болуы мүмкін:

1. адамдардың денсаулығының тұқымқуалаушылығы қолайсыз, нақты бір іс-әрекетті жүзеге асыру үшін адамдардың антропометрикалық көрсеткіштері жарамсыз болуынан  және психологиялық ауытқулардан құралатын адамдардың өзі «ағза- тұлға» күрделі жүйе болып табылады.
2. қандай да бір іс-әрекеттің мекен ортасының элементтері келесілері болады: еңбектің микроклиматтық жағдайы( температура, ылғалдық , ауаның қозғалысының жылдамдығы немесе өмірдің климаттық жағдайығ пайдаланылатын энергия, заттар, еңбектің өнімі мен өсімдіктер әлемі, адамдардың ұжымы, жеке адам)
3. мекен ортасы элементтер мен адамдардың өзара қарым-қатынас процессі

бақылау сұрақтары:

1. Кешінді жүйенің қандау қауіпсіздік шаралары бар?

2. Қауіпсіздік міндеттері?

Пайдаланатын әдебиеттер тізімі:

Негізгі әдебиеттер:

1. Носкова Н.А. Инновационная деятельность в сфере услуг. // Современные научные исследования и инновации. – Июнь, 2012.

2. Приходько Н. Безопасность жизнедеятельности: Курс лекций.-Алматы: ВШП «Адилет» 2000.-336с.

3. Воробьев,С.Н. Управление рисками в предпринимательстве. Монография/ С.Н.Воробьев, К.В. Балдин, М.Дашков, 2006-772с.