Анафилактикалық шок

Анафилактикалық шок (АШ) - ағзаға аллергендер енгенде жедел түрдегі аллергиялық реакцияны тудыратын, қанайналым, тыныс алу, орталық жүйке жүйесінің ауыр бұзылысытарымен сипатталатын, жедел дамитын, өмірге қауіпті патологиялық үрдіс.

Шағымдары:

• (сана сақталған кезде) мазасыздыққа;
• қорқыныш сезімі;
• тревога;
• қалтырау (озноб);
• әлсіздік;
• бас айналу;
• тілдің ұюы;
• саусақтардың ұюы;
• құлақ шуы;
• көру қабілетінің нашарлауы;
• жүрек айнуы;
• іштің ауырсынуы;
• басқа органдар мен жүйелердегі бұзылулар: құсу, еріксіз дефекация, зәр шығару, метроррагия.

Қарап тексеру:

Тыныс алу жүйесінің бұзылуы:

• ентігу;
• бронхоспазм;
• шырыштың гиперсекрециясы;
• тыныс алу жолдарының шырышты қабығының ісінуі;
• ми қан айналымының бұзылуы;
• ұстамалар;
• гастроинтестинальды белгілер (жүрек айну және құсу).

Тері мен шырышты қабаттардың жағдайы:

• уртикарлы бөртпелер;
• ангиоэдема;
• гиперемия;
• терінің қышуы;
• кейінгі кезеңдерде-бозару, суық тер, ерін цианозы.

Жүрек-тамыр жүйесінің бұзылуы:

• қан қысымының күрт төмендеуі;
• жедел жүрек жеткіліксіздігінің дамуы;
• ырғақ (ритм) бұзылыстары.

Зертханалық зерттеулер

• сарысулық триптазаға қан анализі (анафилактикалық реакция пайда болғаннан кейін 1 – 4 сағаттан кейін). Сарысу триптазасының айтарлықтай жоғарылауы (>25 мкг/л);
• тері аллергологиялық тестілеу;
• ИФА немесе РИФ спецификалық IgE анықтау;
• INVITRO цитотоксикалық сынақтары (нейтрофилдердің зақымдану көрсеткіші және т.б.);
• иммуноблотинг, бласт-трансформация реакциялары, базофилді белсендіру сынағы (BAT, CAST, FAST).

Аспаптық зерттеулер:

Өмірлік функциялардың мониторингін жүргізу (ABCDE алгоритмі):

• импульсоксиметрия;
• ЭКГ;
• инвазивті емес АҚ.

Диагностика:

ABCDE алгоритмі:

• A – airway (тыныс алу жолдары). Тыныс алу жолдарын обструкцияға тексеріңіз: ауыр обструкция кеуде мен іштің қосалқы бұлшықеттердің қатысуымен парадоксальды қозғалыстарымен бірге жүреді; цианоз – обструкцияның кеш симптомы.
• В – breathing (тыныс алу). Тыныс алу қозғалысының жиілігі (ересектерде минутына 12-20 тыныс алу қалыпты), тыныс алу қозғалысының жоғары жиілігі күрт нашарлау қаупі болып табылады.
• С – circulation (кровообращение). Шок көбінесе вазодилатацияға, тамырлардың өткізгіштігінің жоғарылауына және тамырішілік көлемнің жоғалуына байланысты гиповолемиямен байланысты. Төмен диастолалық қысым артериялық вазодилатацияны, ал импульстік қысымның төмендеуі артериялық вазоконстрикцияны білдіреді.
• D – disability (сананың болмауы). Сананың болмауының ең көп тараған себептері: гипотензияға байланысты мидың гипоксиясы, гиперкапниясы, гипоперфузиясы. Бағалау үшін Глазго кома шкаласы қолданылады. Гипогликемияны болдырмау үшін қан глюкозасын бақылау қажет.
• E – exposure (экспозиция, байланыс). Науқастың денесінің барлық қол жетімді жерлерін тексеріңіз, өйткені тері мен шырышты қабаттардағы өзгерістер жасырын болуы мүмкін.

Емі:

[pic 1]

[pic 2]