Ұлттық мұнай-газ саласын басқару жүйесін қалыптастыру

Қазақстандағы мұнайхимия өнеркәсібінің дамуы

Дәріс жоспары:

1. Ұлттық мұнай-газ саласын басқару жүйесін қалыптастыру
2. «ҚазМұнайГаз» - көмірсутектерді барлау, өндіру, өңдеу және тасымалдау жөніндегі ұлттық компания

Қазақстанның мұнай өнеркәсібінің тарихы XVIII ғасырдың бірінші жартысында басталды. XIX ғасырдың екінші жартысынан бастап Орал-Ембі аймағындағы мұнай-газ әлеуетінің алғашқы маңызды зерттеулері жүзеге асырылды. XIX ғасырдың соңында бірнеше учаскелерде (Доссор, Искин, Қарашүңгіл) геологиялық барлау жұмыстары басталды. 1911 жылы Доссор кен орнын ашумен Қазақстанның мұнай өнеркәсібін дамытудың жаңа кезеңі басталды. Кен орнын игеру үшін екі мұнай құбыры салынды. 1941 жылдан 1945 жылға дейінгі кезеңде Қазақстанда тағы төрт кен орнын игеру басталды, мұнай құбырларының екі учаскесі, бу турбиналы электр станциясы және Гурьев мұнай өңдеу зауыты салынды. 1959 жылы Ақтөбе облысында Кенқияқ кен орны табылды. 1960-1961 жылдары Маңғышлақ түбегінде Өзен мен Жетібай кен орындары ашылды. Келесі маңызды кезең 1974 жылы басталды, ол кезде Эмба аймағындағы тұзасты шөгінділерінің мұнай-газ анықталды. Каспий бассейнінің тұзасты кен орындарын қарқынды тергеу басталды. 1978 жылы Қарашығанақ (Батыс Қазақстан облысы) және Жаңажол (Ақтөбе облысы) кен орындары ашылып, 1979 жылы Теңіз кен орны табылды. 1997 жылы «Қазақойл» ұлттық мұнай-газ компаниясы (шикізатты барлау, өндіру, қайта өңдеу және шикізатты қайта өңдеу өнімдері және оларды қайта өңдеу өнімдері) және «ҚазТрансОйл» Ұлттық мұнай транзиті Компаниясы (магистральдық құбыр жолдары арқылы тасымалдау және мұнайды ауыстырып тиеу) құрылды. Кейінгі жылдары әлемдік мұнай өнеркәсібіндегі шоғырландыру үрдістері аясында Қазақстанның мұнай саласының ұлттық секторын біріктіру үрдісі басталды. 2002 жылы «Қазақойл» ҰМК мен «ҚазМұнайГаз» Ұлттық компаниясының құрылуымен «Мұнай және газ тасымалдау» ҰК »АҚ арасында бірігу болды. Қазіргі уақытта Қазақстан аумағында 250-ден астам ірі және кішігірім мұнайгаз кен орындары ашылып, олардың 107-і эксплуатацияланған. Мұнай өңдеу зауыттары жылына 26 млн. тоннаға жуық бастапқы мұнайды өңдейді. Республика территориясынан 7000 км астам мұнай құбыры мен 11000 км газ құбыры өтеді. Мұнай-газ саласының кәсіпорындары еліміздің барлық олблыстары және өңірлерінде жұмыс істейді. «ҚазМұнайГаз» - Қазақстанның мұнай-газ саласындағы мемлекеттің мүддесін білдіретін көмірсутектерді барлау, өндіру, өңдеу және тасымалдау жөніндегі ұлттық компания. Қазіргі уақытта Қазақстанда үш зауыт бар: Атырау мұнай өңдеу зауыты (AHPZ), Шымкент мұнай өңдеу зауыты Павлодар мұнай-химия зауыты.