Фармацевтика саласының кәсіби терминдері

ББ: ФӨТ

Кафедра: Фармацевтикалық технология

Тәжірбиелік  сабаққа арналған  

әдістемелік нұсқаулыктар

 Тақырып: Фармацевтика саласының кәсіби терминдері

Курс: 2

Пәні: Фармацевтикалық өндіріс технологиясындағы кәсіби терминология

Алматы 2023

1. Тақырып: Фармацевтика саласының кәсіби терминдері
2. Мақсаты: мәтіндердегі терминдерді табу, глоссарий жасау, ауызша және жазбаша кәсіби сөйлеуде фармацевтикалық терминологияны қолдану дағдыларын жетілдіру.

III. Міндеттері: парафармацевтикалық өнімдермен танысу, глоссарий жасау дағдыларын жетілдіру.

IV. Оқыту және оқыту әдістері.

Репродуктивті: теориялық материалмен танысу, тілдік және қарым-қатынас жаттығуларын орындау, фармацевтикалық терминдердің сөздік жазбасын құрастыру.

Көрнекілігі: тірек сызбаларды қолдану.

Интерактивті: шағын топтарда жұмыс, сұрақтармен шабуыл, іскерлік ойын.

V. Ақпараттық-дидактикалық блок.

«Фармация» термині ежелгі заманнан бері белгілі. Ежелгі Египет дәрігері Тоттың бейнесінің астынан «Фармаки» деген жазу табылды, бұл «Емделуші» дегенді білдіреді. Гректер «У», «Дәрі» деген мағына білдіретін, бұл сөзден «Фармакон» деген сөзін құрады. Ежелгі Римде дәрі-дәрмектерге қолданылатын «Фарма» түбірі шыққан.

Орта ғасырларда фармация медицинаның бір бөлігі болды, сондықтан ежелгі белгілі дәрігерлер Фармацияның қалыптасуы мен дамуына айтарлықтай үлес қосты.

Ежелгі Грецияның әйгілі дәрігері Гиппократ (б.з.д. 460-377 жж.). Ол өз уақытына тән дәрілік заттарды табиғи тектес заттардан, мысалы, шараптарды минералды заттарды қолданды.

Ежелгі Римдегі ең ірі дәрігер Клавдий Гален (б.з. 131-200 жж.).

Гален ұсынған өсімдік шикізатынан алынған экстракциялық дәрілік заттардың (тұндырмалар, экстракттар) бүкіл тобы әлі күнге дейін оның атымен «Гален препараттары» деп аталады.

        Қытайда, біздің заманымыздың II ғасырында, дәрі-дәрмектер химиялық жолмен алынды. Күкірт, темір, мыс, сынап препараттарын қолданды. VI-VII ғасырда өмір сүрген қытайлық дәрігер Сун-Си-Миао «Мың алтын рецепт» атты 60 томдық эссе жазды.

Парсы дәрігері Абу Мансур Муваффак 977 жылы 466 өсімдік және 44 жануар тектес заттарды сипаттады.

Әбу Әли ибн Сина (Авиценна 980-1037жж) «Дәрігерлік ғылымның каноны» атты кітапты латын және басқа тілдерге 40 рет аударылып, алты ғасыр бойы Еуропаның медициналық университеттерінде оқу құралы болды.

XV ғасырдың дарынды дәрігері-Өтейбойдақ Тілеуқабылұлы (1388 -1478) – әйгілі қазақ ғалымы, емшісі, «Дәрігерлік баяндау» немесе «Шипагерли Баян» емдік-этнографиялық шығармасының авторы, онда дәстүрлі халықтық қазақ медицинасының тәжірибесі туралы көптеген мәліметтер сипатталған. Кітапта автор 1000-нан астам дәрі-дәрмектің әртүрлі қосылыстарын (қоспаларын) қолдана отырып, 4000-нан астам рецепт ұсынады. Соның ішінде, Эдуард Дженнерден (1796 ж.) 350 жылға озып, шешек вакцинасын алды және алғаш рет қолданды.